Start verhoor premier Netanyahu in drie corruptiezaken
Twee weken na de Israëlische verkiezingen is het opnieuw een cruciale dag voor Benjamin Netanyahu. De premier moet zich vanaf vandaag verantwoorden in drie zaken waarin hij wordt verdacht van onder meer omkoping en fraude. De corruptiezaken bedreigen zijn politieke toekomst en zouden hem zelfs in de cel kunnen doen belanden.
Netanyahu haalde dit jaar tot twee keer toe niet genoeg stemmen om een nieuwe regering te kunnen vormen, ondanks agressieve verkiezingscampagnes. De formatie zit nog steeds muur- en muurvast, waardoor onduidelijk is of hij een vijfde ambtstermijn weet te bemachtigen.
Maar het grootste gevaar voor Netanyahu's politieke toekomst ligt mogelijk in de rechtszaal. Al sinds 2016 loopt er een onderzoek naar corruptie en machtsmisbruik door de premier. Begin dit jaar maakte de openbaar aanklager bekend in drie verschillende zaken tot vervolging over te willen gaan. De komende dagen krijgt de premier nog de kans dat te voorkomen in een verhoor.
'Met open hart en welwillende ziel'
De aanklager heeft gezegd dat hij Netanyahu's advocaten zal aanhoren "met een open hart en een welwillende ziel". Maar hij heeft al wel een hoop bewijzen verzameld, waaronder opgenomen gesprekken en verklaringen van kroongetuigen. In alle drie de zaken ligt er al een concept-aanklacht klaar. Netanyahu zal volgens bronnen bij justitie met verrassende informatie moeten komen om aan vervolging te ontsnappen.
Netanyahu en zijn vrouw Sara staan al langer bekend om hun voorliefde voor een luxe levensstijl en een dubieuze omgang met publieke middelen. Sara Netanyahu trof deze zomer een schikking met justitie, nadat ze tienduizenden euro's aan belastinggeld onterecht had uitgegeven aan luxe maaltijden.
Maar in de zaken tegen haar echtgenoot zijn de beschuldigingen zwaarder van aard. Netanyahu wordt niet alleen verdacht van fraude en misbruik van vertrouwen, maar ook van een ernstiger delict: omkoping.
Vandaag en morgen staat in het verhoor de zwaarste verdenking op het programma. In die zaak wordt Netanyahu ervan beschuldigd gunsten te hebben verleend aan de eigenaar van het Israëlische telecombedrijf Bezeq, die ook de eigenaar is van nieuwssite Walla News.
Volgens de politie trof Netanyahu gunstige regelingen voor de zakenman ter waarde van honderden miljoenen euro's. In ruil daarvoor zou de nieuwssite positief over hem en zijn familie hebben bericht. Twee voormalige vertrouwelingen van Netanyahu zijn kroongetuigen in deze zaak.
Er is geen enkele juridische basis om mij te vervolgen.
Volgende week komen nog twee andere zaken tegen de premier aan bod. Een daarvan gaat ook over Netanyahu's omgang met de media: in ruil voor positieve berichtgeving van een dagblad zou hij hebben aangeboden de oplage van een rivaliserende krant te willen beperken.
In een derde zaak wordt Netanyahu ervan verdacht luxe cadeaus te hebben aangenomen van twee rijke zakenmannen, in ruil voor politieke gunsten. Hij zou champagne, sigaren, sieraden en kleding hebben gekregen ter waarde van bijna 230.000 euro.
"Er is geen enkele juridische basis om mij te vervolgen", zei Netanyahu in een reactie. Hij ontkent de aantijgingen en beschuldigt de media van het organiseren van een heksenjacht.
Netanyahu eiste vorige week dat het verhoor live wordt uitgezonden. "Het is tijd dat het publiek alles te horen krijgt, inclusief mijn kant", zei hij in een video op sociale media. Maar de aanklager wees het verzoek af omdat het geen wettelijke basis zou hebben. Bovendien worden andere zaken ook nooit live uitgezonden.
Voor het verhoor zijn in totaal vier dagen gereserveerd. Naar verwachting is Netanyahu er niet zelf bij aanwezig, maar laat hij het over aan zijn advocaten. Vervolgens zal de aanklager binnen enkele weken of maanden bekendmaken of hij Netanyahu ook daadwerkelijk zal vervolgen.
Niet verplicht aftreden
Als het inderdaad zover komt, is Netanyahu niet verplicht af te treden als premier. Maar de politieke en publieke druk op hem zal wel toenemen. Sommige analisten suggereren dat er een schikking kan worden getroffen waarbij Netanyahu uit de politiek stapt in ruil voor een lagere straf.
Netanyahu is overigens niet de eerste premier die met corruptie in verband wordt gebracht. Zijn voorganger Ehud Olmert werd na zijn aftreden veroordeeld wegens omkoping en bracht 16 maanden door in de gevangenis.
