Wit plastic frietbakje maakt plaats voor verpakking van palmblad of bamboe
Friet, een frikandel of een bal gehakt: bij de ruim 6500 snackbars en cafetaria's in ons land zitten ze nog heel vaak in zo'n wit, plastic bakje. Volgens een voorzichtige schatting van de Vereniging Professionele Frituurders (ProFri) gaat het jaarlijks om zeker 300 miljoen bakjes. Voor eenmalig gebruik, dus totaal niet duurzaam.
Maar er komen steeds meer alternatieven op de markt: verpakkingen van karton, suikerrietpulp, bamboe en palmblad. Heel langzaam sijpelen die door in de branche. Dat het traag gaat, komt ook doordat de alternatieve verpakkingen drie of vier keer zo duur zijn. Maar volgens Wilco Wieling van Depa, groothandel in verpakkingen voor onder meer snackbars, mag dat geen probleem zijn.
"Amper 3 procent van de prijs van een patatje gaat nu op aan de verpakking. Met het nieuwe materiaal wordt dat misschien 4 of 4,5 procent."
Zware tijden
Dat de branche maar langzaam overstapt naar natuurlijke materialen heeft ook een andere reden. "De snackbar-eigenaren hebben enorm veel aan hun hoofd", zegt Frans van Rooij, directeur van ProFri. "Ze zitten met het imago-probleem dat patat en kroketten ongezond zijn. Ook is er discussie over zout en over frituurvet. Ze hebben verder te maken met een recente btw-verhoging, en vergeet niet de enorme concurrentie."
Kortom, veel snackbarhouders houden met moeite het hoofd boven water, meent Van Rooij. "En daar komt nu ook nog eens die plastic-discussie bij. We moeten het niet groter maken dan het is, hè. Straks krijgen wij nog in onze schoenen geschoven dat de cafetaria's de plastic soep hebben veroorzaakt."
Hij wijst erop dat bijvoorbeeld de plastic tasjes in de snackbar, net als op andere plekken, zo goed als verdwenen zijn. "Die zijn vervangen door papieren tassen." Met andere woorden: de sector komt heus wel over de brug met die verduurzaming.
Dat heeft ook te maken met een politiek besluit. Brussel heeft onlangs bepaald dat over twee jaar het gebruik van plastic rietjes, vorkjes, bordjes en dekseltjes verboden is. Vreemd genoeg is er nog onduidelijkheid over - verreweg het belangrijkste verpakkingsproduct in de snackbar - het bakje.
Want is een plastic patatbakje nou een bord of een bakje? "Als de politiek bepaalt dat het bakje een bord is, wordt het bakje dus ook verboden in 2021. En anders moeten er voor de bakjes speciale regels komen", zegt Agnieszka van Batavia van verpakkings-onderzoekscentrum LCA.
Consument
Volgens verpakkingsleverancier Wieling eisen consumenten ook verandering. "Over acht jaar bestaat de helft van de bevolking uit millennials: mensen van 30, 40 jaar. Zij weten wat de plastic soep is, ze hebben een hele andere kijk op duurzaamheid en plastic dan ouderen", aldus Wieling in het NOS Radio 1 Journaal. "En dat zijn wel de klanten van de toekomst. Dus als ondernemer moet je daar wat mee." En volgens hem hoef je daarmee niet te wachten tot 2021.
Mark van Dooren, snackbareigenaar in Roosendaal, dacht begin dit jaar dan ook goed bezig te zijn. Hij stapte over van plastic naar kartonnen verpakkingen, maar draaide zijn beslissing weer terug.
"Klanten begonnen te mopperen. Bij sommigen rolde de frikandel uit het bakje tijdens de reis naar huis, of werd het karton zacht en slap bij een frietje stoofvlees. Mensen waren niet blij toen ze met de bestelling thuis kwamen. Na twee, drie weken zijn we gestopt met de proef." Dat leidde tot een opvallende kop in vakblad De Snackkoerier: "Snackbar ruilt karton weer in voor plastic."
'Niet wachten tot 2021'
Robbert Jan de Veen gebruikt in zijn snackbar in Voorthuizen al wel een paar maanden duurzame materialen. Op termijn wil hij helemaal geen plastic meer meegeven aan zijn klanten. "Alleen voor de deksels van de milkshakebekers heb ik nog geen goed alternatief kunnen vinden."
Hij zegt dat de reacties overwegend positief zijn. "Er zijn altijd wel een paar klanten die even moeten wennen, maar dat is bij iedere verandering zo. Ik vind dat wij als snackbareigenaren zelf onze verantwoordelijkheid moeten nemen en niet moeten wachten tot ons regels worden opgelegd."
Snackbareigenaar Van Dooren is het daarmee eens. Binnenkort gaat hij een test doen met verpakkingen die gemaakt zijn van suikerrietstengels. "Je moet als branche natuurlijk niet wachten tot het allerlaatste moment, tot 2021. Want dan móet je om. Dat weet de verpakkingsindustrie natuurlijk ook en dat drijft de prijs dan alleen maar op."
