Varkens nog steeds levend gekookt in slachthuizen, 'toezicht faalt'
Misstanden in varkensslachterijen houden aan. Varkens worden bij bewustzijn geslacht, terwijl dat tegen de wet is. Dat blijkt uit twaalf openbaar gemaakte inspectierapporten van de NVWA, die de organisatie Varkens in Nood opvroeg bij de overheid.
De details in de verslagen van de NVWA-inspecteurs "gaan door merg en been", zegt Varkens in Nood. Zo valt te lezen dat de dieren schreeuwend van de pijn in hun eigen uitwerpselen liggen en spartelend verdrinken in gloeiend heet water in een zogeheten 'broeibak'.
Het toezicht in de slachthuizen faalt en de overheid weigert in te grijpen, zegt de dierenorganisatie. De NVWA zegt dat het gaat om "ernstige dierenwelzijnsovertredingen waartegen is opgetreden".
In 2018 laaide de discussie over misstanden in slachthuizen op na onthullingen van RTL Nieuws. Toen zei de inspectie "dat er incidenten zijn, maar geen grootschalige misstanden". Minister van Landbouw Schouten zei toen dat slachthuizen eerder moeten worden gesloten bij misstanden.
Hevig spartelen
"Tijdens mijn inspectie", schrijft een van de inspecteurs, "bevond ik mij in de ruimte waar de bedwelmde varkens hangend worden getransporteerd naar de broeibak. In dit stadium zijn de varkens verdoofd en gestoken om te verbloeden. Ze moeten in dit stadium dood zijn."
De inspecteur zag dat sommige varkens nog leefden. Een daarvan ging levend de 'broeibak' in. "Ik zag dat het dier heel heftig reageerde door hevig te spartelen. Het varken ging levend in de broeibak met water van 60 graden. Het water spatte nog uit de broeibak tot het varken helemaal ondergedompeld was. Dit dier werd zeker ernstig vermijdbaar lijden toegebracht."
Hoe ziet het leven van het gros van de Nederlandse varkens eruit, die wél volgens de regels worden gehouden en geslacht? Hieronder een uitleg, zodat je weet welke route jouw vlees aflegt.
De Centrale Organisatie voor de Vleessector (COV) zegt ieder incident "vreselijk" te vinden. "Elk incident is er een te veel", zegt Richard van der Kruijk, algemeen secretaris bij COV. "Toch moeten we ook benadrukken dat dit twaalf incidenten zijn op een totaal van 15 miljoen varkensslachtingen. Dat betekent dat 99,99% wel goed gaat."
In de twaalf inspectierapporten staan zes gevallen van varkens die levend een broeibak ingaan. Volgens Varkens in Nood blijft het daar niet bij. "Voorvallen worden soms bewust niet gerapporteerd", zegt de organisatie. "Bovendien kan een NVWA-inspecteur niet altijd overal aanwezig zijn. Het is zo goed als zeker dat er in Nederlandse slachthuizen veel meer incidenten plaatsvinden dan uit de rapporten naar voren komt."
'Niet genoeg toezicht'
Misstanden bij varkensslachterijen zijn al langer bekend. Volgens de dierenorganisatie blijven ze aanhouden omdat er niet genoeg toezicht is en omdat de boetes niet hoog genoeg zijn.
De NVWA zegt dat "in grote slachthuizen (waar 90% van de dieren worden geslacht) permanent toezicht wordt gehouden op dierenwelzijn. Waar we overtredingen constateren, grijpen we in. Waar nodig leggen we boetes op."
De Partij voor de Dieren kwam gisteren met een voorstel om het aantal inspecteurs in slachterijen te verhogen. Er zijn 350 inspecteurs, en dat is veel te weinig voor de 642 miljoen dieren die per jaar worden geslacht, zegt de partij. Varkens in Nood is het daarmee eens, bovendien zouden de inspecteurs onafhankelijker moeten zijn dan nu.
Een andere oplossing zou volgens de dierenorganisatie beter cameratoezicht zijn. "Er hangen nu vaak al camera's, maar de beelden daarvan blijven eigendom van de slachterij", zegt Frederieke Schouten, dierenarts bij Varkens in Nood. "De inspecteurs mogen ze alleen daar op de slachterij kijken."
"Wat ons betreft komt er een livestream waardoor iedereen de slachterijen kan controleren, maar de overheid moet het sowieso gewoon kunnen zien", zegt Schouten. "Dan zijn dit soort praktijken snel voorbij."
Het ministerie van Landbouw verwijst naar uitspraken die minister Schouten vorig jaar deed in de Tweede Kamer. Ze zei toen dat ze cameratoezicht zal opleggen als de slachterijen daar niet vrijwillig aan meewerken.
