Grootste protest in Algerije tot nu toe: 'De geest is uit de fles'

• Eline de Zeeuw

  redacteur Buitenland

Verse protesten vandaag in Algerije. Voor de vierde vrijdag op rij hebben honderdduizenden mensen zich verzameld op het Place de La Grande-Poste in het centrum van Algiers: het is de grootste demonstratie sinds de onrust in het land vorige maand begon.

De politie zegt dat 75 demonstranten zijn opgepakt en elf agenten gewond zijn geraakt.

Begin deze week gingen Algerijnen nog de straat op om te vieren dat hun president Abdelaziz Bouteflika zich terugtrekt als kandidaat voor de komende verkiezingen.

Vandaag doen ze dat om zijn aftreden te eisen:

Bouteflika liet maandag weliswaar weten uit de race om het leiderschap van het land te stappen, hij stelde de verkiezingen tegelijkertijd met onbepaalde tijd uit. Die stonden oorspronkelijk gepland voor 18 april.

"Het volk is niet gek. Het wil niet langer bedonderd worden", zegt Abdou Bouzerda, journalist bij Bureau Buitenland en kenner van de Arabische Wereld. "Een nader te bepalen datum... Hij kan zijn termijn nu oprekken zo lang hij wil. Dat kan maanden, misschien wel jaren duren."

Test

De demonstratie van vandaag werd dan ook gezien als een eerste grote test: blijft de woede op straat, ondanks de beloften van de 82-jarige president, onverminderd? Daar lijkt het wel op. Vlak na het vrijdaggebed stroomden de straten en pleinen van de hoofdstad vol met mensen, ook in andere steden werd gedemonstreerd. Het protest tegen Bouteflika was niet eerder zo groot.

"De Algerijnen wisten na Bouteflika's aankondiging maandag niet meteen hoe ze moesten reageren", zegt Bouzerda. "Maar de geest is uit de fles, lijkt het. Er is zoveel energie en enthousiasme."

'Jij doet alsof je ons begrijpt, wij doen alsof we naar je luisteren', staat op een van de vele spandoeken die demonstranten vasthouden. Anderen dragen Algerije's rood-groen-witte vlag.

Een van hen, Studente Yazid Ammari (23), vertelt aan Reuters: "Bouteflika en zijn mannen moeten zo snel mogelijk weg." De 10-jarige Mohamed Kemine wil "een betere toekomst". En, dokter Majid Benzida (37): "Voor de mensen die denken dat we moe zijn - ons protest zal niet stoppen."

Game over?

Bouteflika, die al twintig jaar aan de macht is, wordt nauwelijks in het openbaar gezien sinds hij in 2013 een beroerte kreeg. Demonstranten vinden hem niet langer fit genoeg voor het presidentschap. "Achter hem zit een alliantie van machthebbers, van de oude politieke elite, legerofficieren en zakenmensen, die hem in het zadel houdt. Algerijnen spreken over le pouvoir, of 'de maffiastaat'", zegt Bouzerda.

De beweging tegen het regime groeit alsmaar en wordt steeds diverser, ziet hij: "Jong, oud, vrouwen met en zonder hoofddoek, mannen, Algerijnse Berbers. Het protest wordt breedgedragen."

Ze willen samengevat economische rechtvaardigheid, meer dan één op de vier jongeren in Algerije is werkloos, en corruptie de kop indrukken. "De mensen weten dat hun land potentieel heel rijk is, met olie- en gasvoorraden - maar ze zien er bijna niks van terug", zegt Bouzerda. Sommigen Algerijnen zeggen dat hun land 'voelt als de grootste gevangenis van Afrika'.

Een voormalig minister, die bekend is met de mensen rond Bouteflika, vertelt aan Reuters dat de president onder deze groeiende druk niet kan overleven. "Game over. Bouteflika heeft geen andere keuze dan zijn ontslag in te dienen", zegt hij op voorwaarde van anonimiteit tegen het persbureau.

De hoop op betere tijden groeit in ieder geval in Algerije. Journalist Bouzerda merkt het bij zijn vrienden in het land: "Ik sprak ze gisteren nog. Ze zijn door het dolle heen. Ze hebben weliswaar nog niet gekregen wat ze willen, ze zijn nu al ontzettend blij en trots. Na al die jaren zijn de Algerijnen eindelijk de straat opgegaan. Dat is zo'n ongelofelijke psychologische barrière: het regime uitdagen is al een overwinning", zegt hij. "Dat kunnen wij ons hier nauwelijks voorstellen."