Toy Story is terug: Woody, een spork en een vrouwelijke actieheld

• Anouk Kantelberg

  redacteur Online

Wat doet speelgoed zodra je de kamer verlaat? Die vraag stelden de filmmakers bij Pixar zichzelf meer dan dertig jaar geleden. Het antwoord is vanaf woensdag voor de vierde keer te zien op het witte doek. Dan komt in Nederland Toy Story 4 uit, bijna tien jaar na het derde deel.

Bioscoopbezoekers worden getrakteerd op alle bekende gezichten en stemmen, zoals Sheriff Woody (Tom Hanks), Buzz Lightyear (Tim Allen), Jessie (Joan Cusack), Rex (Wallace Shawn) en Mr. Potato Head. Die laatste nog één keer met de stem van de in 2017 overleden komiek en acteur Don Rickles. Dat is gelukt door te putten uit niet-gebruikt audiomateriaal van de eerdere Toy Story-films. "Al zijn onderdelen zijn vervangbaar, maar zijn stem niet", zei regisseur Josh Cooley eerder op Twitter.

Aan het einde van deel drie lieten we de speelgoedfiguren achter bij het kleine meisje Bonnie. De oorspronkelijke eigenaar Andy, bij wie het allemaal begon, was zijn speelgoed ontgroeid en besloot het weg te geven. Eind goed, al goed, zou je zeggen.

Tot er dus een aankondiging kwam voor het vierde deel. "Ik dacht dat het wel klaar was", zegt Dan Hassler-Forest, mediawetenschapper en docent op de Universiteit Utrecht. "Toy Story 3 had een duidelijk einde."

In Toy Story 4 gaat het leven van Woody en zijn vrienden verder bij Bonnie. Het meisje gaat voor het eerst naar de kleuterklas en heeft het daar niet makkelijk. Ze knutselt daarom een nieuw vriendje in elkaar: de spork Forky (Tony Hale). De lepel-vork heeft houten voetjes, pijpenragers als armpjes en een enorme identiteitscrisis. Forky ziet zichzelf namelijk als afval, niet als speelgoed. Dat leidt ertoe dat Woody hem uit allerlei situaties moet redden.

Naast Forky worden er ook andere nieuwe karakters geïntroduceerd, zoals het pluche duo Ducky en Bunny (Keegan-Michael Key en Jordan Peele), Canada's bekendste stuntman Duke Caboom (Keanu Reeves) en mini-poppetje Giggle McDimples (Ally Maki).

47 miljoen dollar

De verwachtingen voor het vierde deel zijn met alle nieuwe figuren erg hoog. De film bracht vrijdag, op de eerste dag dat hij in Amerikaanse bioscopen te zien was, al 47 miljoen dollar op. Ook in Nederland worden volle zalen verwacht.

Dat mensen staan te trappelen om dit nieuwe deel te zien, is volgens Hassler-Forest niet zo gek. "Het is voor veel volwassenen nostalgie en de film is duidelijk gemaakt voor twee soorten publiek: kinderen en volwassenen. Dat zit hem in de geraffineerde diepgang van de karakters. Ze zijn ook echt meegegroeid met het publiek."

Er zijn maar weinig films van Disney en Pixar die zo lang overeind blijven als Toy Story. In 1995 kwam de eerste film uit en nog altijd zijn Woody en Buzz onverminderd populair.

"Wat het zo sterk maakt, is niet zozeer het verhaal over speelgoed dat een eigen leven leidt. Het is meer de symbolische waarde", vertelt Hassler-Forest. "Het speelgoed is een veilige thuishaven. Iedereen kan zich iets voorstellen bij het liefhebben van je speelgoed."

Dat Toy Story het vlaggenschip is van het animatiebedrijf helpt ook mee. "Het was het allereerste grote project van Pixar. Er is heel lang over nagedacht. De casting, de diepgang van de personages. Het heeft echt een enorme impact op onze verbeelding gehad. Tweeënhalve generatie is ermee opgegroeid."

Vrouwelijke actieheld

De films gaan ook duidelijk mee met de tijd. Dat is het sterkst terug te zien in de terugkeer van Bo Peep (Annie Potts). In de eerste twee films was ze de flirtende schaapherderin die een beetje op de achtergrond blijft, maar dat is verleden tijd.

Bo Peep is veranderd in een echte actieheld. Haar jurk heeft ze ingeruild voor een broek en de staf die ze gebruikte om haar schapen te hoeden, is een wapen geworden om slechteriken af te schudden. Ook is ze een stuk mondiger geworden en neemt ze de leiding.

De makers moesten wel een sterke vrouwelijke rol in het verhaal schrijven. "Bij de vorige films was er best veel kritiek", zegt Hassler-Forest. "Je had wel Jessie als een soort evenknie van Woody, maar het draaide toch voornamelijk om de mannelijke speelgoedfiguren. In deel drie was Bo Peep er ook ineens niet meer bij."

In Toy Story 4 is dat helemaal anders. "Je merkt aan alles dat er meer vrouwen bij betrokken zijn. Valerie LaPointe is bijvoorbeeld de story supervisor, Rashida Jones schreef mee aan het script. Als er meer vrouwen meewerken, is er ook meer creativiteit." Dat uit zich niet alleen in Bo Peep, maar ook andere vrouwelijke figuren zoals Trixie en Ms. Potato Head krijgen stuk voor stuk hun moment in de spotlights.

'Geen einde'

Of dit dan toch echt het laatste deel wordt van de filmreeks is nog niet duidelijk, maar Hassler-Forest denkt dat we nog lang niet van Woody en zijn vrienden af zijn. "Voor dit soort films bestaat er tegenwoordig geen einde meer."

Pixars moederbedrijf Disney kan volgens hem eindeloos voortborduren. "Er is altijd wel iets nieuws te bedenken. Disney heeft daar zoveel verschillende platforms voor. Ik kan me voorstellen dat er voor Disney+ interesse is in een serie over een van de figuren." Streamingdienst Disney+ is vanaf november beschikbaar in de Verenigde Staten en naar verwachting komt het volgend jaar naar Europa.

Bekijk hier de trailer van Toy Story 4: