Onderwijs en politiek vallen hard over meldpunt indoctrinatie

De onderwijsbonden en minister Slob van Onderwijs zijn verontwaardigd over het meldpunt 'indoctrinatie in het onderwijs' van het wetenschappelijk bureau van Forum voor Democratie. Ook in de Kamer klinken kritische geluiden: alleen de PVV is enthousiast.

Het meldpunt is sinds twee weken in de lucht. Het wetenschappelijk bureau van Forum, Renaissance Instituut genaamd, stelt dat leerlingen en studenten "aan de lopende band" worden geïndoctrineerd en wil "de omvang van het probleem" in kaart brengen.

Eerder zette een scholier al een oproep op Instagram om 'linkse indoctrinatie' te melden.

Onzin, vinden partijen uit de onderwijssector. "We gaan er altijd vanuit dat leraren hun werk professioneel doen", zegt voorzitter Liesbeth Verheggen van de Algemene Onderwijsbond (AOb). "Ik moet de eerste leraar nog tegenkomen die zijn leerlingen wil indoctrineren. Leerkrachten hebben altijd te maken met een enorme diversiteit in hun klassen en met politieke voorkeuren van ouders. Daar gaat iedereen prima mee om. Een kliklijn verstoort de verhoudingen."

Aansturen op verdeeldheid

Ook CNV Onderwijs is niet blij met het meldpunt. "We zijn tegen het starten van dit soort meldpunten", laat voorzitter Loek Schueler weten. "Het zorgt er nu voor dat er wordt aangestuurd op verdeeldheid en dat is niet goed. Juist nu, gezien alle uitdagingen en ontwikkelingen in het onderwijs. Erkenning en waardering zijn cruciaal."

Minister Slob van Onderwijs noemt zo'n meldpunt een "moderne schandpaal". Hij vindt dat leraren verdacht worden gemaakt. "Alsof ze met indoctrinatie bezig zijn. Ze hebben hart voor het onderwijs en voor de leerlingen."

Slob kan er niets tegen doen, omdat het een particulier initiatief is. Wel adviseert hij leraren van wie een filmpje online is gezet, eventueel aangifte te doen.

Verbaasd over ophef

Forum voor Democratie is verbaasd over de ophef over het meldpunt. De partij vraagt scholieren niet om filmpjes uit de klas te sturen, maar wil vooral lesmateriaal en mails met ervaringen van leerlingen en ouders, benadrukt de secretaris van de partij, Rob Rooken. "Het is niet onze bedoeling om leraren zich onveilig te laten voelen."

Rooken wil nog niet vooruitlopen op de inhoud van het onderzoek naar indoctrinatie. Uit de achterban zijn verhalen gekomen over leerlingen die op school een "lastige tijd" hebben en "niet serieus worden genomen" en daarom wil de partij een onderzoek. Er zijn "honderden mails" binnengekomen. "Die gaan we nu bekijken. We weten het nog niet."

Onacceptabel

De Vereniging Hogescholen sluit zich aan bij alle kritiek op het meldpunt. "Docenten moeten in vrijheid hun werk kunnen doen", zegt voorzitter Maurice Limmen. "We zien nu een scholier die oproept tot het maken van YouTube-filmpjes van docenten. Dit is onacceptabel. Juist een school hoort een veilige omgeving te zijn waar alle meningen, van links tot rechts, gegeven en gehoord kunnen worden."

Op sociale media reageren ook docenten boos over het meldpunt. Mbo-leraar Tommy Derksen heeft zichzelf vrijwillig gemeld bij het meldpunt en schreef op Twitter een open brief. "Ik heb me bij Forum gemeld en mijn brief geschreven omdat ik open les wil geven. Dat kan niet als er zo'n meldpunt is. Daar kan dan info zonder context terechtkomen. Dit gaat ten koste van de veiligheid in mijn lokaal."

Regeringspartij VVD noemt de oproep "echt walgelijk". "Het is echt een brevet van onvermogen richting docenten", zegt VVD-Kamerlid Heerema. "Elke docent heeft een mening, maar die dringen ze niet op. Ze gaan erover in gesprek met hun leerlingen."

Net als de VVD benadrukken ook D66 en GroenLinks dat de politieke partijen vertrouwen in leraren moeten hebben. "Dit meldpunt ondergraaft het vertrouwen in en de veiligheid van leraren", zegt D66-Kamerlid Van Meenen. "Het kan echt niet dat hier leraren zwart worden gemaakt", zegt Kamerlid Westerveld van GroenLinks.

Alleen PVV-Kamerlid Beertema vindt het meldpunt een gerechtvaardigd middel om leraren "te ontmaskeren". Hij vroeg in november 2018 in de Tweede Kamer om een meldpunt voor politieke indoctrinatie, maar behalve de PVV en Forum voor Democratie stemden alle partijen tegen. De PVV'er noemt de onderwijswereld "ongelooflijk links". "Die leraren hebben jarenlang leerlingen dwarsgezeten. Kinderen die kwetsbaar zijn in hun meningsvorming. Dit is een middel om ze te betrappen."

Soortgelijke oproep Duitsland

In Duitsland riep de rechts-populistische Alternative für Deutschland (AfD) een paar maanden geleden leerlingen ook op melding te maken van leraren die voor de klas blijk gaven van politieke voorkeuren. In de deelstaten Hamburg en Brandenburg werd een site gelanceerd waarop scholieren en hun ouders gevallen konden rapporteren.

AfD-kopstuk Georg Pazderski zei toen dat de meldpunten noodzakelijk zijn omdat Duitse leerlingen op school een eenzijdig wereldbeeld krijgen voorgespiegeld. "Ons doel is dat alle leerkrachten neutraal en objectief onderwijs geven, zonder linkse agenda en AfD-haat."