Een verrassende nederlaag tegen Willem II en een enorme dreun van Valencia in de Champions League. Ajax leek onaantastbaar, maar het sentiment in Amsterdam is na twee nederlagen volledig omgeslagen.
De club met de grote dromen moet de achtervolging op de absolute top van Europa voorlopig in de ijskast zetten. Of waren de afgelopen zestien maanden zelfs niet meer dan een eenmalige opleving?
Het was niet zo vreemd dat de voorbije dagen de analyses niet aan te slepen waren. De pijnlijke Ajax-week kwam in elk medium wel voorbij. Eerst die nederlaag tegen Willem II. En toen de nodige terugblikken op de uitschakeling in de Champions League.
'Einde tijdperk'
'Het glorieuze tijdperk van Ajax dat geen tijdperk was', kopte de Volkskrant. AD beschreef het in soortgelijke woorden: 'Verlies van Ajax kan zomaar einde van tijdperk zijn'.
Was het Champions League-avontuur van vorig seizoen een eenmalige piek dankzij een toevallige samensmelting van een unieke generatie en een aantal ervaren spelers? Of was de nederlaag tegen Valencia een incident en is die Europa League zo slecht nog niet?
Misschien is dit wel een stap terug om weer twee stappen vooruit te komen.
David Endt, die als teammanager van Ajax hoogte- en dieptepunten van dichtbij meemaakte, vreest niet voor een terugval en denkt juist dat er een basis is gelegd voor volgende successen. "Waarom zou het over twee jaar anders zijn? Dat geloof ik niet", zegt hij resoluut.
"Er zitten altijd gaten tussen hoogtepunten en natuurlijk is het lastig concurreren met vermogende clubs, maar bij Ajax loopt in de jeugd voldoende talent rond om de plaatsen die straks vrijkomen in te nemen."
"En Ajax heeft de laatste jaren een redelijke hand in het aantrekken van ervaren krachten. Ze moeten uiteraard passen bij het team, maar als je daar slim mee omgaat, kan deze tijd zich gaan herhalen."
Dit bestempelen als het einde van een tijdperk is daarom zeer voorbarig, vindt Endt. "Je kan pas over een tijdperk spreken als er echt meerdere jaren sprake is van een hegemonie. Misschien is dit wel een stap terug om weer twee stappen vooruit te komen."
Klap merkbaar
Toch is de klap merkbaar in Amsterdam. Drie dagen na de deceptie in de Johan Cruijff Arena staan de meeste spelers de pers alweer te woord. Uiteraard wordt er vooruitgeblikt op AZ-uit, maar de spelers ontkomen er niet aan om nog even terug te kijken naar dinsdagavond.
De pijn zit nog diep, is te zien bij aanvoerder Dusan Tadic. Hij zegt wel dat Ajax de scherven bij elkaar heeft geraapt en scherp is om de strijd met AZ aan te gaan, maar zijn lichaamstaal laat iets anders zien.
Trainer Erik ten Hag erkent op de persconferentie dat Ajax zoekende is. "We hebben twee duels niet gescoord. Natuurlijk is dat zorgelijk."
'Lat blijft hoog liggen'
Vorige maand op de Algemene Vergadering voor Aandeelhouders (AVA) was de directie van Ajax nog zo stellig. Het doel om structureel aan te haken bij de Europese top werd vol overtuiging uitgesproken. "Dat doel is niet opeens weg", is directeur Edwin van der Sar van mening. In gesprek met het AD legde hij uit waarom.
"Net als vorig seizoen hebben we laten zien in Europa waar Ajax voor staat. De kwartfinale in de Champions League, daar wil je zijn, maar de realiteit is nu anders. Toch parkeren we ons doel zeker niet. De lat blijft hoog liggen, Ajax blijft ambitieus."
Het hele seizoen staat nu in een ander daglicht.
Schrale troost is dat Ajax bij een kampioenschap dit seizoen verzekerd is van de groepsfase van de Champions League het jaar erop, mits de winnaar van het miljardenbal zich via de eigen competitie plaatst voor het toernooi. Die kans is aanzienlijk.
Geen voorrondes en kwalificaties meer, maar een gegarandeerde plaats in het hoofdtoernooi. Een voorrecht dat de club grotendeels aan zichzelf te danken heeft.
Maar dan zal Ajax wel de rug moeten rechten, want de titelstrijd kan na vandaag, waar om 16.45 uur het duel met AZ wacht, weer volledig openliggen.
'Seizoen in ander daglicht'
Een moeilijke, maar verplichte opgave vindt Endt. "Niet blijven hangen in de treurnis. Je ziet aangeslagen spelers. Het gaat veel dieper dan het moment. Het hele seizoen staat nu in een ander daglicht."
"Je speelt weliswaar nog Europees, maar omdat je verwend bent geweest met de Champions League, zie je dat hoogste podium als de norm. Dat zie je vervagen en vervliegen. Er gaan allerlei gedachtes door het hoofd. Verwijt en verdriet. Maar ook: hoe gaan we dit seizoen verder uitbouwen? En dan moet je de krachten weten te bundelen."
Het zijn tot dusver negen vreemde dagen in Amsterdam, afgezet tegen de euforie van de voorgaande elf maanden. Alsof het seizoen voorbij is, zo is de teneur, maar feit is dat Ajax nog op drie fronten meestrijdt.
De ploeg kan tegen AZ laten zien dat het een echte topclub is. Pas als ook de wedstrijd in Alkmaar wordt verloren, moeten ze zich in Amsterdam zorgen gaan maken en zal het kerstdiner bij de families Ten Hag, Overmars en Van der Sar iets minder gezellig zijn.
