Vele tientallen ernstige oogklachten door eikenprocessierups

• Hugo van der Parre

  Research-redacteur

Tientallen mensen hebben afgelopen weken ernstige oogklachten gekregen door brandhaartjes van de eikenprocessierups. Uit een rondvraag onder Nederlandse oogartsen blijkt dat zij zeker 92 patiënten met ernstige oogklachten hebben gezien.

Veel patiënten hebben er te lang mee doorgelopen. Bij tien mensen is hun oog al zo ernstig aangetast dat ze langdurige en mogelijk blijvende klachten zullen hebben. Ze moeten lange tijd medicijnen gebruiken om het oog te laten herstellen.

De 12-jarige Kyara was er waarschijnlijk op tijd bij. In de video beschrijft ze wat de haartjes deden:

Op verzoek van de NOS heeft oogarts Tjeerd de Faber van het Oogziekenhuis in zijn netwerk van oogartsen gevraagd naar hun ervaringen met de eikenprocessierups. 133 oogartsen reageerden. Een kwart van hen heeft er mee te maken gekregen, vooral in Zuid- en Oost-Nederland en Rotterdam. Sommigen hadden één geval, anderen wel zes of meer patiënten.

Spleetlamp

In de meeste gevallen hadden de patiënten al een paar weken last. Mensen gaan met oogklachten (branderig gevoel, rood of ontstoken oog) eerst naar de huisarts. Maar die kan volgens De Faber niet goed vaststellen wat de oorzaak van de klachten is.

Een haartje van de eikenprocessierups is simpelweg te klein om te zien. Daarvoor is een zogeheten spleetlamp nodig, een microscopische lamp waarmee een oogarts onderzoek doet. Een aantal patiënten is door de huisarts verkeerd geadviseerd en heeft onnodig lang doorgelopen met klachten.

De brandhaartjes van de eikenprocessierups zijn minuscuul klein en scherp, met weerhaakjes. Als ze in je oog waaien prikt het enorm. Zolang het haartje aan de oppervlakte van het oog ligt, is er nog niet zoveel aan de hand en kan je proberen het met lauw water uit te spoelen. Gevaarlijk wordt het als het brandhaartje het oog binnendringt en achter het hoornvlies kan kruipen. Dat kan leiden tot kleine oogbeschadigingen waardoor je slechter gaat zien.

Het oog reageert vervolgens met een afstotingsreactie: er ontstaat een ontsteking doordat het lichaam het haartje wil wegwerken. Dat is ook zeer hinderlijk en gevaarlijk, maar kan behandeld worden met druppels steroïden, zegt De Faber, al kan dat wel een langdurige kwestie worden. Meestal herstelt het oog wel weer behoorlijk. Er is hem geen geval bekend van totaal verlies van het gezichtsvermogen.