'Je bent je eigen proefkonijn als je designerdrugs gebruikt'
Het kabinet wil de Opiumwet zo veranderen dat het voortaan mogelijk is niet alleen specifieke drugs te verbieden, maar ook 'stofgroepen'. Hiermee willen minister Grapperhaus en staatssecretaris Blokhuis de 'legale' verkoop van designerdrugs aan banden leggen. Maar wat zijn designerdrugs, oftewel nieuwe psychoactieve middelen (NPS), precies?
Designerdrugs, die vooral populair zijn in het feestcircuit, hebben vaak dezelfde werking als bijvoorbeeld xtc of speed. Ook zien ze er hetzelfde uit als veelgebruikte drugssoorten.
Het zijn bijvoorbeeld poeders die moeilijk te onderscheiden zijn van echte cocaïne, zegt Daan van der Gouwe. Hij is onderzoeker van het Trimbos-instituut. "Van alle gangbare drugs is wel een designerdrugsvariant te vinden op de markt. Ze zijn gemakkelijk en goedkoop te verkrijgen."
Het Trimbos-instituut en het Misdaad- en Drugsagentschap van de Verenigde Naties (UNODC) waarschuwen al jaren voor het gevaar van die varianten. Over het effect van nieuwe psychoactieve middelen is weinig bekend omdat ze niet getest zijn op veiligheid. "Je bent je eigen proefkonijn als je zulke middelen gebruikt", zegt Van der Gouwe.
Omzeilen
Een van de bekendste designerdrugs van Nederland, 4-FA, werd in 2017 verboden. Het middel werd snel populair, omdat het volgens gebruikers een lichter effect geeft dan xtc. Maar zodra een designerdrug wordt verboden, verschijnen nieuwe varianten op de markt.
Dat komt doordat makers bij de productie van designerdrugs de moleculaire structuur van bestaande 'traditionele' verboden drugs, zoals amfetamine of cocaïne, een heel klein beetje veranderen. Zo omzeilen ze de Opiumwet, waarin de lijst met alle verboden middelen is opgenomen. Door ook hele groepen van stoffen, die als grondstof voor de drugs kunnen dienen, op de lijst te zetten, kan de overheid in één keer een hele hoop designerdrugs verbieden, ongeacht de samenstelling.
In Nederland lijkt het overigens wel mee te vallen met de populariteit van namaakdrugs. Op 4-FA na zijn designerdrugs vrij onbekend. "Dat komt waarschijnlijk doordat de kwaliteit van de 'traditionele' drugs in Nederland goed is", denkt Van der Gouwe. "Ook geven mensen liever de voorkeur aan drugs waarvan ze de werking en effecten wél goed kennen."
