Prinsjesdag: 'Ik weet nog steeds niet of ik straks wél een huis kan kopen'
De politiek mag de komende twee dagen op de Miljoenennota reageren, maar hoe kijkt de bevolking naar de Troonrede van koning Willem-Alexander en de financiële plannen voor het komende jaar? "Het klinkt als iets om vrolijk van te worden, maar het is ook allemaal nog wel erg vaag."
Volgens het kabinet houdt Nederland "zich knap staande in een wereld waar de economische en geopolitieke onrust toeneemt". De economische groei vlakt af, maar is vooralsnog "robuust". De vraag is altijd hoeveel je in het dagelijkse leven van dit soort woorden merkt. Kenan Dag, ondernemer in Den Haag met vier fietsenwinkels, is positief. Toch plaatst hij ook kanttekeningen bij het groeiverhaal van het kabinet.
Wat de uitkomst van Prinsjesdag voor een starter op de woningmarkt, klimaatbewuste ondernemer en fietsenhandelaar betekent:
"Wij mogen niet klagen, want met onze winkels gaat het goed. Vooral mensen met een hoger inkomen geven nu sneller geld uit aan elektrische fietsen. "Maar daar staat wel iets tegenover. Mensen met midden- en lagere inkomens hebben toch best wat moeite om een fiets aan te schaffen. Je ziet dat met name bij kinderen. Gemiddeld doen ze twee jaar met een fiets, maar nu proberen ouders dat toch te rekken naar drie of vier jaar."
Toch merken de werknemers van Dag hier weinig van. "Het is moeilijk om goede werknemers te vinden, en wij zijn heel blij met de jongens en meisjes die we hier hebben. Wij proberen ze in huis te houden door een beter salaris en scholing te bieden."
Naast economische groei zijn er nog twee speerpunten die bij de Troonrede onder een vergrootglas lagen: woningbouw en klimaat. Het kabinet wil twee miljard euro vrijmaken voor nieuwbouw om iets aan het woningtekort te doen. Is dat genoeg?
Om sneller en meer woningen te kunnen bouwen voor starters en middeninkomens, komt er een woningbouwimpuls en krijgen corporaties die meer sociale woningen bouwen een korting op de verhuurdersheffing
"Dat is natuurlijk iets om vrolijk van te worden", zegt woningzoekende Bo van Unen. "Maar wat er precies gaat gebeuren blijft allemaal nog wel erg vaag. Dus of zo'n woning binnen ons budget ligt is weet ik nog niet. Ook vraag ik mij af of zo'n woningimpuls wel mogelijk is na de stikstofuitspraak van de Raad van State. Op die vraag heb ik nog geen antwoord."
Van Unen heeft een zoontje van zeven weken oud en woont in een huurhuis. "Met hem gaat het heel goed. Het is een vrolijke gezonde jongen, maar een babykamer is er niet. We slapen met zijn drieën op negen vierkante meter omdat we geen groter huis kunnen kopen. Mijn man ik zijn allebei zzp'er. Dat maakt het al een stuk moeilijker. De huizenprijzen zijn wel erg hoog nu, ook buiten de stad."
Schone lucht en nieuwe vormen van energie kunnen hand in hand gaan met duurzame landbouw, schone mobiliteit en kansen voor een innovatief bedrijfsleven
Ondernemer Hans van den Broek reageert op dat andere grote thema. "Ik vond het fijn dat het klimaatbeleid zo stevig werd uitgesproken", reageert Hans van den Broek. Zijn bedrijf - een surfschool en strandtent op Scheveningen - werd uitgeroepen tot groenste onderneming van Den Haag. "Ik vond het fijn om te horen dat de koning zo direct zei dat Nederland in 2050 klimaatneutraal is. Dat is een hele harde doelstelling."
Hij verkoopt alleen biologische producten in zijn strandtent, en ziet dat hier steeds meer vraag naar is. "Die doelgroep groeit, en het bewustzijn wordt ook groter. Het gaat bij ons dan ook echt goed. We hebben een hele leuke zomer gehad." Een ding viel hem wel op aan de Troonrede: het kabinet gaf een winstwaarschuwing af. "Nederland komt de komende jaren in een fase van een gematigder economische groei", zei de koning in de Ridderzaal.
Dat er meer vraag is naar biologische producten, en er meer bewustzijn is vindt Van den Broek daarom mooi. "Maar de bevolking moet het wel kunnen betalen." Maar op dat vlak zag hij een goede ontwikkeling. Het kabinet gaat het komende jaar inzetten op duurzame landbouw. "Dat betekent hopelijk dat biologische producten straks dezelfde prijs krijgen als niet-biologische producten. Die zijn nu nog duurder dan gewone producten."
Hoewel in het publieke debat en op social media tegenstellingen soms de boventoon lijken te voeren, is de dagelijkse realiteit voor de meesten van ons anders
Zouden de drie tot slot nog iets toe willen voegen aan de Troonrede? "Eigenlijk niet. De koning heeft benoemd wat ik persoonlijk heel belangrijk vind", zegt fietsenhandelaar Kan. "Op sociale media zie je harde reacties naar elkaar toe. Maar hij benoemde dat mensen iets voor elkaar overhebben. Dat we iets voor elkaar willen doen. Ik vond het mooi dat hij dit benadrukte."
