Libanon nog nooit zo verenigd, 'moslims en christenen willen hetzelfde'

• Jikke Westerink

  redacteur Online

Het begon met de geplande invoering van een belasting op bellen via WhatsApp, maar de woede onder Libanezen gaat over veel meer. En daarom gaan sinds afgelopen donderdag honderdduizenden inwoners de straat op, om te demonstreren tegen de in hun ogen corrupte regering.

De onvrede wordt breed gedragen door zowel christenen als moslims. Voor hen is er maar één oplossing voor de economische crisis: een andere regering. Voor het eerst in tijden staan de neuzen in het altijd zo verdeelde Libanon dezelfde kant op.

In deze video leggen meerdere Libanezen uit waarom ze, ook na het intrekken van de regeringsmaatregelen, nog de straat op gaan:

Premier Hariri en zijn regering kwamen vandaag met een pakket hervormingsmaatregelen om de rust in het land terug te brengen. "Welke maatregel de regering ook bedenkt, of intrekt, het is te laat voor deze regering", legt Rosalyn Saab uit. De Libanezen willen nu maar één ding: een nieuwe regering.

Saab woonde 14 jaar in Libanon voordat ze naar Nederland verhuisde. Afgelopen week bezocht ze haar familie in Libanon en zag ze hoe de Libanezen zich verenigden.

Verenigd Libanon

Mireille Khater is één van de Libanezen die demonstreert. "Je hebt geen idee wat de sfeer op straat is", vertelt ze. "Ik heb Libanon nog nooit zo verenigd gezien. Moslims en christenen samen, voor één keer staan we voor hetzelfde."

Vorige week kondigde de regering nieuwe belastingen aan op onder meer WhatsApp, om het land uit de economische crisis te halen. Het was voor veel Libanezen de druppel, een trigger, maar niet de belangrijkste reden voor het protest, legt Saab uit.

De woede kwam niet alleen door die WhatsApp-maatregel. "Al voor donderdag voelde je: er broeit iets. De mensen zijn boos en gefrustreerd. Het was rustig op straat en in winkels. Het leven was uit het land weggetrokken."

Op radiostations deelden Libanezen hun persoonlijke verhalen. Over dat er geen werk is, ze niet genoeg geld hebben en hun kinderen niet naar school kunnen. "En die woede werd aangewakkerd door bosbranden." Daarvan woedden er vorige week woedden meerdere in Libanon.

Het land kreeg ooit drie Russische blushelikopters, maar door geldgebrek zijn die niet onderhouden en konden ze afgelopen week niet worden ingezet. "Het was voor de Libanezen de eerste trigger, dat de regering het niet aan kon."

Toen zag je al dat mensen van verschillende achtergronden zich verenigden en vrijwilligers uit verschillende gebieden met elkaar probeerden de branden te bestrijden, legt Saab uit. "Ze dachten: als de regering dit niet kan, dan doen we het zelf wel." En toen kwam de tweede trigger: de WhatsApp-belasting.

Belasting voor de armen

"Die belasting voelde voor veel van ons alsof we werden uitgelachen door de regering", zegt Khater. "Ze verzinnen een domme belasting, in plaats van de echte problemen aan te pakken."

Gebruikers zouden 20 cent per dag moeten betalen om te bellen via WhatsApp, Facebook en andere applicaties. Saab noemt dat wrang en oneerlijk. "Door de hoge telefoon- en internetkosten, is WhatsApp voor veel arme mensen de enige manier om te kunnen bellen."

"Normaal gesproken betaal je belasting om er wat voor terug te krijgen. Schoon water, elektriciteit en internet, het is allemaal slecht geregeld in Libanon. Als de elektriciteit 3 uur uitvalt, heb je geluk, normaal is het langer."

Daar tegenover staat dat politici en hun familieleden heel veel verdienen, legt ze uit. "En als je thuis zit zonder werk en je kinderen kunnen niet naar school, dan voel jij je natuurlijk totaal niet vertegenwoordigd door rijke politici die zeggen dat er geen geld is om een snelweg te repareren."

Alle onvrede heeft ertoe geleid dat de Libanezen al vijf dagen op rij demonstreren.

"Ooit was het grote plein in de hoofdstad Beiroet een plek waar mensen zich verzamelden, tijd doorbrachten met hun familie en handelaren hun producten verkochten. Maar sinds de oorlog veranderde het in een plek voor alleen de elite. Stel je voor dat je geen toegang meer hebt tot je eigen culturele erfgoed, dat is toch belachelijk", lacht Saab.

Daarom dansen en zingen Libanezen nu op straat, en dringen ze oude theaters binnen die lang geleden voor hen zijn afgesloten, zegt Kather:

Saab en Khater denken niet dat de regeringsmaatregelen de Libanezen tot bedaren brengen. Khater: "Iedereen ziet de regering als leugenaars en dieven. Ook de sjiieten staan voor het eerst op tegen hun leiders. Alle demonstranten zijn het erover eens dat de overheid moet veranderen."

Saab denkt niet dat dat heel makkelijk gaat. De kabinetsposten zijn nu verdeeld over verschillende religies. Zo kan de functie van minister van Milieu bijvoorbeeld alleen worden ingevuld door iemand die soennitisch is. Het systeem omgooien is ingewikkeld, denkt ze.

"Als dat al geprobeerd wordt, want er zijn maar weinig politici die geloven dat een nieuw kabinet de beste oplossing is."