Jonge Irakezen gaan op de foto voor #iraqimugshotschallenge

• Lennard Swolfs

  redacteur Buitenland

"Stel je voor dat je wordt gearresteerd, gemarteld en publiekelijk vernederd, omdat je vraagt om een thuisland." Met deze tekst verspreiden jonge Irakezen foto's van zichzelf als gevangenen op sociale media. Onder de hashtag #iraqimugshotschallenge proberen ze aandacht te vragen voor de gearresteerde demonstranten in hun land.

"We proberen vooral aandacht te vragen voor de vele onschuldige jongeren die worden gearresteerd", vertelt Zainab Al-Rubaie. "Zij worden op gruwelijke manieren gemarteld en zelfs gedood." De 21-jarige studente woont in Bagdad en gaat al sinds het begin van de protesten in oktober de straat op.

Het idee is simpel. De demonstranten delen een mugshot (politiefoto) van zichzelf via Twitter en Instagram, zoals de foto van de 21-jarige Al-Rubaie hierboven. Dit soort foto's worden normaal gesproken gemaakt nadat iemand is gearresteerd. Daarom zetten de demonstranten dit soort foto's in voor hun actie. Op het bord dat ze vasthouden staat hun naam, leeftijd, woonplaats en tot slot hun 'misdaad'.

"Mijn misdaad is dat ik van mijn land houd", vertelt de studente. Iedere demonstrant kiest zijn eigen misdaad. Op andere foto's zijn teksten te zien als "mijn misdaad is Irakees zijn" en "mijn misdaad is opkomen voor mijn rechten". Hoeveel demonstranten meedoen aan de actie is onduidelijk, maar Al-Rubaie hoopt veel mensen te bereiken.

Angst

Toch doen niet alle betogers mee, zoals de 19-jarige student Ragheb Al-Hayani, die ook in Bagdad woont. Hij is bang om opgepakt te worden als hij aan de campagne meedoet. "De autoriteiten volgen ons op sociale media", legt hij uit. "Veel demonstranten zijn op deze manier ontvoerd en gemarteld. In het ergste geval word je vermoord."

Al-Rubaie erkent het gevaar van de demonstraties en de campagne, maar gaat toch de straat op. "De liefde voor mijn land is groter dan mijn angst", vertelt de studente. Zoals veel Irakezen ben ik veel banger om mijn geliefde Irak kwijt te raken dan om gearresteerd te worden."

'Geen thuisland'

De protesten in Irak zijn al sinds oktober aan de gang. De betogers zijn boos op de regering en willen een einde maken aan de corruptie en de slechte economische situatie in het land. De ordetroepen treden hard op en de demonstraties hebben inmiddels aan zeker 500 mensen het leven gekost. Het dodental van deze week staat op tien, meldt de Iraakse Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties.

"We hebben geen thuisland meer", zegt de 19-jarige Al-Hayani. "Sinds 2003 is ons geld gestolen en zijn onze rechten afgepakt. We voelen ons in de steek gelaten." Hij verwijst hier naar de Amerikaanse invasie in 2003, toen dictator Saddam Hoessein verdreven werd. Veel Irakezen hoopten op verbetering, maar die bleef uit.

"De regering heeft ons zestien jaar lang onderschat en nu zijn we het zat", voegt Al-Rubaie daaraan toe. "We vragen niet om een luxeleven, maar om een simpel leven waarin we onze basisrechten hebben. Een leven zonder corruptie, onrecht en onderdrukking."

Ook zijn veel Irakezen de invloed van de Verenigde Staten en Iran zat, leggen de studenten uit. "Ze vechten tegen elkaar op Irakees grondgebied", vertelt Al-Hayani. Dit werd de afgelopen weken goed zichtbaar toen de spanningen tussen de Verenigde Staten en Iran opliepen. De VS liquideerde de Iraanse generaal Soleimani vlakbij het vliegveld in Bagdad. Als reactie daarop voerde Iran raketaanvallen uit op twee Amerikaanse legerbases in Irak. "Het gaat allemaal ten koste van ons. We willen gewoon ons eigen land besturen."

Twijfels

Zainab twijfelt of de mugshot challenge de situatie in het land zal verbeteren. "Om eerlijk te zijn, weet ik niet zeker of deze campagne ons verder zal helpen. We hebben al vaker van ons laten horen op sociale media en nog steeds worden we genegeerd door andere landen en internationale organisaties", vertelt de 21-jarige studente.

Toch geeft ze niet op en zal ze de straat op blijven gaan. "We zullen niet stil zijn, ook al blijven ze ons negeren. We zullen doorgaan tot aan onze legitieme eisen is voldaan."