Excuses Rutte: overheid schoot tekort tijdens de Holocaust
Premier Rutte heeft in een toespraak bij de Nationale Holocaust Herdenking in Amsterdam excuses aangeboden namens de Nederlandse regering voor het handelen van de Nederlandse overheid in de Tweede Wereldoorlog.
Hij bood excuses aan "voor het overheidshandelen van toen, nu de laatste overlevenden nog onder ons zijn". Volgens Rutte is de Nederlandse regering in de oorlog tekortgeschoten als "hoeder van recht en veiligheid".
Daarbij onderstreepte de premier dat "geen woord zoiets groots en gruwelijks als de Holocaust ooit kan omvatten".
De excuses van Rutte:
In 2012 eiste onder meer de PVV al eens van Rutte excuses voor de passieve houding van de Nederlandse regering tijdens de Jodenvervolging. Die partij kreeg toen bijval van onder meer het Nederlands Auschwitz Comité.
Maar volgens Rutte was er toen geen "breed gedragen advies" uit de kring van betrokkenen of informatie die zou moeten leiden tot excuses. Hij verwees toen naar het standpunt van het kabinet-Kok uit 2000, dat wel excuses aanbood voor de "kille ontvangst" na de oorlog van Joden die de Holocaust hadden overleefd.
Die excuses kwamen tot stand op aandringen van bewindslieden Gerrit Zalm en Els Borst, die toen met de Joodse gemeenschap hadden gesproken over compensatie voor geroofde goederen.
'Te veel functionarissen deden wat werd gevraagd'
Premier Rutte sprak zijn woorden van vandaag uit bij het Spiegelmonument Nooit meer Auschwitz in het Amsterdamse Wertheimpark. Morgen is het 75 jaar geleden dat Auschwitz werd bevrijd door het Russische leger.
Het concentratie- en vernietigingskamp waar in de Tweede Wereldoorlog zeker 1,1 miljoen mensen om het leven kwamen, is uitgegroeid tot universeel symbool voor de massavernietiging onder de nazi's.
Tussen 1933 en 1945 zijn naar schatting 6 miljoen Joden, honderdduizenden Sinti en Roma, homoseksuelen, gehandicapten, Jehova's Getuigen en andere vervolgden vermoord.
In Nederland leefden in 1940 160.000 Joden, van wie 140.000 de Nederlandse nationaliteit hadden. De overigen waren vooral Joden die waren gevlucht uit Duitsland. Er werden 107.000 Joden gedeporteerd naar de vernietigingskampen, van wie er 102.000 het niet overleefden. Hoewel Rutte in zijn toespraak de ambtenaren roemde die durfden op te staan tegen de Duitse bezetter, waren er volgens hem "te veel" Nederlandse functionarissen die in de oorlog simpelweg uitvoerden wat van hen werd gevraagd.
"Het was alles bij elkaar te weinig. Te weinig bescherming. Te weinig hulp. Te weinig erkenning", aldus Rutte.
