SP geeft meeste geld uit op Facebook; Denk, PVV en FvD helemaal niets

• Ben Meindertsma en Joost Schellevis

In de aanloop naar de verkiezingen in de Europese Unie geeft de SP van alle partijen het meeste geld uit op Facebook en Instagram. De partij heeft in de afgelopen weken ruim 40.000 euro uitgegeven aan advertenties.

Samen hebben politieke partijen en andere politiek getinte adverteerders in de afgelopen maand - tot en met maandagmiddag - ruim 400.000 euro aan Facebook en Instagram-advertenties uitgegeven.

D66 en GroenLinks gaven op Facebook minder uit dan de SP: bijna 20.000 en 10.000 euro. De VVD gaf volgens Facebook iets meer dan 6000 euro uit. Onder meer Denk, de Partij voor de Vrijheid en Forum voor Democratie gaven voor zover bekend helemaal niets uit aan online-advertenties.

Spaargeld

Opvallend is dat kandidaat-Europarlementariër Henk Jan Ormel, die de vijfde plek op de CDA-lijst bezet, ruim 6000 euro in zijn promotie op Facebook stak. Daarmee heeft hij tot dusver meer geld uitgegeven dan zijn eigen partij.

Ook Eveline Herben, negende op de CDA-lijst, voert een eigen campagne. "Ik heb er zelf zo'n 1500 euro ingestoken", zegt Herben. Gezien haar plek op de lijst is een zetel in het Europees Parlement verre van zeker. "Ik ben vrij nieuw in de de politiek, en sta dus op een wat lagere plek. Maar ik ga er wel voor." Herben heeft ook 750 euro gekregen van de Utrechtse provinciale CDA-afdeling.

Onder Europese druk maakt Facebook, net als Google en Twitter, sinds kort bekend hoeveel er wordt uitgegeven aan politieke advertenties. Facebook maakt geen onderscheid tussen advertenties voor de Europese verkiezingen en overige politieke advertenties.

Hoog bedrag

"Die 40.000 euro van de SP is voor een online-advertentiecampagne een hoog bedrag", zegt Justin Koornneef van campagnebureau BKB. Hoeveel mensen de SP heeft bereikt, is niet met zekerheid te zeggen. "Dat hangt af van allerlei omstandigheden, maar je moet zeker denken aan 8 tot 9 miljoen mensen."

Desgevraagd zegt de SP inderdaad 'stevig te investeren in onze online-basis'. De partij adverteert onder meer met zijn veelbesproken en -bekritiseerde filmpje met Hans Brusselmans, een persiflage op Eurocommissaris Frans Timmermans. Maar de SP plaatst ook advertenties over specifieke onderwerpen, bijvoorbeeld pensioenen, zorg of dierenrechten.

Die worden soms aan verschillende doelgroepen getoond: zo is een oproep voor hogere lonen vooral vertoond in Zuid-Brabant en aan 50-plussers, terwijl een advertentie over Oost-Europese arbeidsmigranten vooral werd getoond aan mannen onder de 45.

Opkomstcampagne

De SP wordt van alle advertenties met een politiek tintje alleen voorbijgestreefd door het Europarlement, dat een opkomstcampagne voert. In de afgelopen weken heeft het parlement 114.000 euro uitgegeven om Nederlandse Facebook-gebruikers te bereiken. Het Ministerie van Binnenlandse Zaken heeft nog eens 22.000 euro uitgegeven om mensen op te roepen om te stemmen.

Het Europarlement wil met die campagne onder meer jongeren bereiken. "Uit onderzoek blijkt dat zij niet vaak stemmen, en via sociale media zijn zij makkelijker te bereiken dan via traditionele media", laat een woordvoerder weten. Ook richtte het parlement zich met gerichte advertenties op expats in Nederland. Zij moesten zich namelijk op tijd registreren om te kunnen stemmen.

Helemaal niets

D66 zegt desgevraagd te focussen op 18-plussers met een 'hart voor Europa'. Daarbij past de partij ook regionale targeting toe: zo is een advertentie waarin een Culemborgse D66'er Europa aanprijst, enkel te zien in Gelderland, terwijl een advertentie met een Amsterdamse kandidaat-Europarlementariër vooral in Noord-Holland wordt vertoond.

Sommige Europese moederfracties, die bestaan uit politieke partijen uit Nederland en andere EU-landen, zijn ook actief in Nederland. Zo adverteerden de Groenen, waarbij GroenLinks is aangesloten, voor meer dan 9000 euro. De Europese Volkspartij, thuisbasis van het CDA, stak bijna 1000 euro in advertenties.

Twitter en Google

Twitter is minder populair onder partijen. Alleen D66 en GroenLinks gaven daar in de afgelopen zeven dagen geld uit: respectievelijk 5100 en 1200 euro. Andere partijen waren daar in de afgelopen week niet aanwezig. Langer dan een week terugkijken is met de advertentiebibliotheek van Twitter niet mogelijk.

Koornneef snapt die terughoudendheid wel. "Op Twitter zijn vooral media en opiniemakers actief, en stemmers een stuk minder", zegt Koornneef. "Als je nieuws wil maken met een campagnevideo, zoals de SP onlangs, dan is Twitter wel de plek waar je wil beginnen. Maar dan kom je ook ver zonder advertenties."

Ook Google is weinig populair. Sinds 20 maart hebben politieke partijen daar 1350 euro uitgegeven, blijkt uit cijfers van Google. Die cijfers zijn echter verouderd: D66 meldt al 4000 euro aan Google-advertenties te hebben uitgegeven. Volgens Google worden de cijfers één keer per week ververst.

Correctie, 15.38 uur: in dit artikel stond dat kandidaat-Europarlementariër Eveline Herben 750 euro van de provincie Utrecht kreeg voor haar campagne. Dat moest zijn: van de Utrechtse CDA-afdeling.