Veel meer dreigingen van criminelen: politie kan beveiliging nauwelijks nog aan
Het aantal ernstig bedreigde slachtoffers, getuigen en functionarissen is de afgelopen jaren zo sterk gegroeid, dat de politie grote moeite heeft om hen nog te beschermen. Het Openbaar Ministerie spreekt van een verdrievoudiging.
"In Midden-Nederland bijvoorbeeld hebben we nu 350 zaken waar een bepaalde mate van beveiliging nodig is. Dat moeten we doen met hetzelfde aantal mensen als een paar jaar terug, toen we honderd zaken hadden", zegt hoofdofficier van justitie Rutger Jeuken. Hij is bij het OM verantwoordelijk voor bewaken en beveiligen.
Medewerkers staat het water tot aan de lippen, zegt hij. "Het risico bestaat dat mensen fouten gaan maken. Dat ze dreigingen over het hoofd zien en dus bepaalde noodzakelijke maatregelen niet nemen."
Duizenden meldingen
Dat het aantal vastgestelde dreigingen toeneemt, komt in de eerste plaats doordat de politie meer werk is gaan maken van meldingen. Jaarlijks krijgen zij duizenden signalen over potentieel gevaar. De afgelopen jaren is de politie meer risico-inschattingen gaan maken, waardoor er vaker dreigingen worden vastgesteld.
Maar er loert simpelweg ook méér gevaar. Deels heeft dat te maken met verharding in het criminele milieu. Criminelen grijpen steeds sneller naar zware wapens, wat de dreiging bij voorbaat groter maakt.
Een groot deel van de capaciteit gaat op aan de groep officieren van justitie, rechters en advocaten voor wie sinds een half jaar zware beveiligingsmaatregelen zijn genomen. Aanleiding is de moord op advocaat Derk Wiersum en dreiging vanuit de georganiseerde misdaad. Op dit moment worden enkele tientallen mensen permanent bewaakt. Daar zijn dagelijks meer dan 600 politiemensen mee bezig.
Peilbakens
Maar ook zaken die niet met zware criminaliteit te maken hebben, vergen steeds meer inzet. Het OM schat dat twee derde van de dreigingen komt van stalkers en gewelddadige ex-partners of familieleden.
"Stalking is veel makkelijker geworden door technische middelen", zegt hoofdofficier Jeuken. "Onlangs hadden we een stalker die camera's ophing in de straat van zijn slachtoffer. We zien ook dat er peilbakens onder auto's worden geplakt." Slachtoffers zijn ook te volgen via sociale media, wat de risico's verder vergroot.
Volgens de betrokken partijen is de grens bereikt van wat het stelsel kan hebben. Hoewel het kabinet vorig jaar al 10 miljoen euro uittrok voor extra persoonsbeveiligers, is er volgens de politie nog altijd een groot tekort aan mensen.
"Niet alleen bij de persoonsbeveiliging, maar ook op de info-afdelingen die steeds weer opnieuw moeten beoordelen of de dreiging er nog is", vertelt Willem Woelders, bij de politie verantwoordelijk voor beveiliging. "Daarnaast moeten we ook opsporen, want je wilt de dreiging weghalen. Ook dat vereist een enorme opschaling."
Tientallen miljoenen
Politie, Openbaar Ministerie en de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) hebben het kabinet om tientallen miljoenen euro's gevraagd voor extra personeel. Ook willen ze meer geld voor bijvoorbeeld tijdelijke schuiladressen. De diensten zijn samen verantwoordelijk voor de bescherming van mensen en panden.
Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid erkent dat de diensten het aanzienlijk drukker hebben gekregen. Hij zegt zich hard te maken voor structureel geld voor de aanpak van georganiseerde criminaliteit en voor beveiligingstaken. Wel kost het werven en opleiden van personeel de nodige tijd, waarschuwt de minister.
