'Haags complot’: waarom kijkt aanhang Bouterse argwanend naar Nederland?
Voor de Surinaamse president Desi Bouterse is het duidelijk. Zijn veroordeling is "een politiek tik-takspelletje": een complot uit Nederland om een einde te maken aan zijn presidentschap. Afgelopen vrijdag kreeg Bouterse 20 jaar cel vanwege zijn aandeel in de Decembermoorden van 1982.
Niet alleen Bouterse zelf, ook aanhangers van zijn partij NDP zien in het besluit van de rechter de hand van "politiek Den Haag". "Nederland komt hier niet om onze president weg te halen", zei een jonge vrouw in Paramaribo tegen de NOS. "Als ze hier in Suriname komen, dan hebben ze te maken met de hele Surinaamse bevolking."
Waar komt die argwaan tegen Nederland vandaan?
Slechte relatie
"Al sinds Bouterse in 2010 president van Suriname werd, is de relatie met Nederland gebrouilleerd", vertelt Surinamekenner en journalist Roy Khemradj. Toenmalig minister van Buitenlandse Zaken Maxime Verhagen weigerde Bouterse te feliciteren met zijn verkiezing, omdat die eerder tot elf jaar cel was veroordeeld wegens drugshandel. Bouterse zou alleen in Nederland welkom zijn om zijn straf uit te zitten, aldus Verhagen.
Dat was volgens Khemradj "de dood van de relatie tussen Nederland en Suriname". In 2012 riep Nederland ook nog zijn ambassadeur terug, nadat het parlement een amnestiewet had aangenomen.
Maar ook eerder verliep de relatie van de Surinaamse bevolking met oud-kolonisator Nederland al moeizaam. Meteen na de staatsgreep van Bouterse, in 1980, gingen er in Suriname geruchten dat Nederland daarbij had geholpen. Die theorieën werden nog sterker omdat de Nederlandse regering besloot om documenten en conclusies uit het onderzoek naar de staatsgreep te klasseren als staatsgeheim voor zeker zestig jaar.
Geen concreet bewijs
En ook nu is er wantrouwen jegens premier Rutte. Nog voordat het vonnis was uitgesproken, zei Rutte dat Bouterse "zich moet verantwoorden voor wat hij daar gedaan heeft". Bij NDP-ondervoorzitter Ramon Abrahams schoot die uitspraak in het verkeerde keelgat: hij trok de conclusie dat de tekst van het vonnis al in het bezit was van de Nederlandse regering, nog voordat hij was uitgesproken. Bewijs voor die bewering gaf Abrahams niet.
"Bewijs is ook niet meer nodig", zegt Khemradj. "In het huidige politieke klimaat geloven de aanhangers van Bouterse hun president zo ook wel." Die aanhangers zijn volgens hem vooral millennials: jongeren die in de jaren '90 zijn geboren, en dus de coup en de Decembermoorden niet hebben meegemaakt. "Ze zijn er ook niet echt in geïnteresseerd", merkt Khemradj: "Zij zien Bouterse vooral als een goede leider."
Verkiezingen werpen schaduw vooruit
De oppositie in Suriname heeft niet expliciet gereageerd op de beschuldigingen van Bouterse aan het adres aan Nederland. Niet gek, vindt Khemradj: "Mensen laten zich daar niet over uit. Ze weten dat dit de gebruikelijke taal is van Bouterse als hij in moeilijkheden zit."
Bovendien is het met de parlementsverkiezingen van mei in zicht, ook politiek gezien niet slim om een pro-Nederland standpunt in te nemen, denkt Khemradj. "Wie Nederland verdedigt, is in Suriname meteen de zondebok. "
