Rechter geeft ASML gelijk, maar 845 miljoen dollar compensatie niet inbaar

De Amerikaanse rechter heeft ASML een schadevergoeding van 845 miljoen dollar toegewezen na bedrijfsspionage door een Amerikaans bedrijf. De chipmachinemaker uit Veldhoven verwacht er geen cent van te zien, omdat de spionerende concurrent XTAL inmiddels faillissement heeft aangevraagd.

Na onderzoek door Het Financieele Dagblad kwam afgelopen maand aan het licht dat Chinese ex-werknemers bedrijfsgeheimen van ASML hadden buitgemaakt bij een vestiging in het Amerikaanse San Jose. Met die broncodes, prijsstrategieën, software en geheime gebruikershandleidingen konden klanten van het Nederlandse bedrijf worden afgesnoept, zoals elektronicagigant Samsung. Het gaat om een van de grootste spionagezaken ooit bij een Nederlands bedrijf.

De zaak leidde tot veel ophef omdat XTAL mogelijk banden heeft met de Chinese overheid. Het bedrijf heeft eigenaren uit China en Zuid-Korea. Vrijwel de gehele Tweede Kamer wilde van het kabinet weten of Nederlandse bedrijven Chinese bedrijfsspionage moeten vrezen.

Aanzienlijk hoger bedrag

Het toegekende bedrag van 845 miljoen dollar ligt aanzienlijk hoger dan de 223 miljoen dollar uit het tussenvonnis dat eind 2018 werd geveld. Een woordvoerder van ASML benadrukt dat het niet alleen gaat om schade voor het bedrijf.

"Dit bedrag is een combinatie van dingen. De rechtbank heeft gekeken naar welke kosten XTAL uitspaarde door producten niet zelf te ontwikkelen, maar ook naar gederfde inkomsten van ASML."

Waarom het bedrag bijna vier keer hoger is dan het aanvankelijk genoemde bedrag, kon de woordvoerder niet zeggen. "Het is uiteindelijk aan de rechtbank, die heeft het bepaald. Ik weet niet precies hoe die procedures gaan. Eerst was er een voorlopig bedrag, dan neemt de rechtbank altijd even de tijd om nog een finale uitspraak te doen. Daar is dit uit gekomen."

Hoewel ASML waarschijnlijk geen geld van XTAL kan innen, verwacht het bedrijf wel dat het al het intellectueel eigendom van de concurrent zal krijgen toegewezen. Ook verbood de rechter XTAL verder te werken aan software die is ontwikkeld met gegevens van ASML en mag ASML klanten van XTAL benaderen over het vonnis.

"Wat ons betreft is de zaak hiermee afgedaan", aldus de woordvoerder. "We zijn tevreden dat er een definitieve uitspraak ligt. Het is voor ons belangrijk om te laten zien dat als je steelt van ASML, we actie nemen."

Eerder al sprak het bedrijf van "rotte appels" en zei topman Peter Wennink dat er geen sprake was van een "nationaal complot" van China tegen het bedrijf. Bewijzen daarvoor werden ook niet aangedragen tijdens het proces. "We zijn bestolen door enkele van onze eigen medewerkers, die de wet overtraden om er zelf rijker van te worden."

Wennink vulde aan dat het bedrag van de schadevergoeding bovendien maar een fractie was van de jaaromzet van het bedrijf, ruim 10 miljard euro. ASML is wereldwijd marktleider in het maken van complexe chipmachines.