Gele hesjes maken zich op voor 'zwarte september', opkomst blijft nog achter
Voor het eerst sinds de zomervakantie zouden de gele hesjes vandaag weer "massaal" de straat opgaan in Frankrijk. In veel steden gaven ze inderdaad opnieuw uiting aan hun onvrede over de regering-Macron. Maar de aantallen demonstranten zijn niet meer die van bijna een jaar geleden.
Het moest het begin worden van een 'zwarte september': in Montpellier was een landelijk protest aangekondigd en in Parijs zou de Champs-Élysées weer het epicentrum worden van burgerlijk verzet.
Maar in Montpellier kwamen slechts 1500 tot 3000 mensen opdagen. En de Parijse avenue werd flink bewaakt: Hesjes-voorman Eric Drouet werd al beboet toen hij er alleen nog maar in de buurt kwam. Tientallen anderen werden aangehouden.
Botsingen
Toch klonk het protest op veel plaatsen verspreid over Frankrijk. In steden als Toulouse, Lille, Bordeaux, Lyon en Straatsburg gingen de gele hesjes weer de straat op. ,,We gaan door zolang het nodig is'', stond op een spandoek. In verscheidene steden kwam het tot botsingen met de politie. In Rouen, waar extreemlinkse activisten meeliepen, werden winkelruiten ingeslagen en waren er andere ongeregeldheden.
De betogingen van de gele hesjes begonnen bijna tien maanden geleden, aanvankelijk uit protest tegen de snel gestegen brandstofprijzen. In november en december vorig jaar was de opkomst enorm. Toen gingen op het hoogtepunt bijna 300.000 Fransen de straat op.
Het kwam ook herhaaldelijk tot hardhandige botsingen met de politie en tot plundering van winkels. Tijdens de eerste zes maanden van de protesten vielen er elf doden, overwegend op snelwegen bij blokkadeacties. Meer dan 4000 mensen raakten gewond: zo'n 2500 demonstranten en ruim 1500 agenten. Vele tientallen betogers liepen wonden aan het gezicht op door rubber politiekogels, hoewel agenten die niet mogen afvuren op het hoofd.
Gerechtvaardigd
President Macron zei eind vorige maand dat het gebruik van rubberkogels en traangas gerechtvaardigd was, gezien "het extreme geweld" bij betogingen. Maar hij zei ook over "de manier van ordehandhaving na te willen denken om het aantal gewonden te verminderen".
De regering kondigde de afgelopen maanden tal van maatregelen aan om de koopkracht te verbeteren, zoals de gele hesjes eisten. De kosten van die plannen worden geschat op 17 miljard euro. Het nam een deel van de onvrede weg, maar niet bij iedereen. Een harde kern van gele hesjes bleef elke zaterdag de straat op gaan.
Vlam in de pan
"De sociale onvrede is er nog steeds", zei vakbondsvoorman Laurent Berger kort geleden. Uit een recente peiling blijkt dat ruim 7 van de 10 Fransen ontevreden zijn over president Macron. "Een deel van de bevolking is nog steeds ontevreden én heel bezorgd over de kosten van levensonderhoud en over de armoede", zei politicoloog Olivier Rouquan in dagblad Le Parisien.
De regering houdt er daarom rekening mee dat de vlam best nog wel eens in de pan kan slaan. Vooral omdat ook andere Fransen de straat op willen gaan. Voor later deze maand zijn er twee landelijke actiedagen aangekondigd tegen de pensioenhervormingen van de regering. In ziekenhuizen en bij de brandweer wordt al gedemonstreerd en vrachtwagenchauffeurs willen ook actie gaan voeren.
We moeten de krachten bundelen, zei een gele-hesjesactivist op de Franse televisie. "We moeten allemaal samen de straat op, mét of zonder geel hesje."
