EU-korting voor Nederland wankelt in begrotingsonderhandelingen

Hoog spel in Brussel vandaag, met EU-president Charles Michel als hoofdrolspeler. Michel wil de korting voor Nederland en andere nettobetalers (de landen die meer aan de EU uitgeven dan terugkrijgen) de komende jaren afbouwen.

Het zijn de inleidende beschietingen voor de onderhandelingen van volgende week donderdag. Dan is er een extra top van regeringsleiders over de EU-begroting voor de periode 2021 - 2027.

Die eerste beschietingen ogen ongunstig voor Nederland. Zo wil Den Haag niet dat er aan de kortingen wordt getornd en mag de nieuwe begroting niet hoger zijn dan 1 procent van het bruto nationaal product van alle EU-landen bij elkaar. Terwijl de Europese Commissie 1,11 procent voorstelt en het Europees Parlement zelfs inzet op 1,3 procent.

Vrekkige vier

Michel zoekt met een voorstel van 1,07 procent een middenweg. Want als het aan hem ligt, komen alle partijen snel nader tot elkaar, het liefst al donderdag. De regeringsleiders mogen pas vertrekken als er een handtekening is gezet, zei de EU-president vandaag nog.

Volgens correspondent Sander van Hoorn is zo'n snel akkoord allesbehalve een zekerheid. Van oudsher zijn de scheidslijnen in de EU het duidelijkst zichtbaar tijdens de begrotingsonderhandelingen.

"Iedereen zet de zaken dan op scherp. Nederland hoort samen met Zweden, Oostenrijk en Denemarken bijvoorbeeld bij wat ze 'de vrekkige vier' noemen. Ofwel de landen die vooral niet meer geld aan de EU willen uitgeven. Aan de andere kant zitten de landen die het liefst bijvoorbeeld de kortingen volledig schrappen."

Daarnaast zijn de huidige onderhandelingen extra complex vanwege de brexit. Van Hoorn: "Groot-Brittannië was de grootste nettobetaler van de EU. Er moet dus besloten worden hoe die weggevallen inkomsten worden opgevangen."

Momenteel betaalt Nederland zo'n 7 a 8 miljard euro per jaar aan de EU. Als het aan Rutte ligt, komt daar in de nieuwe begroting geen euro bij. "Er zijn grenzen", schreef hij in november nog in een brief aan Brussel, waarin hij hamerde op de 1 procent-begroting.

Op papier zou Nederland in zijn eentje de nieuwe begroting kunnen torpederen, omdat uiteindelijk alle lidstaten groen licht moeten geven. "En zo lang dat groene licht er niet is, blijft de huidige begroting gelden, die dus gunstig is voor Nederland", zegt Van Hoorn.

Of dat in de praktijk ook gebeurt, is de vraag. Van Hoorn denkt dat Rutte uiteindelijk niet kan tegenhouden dat Nederland meer gaat betalen aan de EU.

"Misschien dat het eerste jaar van de nieuwe begroting nog meevalt. Maar iedereen weet in Brussel dat je uiteindelijk voor het compromis moet gaan. En iedereen weet ook dat je niet alles krijgt wat je vraagt. Hoe lang het gaat duren om dat compromis te bereiken, is alleen niet in te schatten. Net als dat niemand nog weet wat Rutte als wisselgeld mee terugkrijgt naar Den Haag."