Hoe commercie en wanbeleid het legendarische Woodstock altijd al kenmerkten

• Joris Zwetsloot

  redacteur Online

Topartiesten en investeerders trekken zich terug en kaartjes zijn twee weken van tevoren nog steeds niet te koop. Het 50-jarig jubileum van het Woodstock-festival wordt geplaagd door wanbeleid. Eigenlijk is dat nooit anders geweest, al werden manco's van de legendarische eerste keer verhuld door het droombeeld van peace, love en happiness achteraf.

"Als Woodstock 1969 vandaag was gehouden, was je de bak ingegaan." Het zijn tekenende woorden in een column die muziekjournalist Shirley Halperin gisteren richtte aan Woodstock-oprichter Michael Lang. Niet om de legende van het meerdaagse hippiefeest te vertrappen, maar eerder om Lang te vragen 'zijn' Woodstock niet te vernielen met weer een slecht georganiseerde, zielloze en ultracommerciële editie - zijn derde Woodstock-jubileumdrama op rij.

Festival zonder headliners

Want dat het 50-jarig jubileum van het bekendste popfestival uit de wereldgeschiedenis zal uitlopen op een mislukking, lijkt vrijwel zeker. Gisteren werd bekend dat headliners Jay-Z en John Fogerty, die er in '69 ook bij was, niet meer komen. Eerder trokken investeerders zich terug en zegde een productiebedrijf de samenwerking op voor de organisatie van het festival, dat in het weekend van 16 augustus gehouden moet worden.

Ook de locatie is een heikel punt. Twee eerdere opties liepen op niets uit. De plek die naar verluidt nu op de planning staat, ligt honderden kilometers van de heilige grond in Bethel in de staat New York en biedt plaats aan 32.500 mensen. Dat is een vijfde van wat er op de eerste beoogde locatie mogelijk was.

"Woodstock is gewoon geld harken, en het is ronduit amateuristisch", zegt Willem Venema. De 67-jarige artiestenboeker kent de internationale popwereld van binnenuit en woonde een andere geflopte jubileumeditie van Woodstock bij - daarover later meer. "Michael Lang zou een voorbeeld moeten zijn voor organisatoren. In plaats daarvan zit hij zich bij de pers te beklagen over hoe hij wordt dwarsgezeten door lokale autoriteiten. Klungelig."

Chaos vanaf het prille begin

Eigenlijk kenmerkt die organisatorische chaos Woodstock al vanaf het prille begin. In '69 droeg het alleen maar bij aan het idee van vrede, liefde en geluk. De overlevering van de oncontroleerbare toestroom van mensen, die samenleefden in een vreedzame wetteloosheid en een overvloed aan seks en drugs. Die een gebrek aan alle primaire levensbehoeften - op liefde na - overkwamen door te drinken uit de zwemvijver en zelf koeien te melken bij te hulp schietende boeren. Dat droeg bij aan de romantiek.

Maar eigenlijk had Woodstock ook toen al een commerciële insteek, met investeerders erachter en voor die tijd hoge gages voor de artiesten, vertelde oprichter Lang al in zijn boek uit 2009. Hij kreeg voorafgaand kritiek dat hij de underground vercommercialiseerde. Dat zijn festival uitgroeide tot het toonbeeld van de hippiecultuur, lijkt dus bij nader inzien een even onverwachte als fortuinlijke bijkomstigheid van Langs incompetentie als evenementenorganisator.

Het festival liep grote verliezen op, maar werd door een succesvolle film gered van de ondergang. Diezelfde film en de driedubbele liveplaat met artiesten als Jimi Hendrix, Santana en Joe Cocker maakten de legende tot wat hij nu is.

"Beeldvorming heeft Woodstock zo groot gemaakt", zegt Pinkpop-organisator Jan Smeets, die dit jaar ook de 50-jarige jubileumeditie vierde van zijn festival in Landgraaf. "Ik ben er nooit geweest, maar van anderen hoorde ik dat de verhalen overdreven waren. Er was geen eten en drinken, en het was een modderbende door de regen."

"Het hoofdpodium had geen dak", vervolgt Smeets. "Iedereen kan dan verzinnen dat het nat wordt als het regent." Maar al die blunders doen er achteraf niet meer toe, verklaart hij. "Als fotografen blote tieten willen laten zien, dan krijg je blote tieten. Als ze je het willen laten geloven, werd er alleen maar geblowd. Dat droeg bij aan de beeldvorming."

Getuige de vele jubelverhalen en tribute-concerten is de Woodstock-legende nog steeds sterk. Eerdere jubileummislukkingen deden kennelijk niets aan af aan die kracht. Dieptepunt was in 1999, toen de honderdduizenden bezoekers in de brandende zon werden uitgemolken, met elkaar op de vuist gingen en vrouwen werden aangerand en zelfs verkracht. Lang noemde het in een interview met de Volkskrant een ramp.

"Fantastisch", vond hij de eerste officiële jubileumeditie, vijf jaar eerder. Maar ook daar valt een hoop op af te dingen. Logistiek en voorzieningen liepen in de soep omdat er bijna een half miljoen bezoekers kwamen, drie keer meer dan was voorzien. En het regende veel, zegt artiestenboeker Venema, die er beroepshalve bij was voor zijn toenmalige werkgever Mojo.

"Je hebt er een grotere voorstelling van dan wat het is. Het was primitief in verhouding tot wat je gewend bent in Nederland. Om je een idee te geven: wij hadden een fiets gehuurd, en daarmee konden we tot aan het podium doorrijden. Niemand hield ons tegen. Toen we de fiets bij de podiumtrap neerzetten begon net Joe Cocker, die ook op de eerste editie optrad, met de herkenningstune uit de film. Dat was dan wel weer leuk."