IND wees ultiem verzoek asielzoeker Bahrein af

De Immigratie- en Naturalisatiedienst heeft vorig jaar op het laatste moment een verzoek afgewezen van de asielzoeker Ali Mohammed Showaikh om hem niet uit te zetten naar Bahrein. Hij wilde aantonen dat hij in zijn thuisland in gevaar was, maar de IND keek niet naar nieuwe papieren die hij indiende. Dat blijkt uit onderzoek van de Inspectie Justitie en Veiligheid.

De uitzetting kwam in het nieuws omdat Showaikh direct na aankomst in Bahrein werd opgepakt en vastgezet. Hij is inmiddels veroordeeld tot tweemaal levenslang voor onder meer "terroristische activiteiten". Volgens Amnesty International en Vluchtelingenwerk is de man ook gemarteld. Zij nemen aan dat hij alleen is veroordeeld omdat zijn broer een politiek activist is.

De regeringspartijen ChristenUnie en D66 drongen, met steun van de linkse oppositie, aan op een onderzoek. Toenmalig staatssecretaris Harbers gaf de inspectie vervolgens opdracht op een rij te zetten wat er is gebeurd in de periode voorafgaand aan de uitzetting. De inspectie kreeg geen opdracht om te kijken of de man toch recht had op asiel, omdat dat aan de rechter is.

KLM

Showaikh werd vier dagen voor zijn uitzetting opgesloten om te voorkomen dat hij zich aan zijn uitzetting zou onttrekken, staat in het inspectierapport. Zelf drong hij erop aan dat hij zou worden uitgezet naar Iran en niet naar Bahrein, maar luchtvaartmaatschappij KLM weigerde dat. De KLM verwachtte dat Iran hem niet zou willen toelaten omdat hij geen inreisvisum had.

De Bahreiner zei dat hij wel een visum kon regelen, maar pas als hij zijn paspoort zou terugkrijgen. Dat paspoort was in handen van de Dienst Terugkeer en Vertrek, die het pas wilde teruggeven bij vertrek uit Nederland.

De Nederlandse autoriteiten gingen ervan uit dat een uitzetting naar Iran niet mogelijk was omdat hij ook daar geen langdurige verblijfsvergunning zou krijgen. Maar de inspectie constateert nu, op basis van navragen, dat dat ook niet per se nodig is. De toezegging dat een land iemand toelaat is al voldoende.

Nieuw asielverzoek

Verder diende de Bahreiner op het laatste moment dus nog een nieuw asielverzoek in, vanwege nieuwe informatie over het gevaar dat hij zou lopen bij terugkeer. Hij vroeg zijn familie om documenten die ondersteunden dat de Bahreinse autoriteiten hem verdachten van terroristische activiteiten.

Van die papieren, in het Arabisch, ontving hij een dag voor zijn uitzetting een kopie. De IND deed er niets mee, mede omdat het een onvertaalde kopie betrof die een dag voor de uitzetting pas werd overlegd. De asielzoeker had genoeg tijd gehad om dat eerder te doen, meende de IND. De inspectie constateert dat zijn advocaat niet betrokken was bij het ingediende verzoek.

De inspectie heeft ook gesproken met de IND-medewerker die over de zaak van de Bahreiner besliste. Zij staat nog steeds achter het besluit zoals dat destijds is opgesteld. Zij stelt niet te hebben kunnen voorzien dat de man bij terugkeer zou worden opgepakt en veroordeeld. Zij vond de veronderstelde politieke activiteiten van de man niet geloofwaardig.

'Cruciale fouten'

Vluchtelingenwerk concludeert uit het rapport dat er cruciale fouten zijn gemaakt bij de IND, waardoor de man onterecht is uitgezet en tot een levenslange gevangenisstraf is veroordeeld.

De vluchtelingenorganisatie wil dat er een breder onderzoek komt naar de kwaliteit van beslissingen bij de IND om nieuwe onterechte afwijzingen te voorkomen. Showaikhs advocaat, Flip Schüller, wil zijn cliënt in Bahrein bezoeken en vraagt het ministerie van Buitenlandse Zaken daarbij te bemiddelen.