Q&A coronavirus: kun je nog op vakantie naar Italië en komen hier maatregelen?
Het aantal besmettingen met het coronavirus in Italië stond aan het begin van de middag op meer dan 200, het dodental op zes. Het is de grootste uitbraak van het virus in Europa. Meerdere plaatsen in de buurt van Milaan zijn afgesloten, veel Italianen dragen mondkapjes. De beelden en de onrust leiden ook tot vragen en onzekerheid bij Nederlanders.
Dit zijn veelgestelde vragen van Nederlanders aan reisorganisaties, huisartsen en het RIVM.
Q&A coronavirus: kun je nog op vakantie naar Italië en komen hier maatregelen?
Het aantal besmettingen met het coronavirus in Italië stond aan het begin van de middag op meer dan 200, het dodental op zes. Het is de grootste uitbraak van het virus in Europa. Meerdere plaatsen in de buurt van Milaan zijn afgesloten, veel Italianen dragen mondkapjes. De beelden en de onrust leiden ook tot vragen en onzekerheid bij Nederlanders.
Dit zijn veelgestelde vragen van Nederlanders aan reisorganisaties, huisartsen en het RIVM.
Kan ik nog op vakantie naar Noord-Italië?
Het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft gisteren een negatief reisadvies afgegeven voor de delen in Noord-Italië die zijn afgegrendeld door de lokale autoriteiten. Verder schrijft het ministerie dat reizigers zich voorafgaande aan de reis moeten informeren over de situatie op de plek van bestemming.
Reisorganisaties TUI en Sunweb krijgen verschillende vragen binnen. Over de wintersport maar ook over de komende zomervakantie. De wintersporters hoeven zich volgens Petra Kok van TUI op dit moment geen zorgen te maken. Die gebieden liggen allemaal ver van de plekken waar de besmettingen zijn. Over de zomervakanties valt volgens Kok op dit moment nog weinig te zeggen.
Bij de ANWB Alarmcentrale zijn vooral vragen over hypothetische situaties binnengekomen. Zo vragen mensen wat ze moeten doen als ze in Italië zijn en de snelwegen richting de grens afgesloten worden. Daar is nu geen sprake van, dus ook geen antwoord op te geven.
Polen en Tsjechië hebben als enige landen wel een negatief reisadvies voor Italië afgekondigd.
Als ik mijn vakantie naar Italië annuleer, krijg ik dan mijn geld terug?
Pas als het ministerie van Buitenlandse Zaken het reizen naar een gebied afraadt, kun je je reis kosteloos annuleren. Als de touroperator een reis niet meer kan uitvoeren, moet het bedrijf je je geld teruggeven, zegt branchevereniging ANVR. Bijvoorbeeld wanneer je een culturele reis hebt geboekt maar de musea gesloten zijn. Die kosten moet de reisorganisatie zelf betalen.
Waar in Italië is het coronavirus vastgesteld?
Met name in Noord-Italië, in delen van de regio's Lombardije, Veneto en Piemonte. De besmetting kwam vrijdag in een ziekenhuis in Codogno aan het licht. Die plaats ligt zo'n driehonderd kilometer van populaire skigebieden in de Dolomieten.
Dit zijn beelden uit de geïsoleerde in Italië:
Moet je je zorgen maken als jij of je vrienden of familie net terugkomen van vakantie in Noord-Italië?
Mocht je na vakantie in Lombardije of Veneto last hebben van klachten als hoesten, niezen en koorts, dan bestaat er een kans dat je besmet bent met het virus. Die mensen moeten contact opnemen met hun huisarts en de GGD. Zij zullen op het virus worden getest.
Voor mensen die in Noord-Italië op wintersportvakantie zijn geweest, bestaat volgens Jaap van Dissel, directeur van het Centrum Infectieziektebestrijding van het RIVM, geen enkele indicatie dat ze besmet zijn met het coronavirus. Er heerst op dit moment in grote delen van Europa een griepepidemie en daar horen dezelfde symptomen bij.
Maar mocht je je zorgen maken, dan kun je contact zoeken met de GGD in jouw regio. Zij zijn door het RIVM geïnstrueerd en kunnen goed inschatten hoeveel risico je loopt besmet te zijn met het virus. Op de website van de GGD kun je op basis van je postcode zien onder welke GGD-regio je valt.
Hoe is de corona-uitbraak in Italië begonnen?
Dat is niet duidelijk. Eind januari werd bij een Chinees toeristenechtpaar in Rome al corona geconstateerd. Ook werd het virus vastgesteld bij een uit Wuhan gerepatrieerde Italiaan. Zij zijn in quarantaine gehouden.
Maar vrijdag 21 februari bleken opeens tientallen artsen, verpleegkundigen en patiënten in het ziekenhuis van Codogno, een kleine stad ten zuidoosten van Milaan, besmet met het virus. Waarschijnlijk werden zij besmet door een 38-jarige patiënt die eerder in de week werd opgenomen met een longontsteking.
Er werd gedacht dat hij besmet was geraakt bij een etentje met een vriend die net terug was uit Shanghai. Maar die man bleek niet besmet. Het is dus onduidelijk wie 'patiënt nul' is, de patiënt waarmee deze nieuwe uitbraak is begonnen.
Marion Koopmans, hoofd virologie van het Erasmus MC, zegt dat er in Italië fouten zijn gemaakt. "Het is evident dat ze in Italië één of meer schakels in de besmettingsketen hebben gemist."
Wat voor maatregelen worden in Italië genomen om verdere verspreiding tegen te gaan?
Een aantal noordelijke gemeenten waar relatief veel besmettingen zijn vastgesteld, wordt geïsoleerd. Er wonen alles bij elkaar zo'n 50.000 mensen. De mensen mogen daar niet naar school of werk. De regering is zaterdag in een spoedzitting bijeengekomen. Alle wegen en spoorwegen naar dat gebied zijn afgesloten en worden gecontroleerd.
In Milaan heeft de burgemeester opgeroepen om sociale contacten te verminderen. Openbare gebouwen zijn gesloten en cafés moeten na 18.00 uur hun deuren sluiten.
Volgens viroloog Koopmans betekent dit niet dat er in Nederland ook extra maatregelen moeten worden genomen.
Waarom wordt deze uitbraak geen pandemie genoemd?
Een pandemie is een epidemie op wereldwijde schaal. Volgens Jaap van Dissel van het RIVM is iets pas een pandemie als er ketens van infecties zijn. Maar tot nu toe zijn de meeste besmettingen uit de oorspronkelijke besmettingshaard geïmporteerd en is het coronavirus dus nog te herleiden tot Wuhan in China.
Alleen in Italië, Zuid Korea, Japan, Singapore en Iran is niet duidelijk hoe de besmettingen zijn ontstaan.
De WHO riep de Mexicaanse griep in 2009 wel uit tot pandemie. Omdat de gevolgen daarvan achteraf meevielen, kreeg de WHO toen kritiek te alarmistisch te zijn geweest.
Eerder werd het coronavirus vergeleken met de griep. Hoe wordt daar nu over gedacht?
Volgens Jaap van Dissel van het RIVM begint de ontwikkeling van het virus alleen nog maar meer te lijken op die van de griep. Het grootste deel van de patiënten heeft milde klachten aan de bovenste luchtwegen. En met name kwetsbare ouderen overlijden aan het virus.
Het sterftecijfer voor de gehele corona-uitbraak ligt nu op ruim 3 procent. Dat is hoger dan de 0,5 tot 1 procent bij griep. Maar je moet er volgens Van Dissel rekening mee houden dat een belangrijk deel van de patiënten met milde klachten niet zijn getest, dus ook niet meegenomen in dat aantal bevestigde gevallen.
Viroloog Koopmans waarschuwt dat er nog veel onzeker blijft, zoals de mate waarin het virus besmettelijk is en hoe erg de ziekte is die door het virus veroorzaakt wordt. Daarvoor moet je weten hoeveel mensen wel besmet zijn, maar geen of milde ziekteverschijnselen hebben en dat is niet bekend.
"Naarmate één patiënt gemiddeld meer anderen besmet, neemt de omvang van de uitbraak toe", legt Koopmans uit. "Maar de ernst van het virus bepaalt de omvang van de problemen. Als de hele wereld neusverkouden wordt, dan praat je over heel iets anders dan wanneer twintig procent van de patiënten beademd moet worden."
Is er inmiddels al een vaccin tegen het coronavirus?
Een aantal farmaceuten zegt al vergevorderd te zijn in het maken van een vaccin. Maar zodra die vaccins af zijn moeten ze nog uitgebreid worden getest. Pas daarna kunnen ze de markt op. Dat zal volgens het RIVM echt nog maanden duren.
