PKN biedt transgender volwaardige plek: 'De kerk is voor iedereen'
De Protestantse Kerk in Nederland biedt sinds gisteren een liturgie voor mensen die transgender zijn. Het is een toevoeging aan het dienstboek dat de kerk al heeft voor speciale gelegenheden. Leden van de kerk die in transitie zijn kunnen hiermee de zegen ontvangen en zijn volwaardig lid van de kerk.
In een liturgie staan voorbeelden van teksten, liederen en gebeden die gebruikt kunnen worden bij bijvoorbeeld een doop, een huwelijk of een begrafenis. Een voorganger kan hiervan gebruikmaken bij de dienst.
Het idee voor de uitbreiding van het dienstboek is ontstaan bij een vrouw uit Drenthe die vroeger als man door het leven ging. Ze kreeg in haar eigen protestantse gemeente de zegen, maar ze wilde graag dat er een landelijke handleiding zou komen.
Goed luisteren
De kerk riep daarop een werkgroep in het leven onder leiding van Theo Hettema. "De vrouw uit Drenthe vroeg zich af waarom zij dit allemaal op plaatselijk niveau heeft moeten uitzoeken. Daarom zijn we aan de slag gegaan om ook een landelijke liturgie te maken. De kerk is er immers voor iedereen", zegt hij.
De werkgroep wilde volgens Hettema goed luisteren en sprak voor het samenstellen van de liturgie onder anderen met mensen die transgender zijn en theologen. Een transgender presenteert zich aan de gemeente onder zijn of haar nieuwe naam. Daarna volgt er een zegen en een gebed.
De aankondiging van de nieuwe liturgie riep dit jaar wisselende reacties op. "Sommige mensen zien het als erkenning, maar er zijn ook mensen die het moeilijk vinden. Dit kan zijn uit onwennigheid, geloofsovertuiging of omdat ze bijvoorbeeld zelf een kind hebben dat transgender is", zegt Hettema.
Nieuwsuur maakte vorig jaar deze reportage over Patrick, leefde 15 jaar als meisje:
In de teksten van de nieuwe liturgie is ook rekening gehouden met mensen die er moeite mee hebben. Het gaat dan om zinsneden als "Wij bidden U om wie pijn hebben door deze transitie."
Hettema vindt het nog moeilijk om in te schatten of de nieuwe liturgie zal leiden tot meer acceptatie van transgenders binnen de protestantse kerk. "Dat zal gevarieerd blijven. In sommige gemeenten speelt het niet en sommige gemeenten zijn er heel blij mee." De voorgangers hebben ook de mogelijkheid om er een persoonlijke draai aan te geven.
De Protestantse Kerk in Nederland is de eerste kerk die landelijk een tekst voor transgenders vastlegt. Hettema wijst er wel op dat er binnen de Anglicaanse Kerk ook al rituelen bestaan om de naamsverandering te zegenen.
