In Gelderland merken ze: energiebedrijven hebben landhonger om zonnepanelen

• Roel Pauw

  Verslaggever

Twee jaar geleden werd boer Nico Hopman uit het Gelderse Wijchen benaderd door een Duits bedrijf: of hij een paar hectare van zijn bouwland wilde verhuren voor de ontwikkeling van een zonnepark. Er meldden zich al snel nog vijf andere energiebedrijven met hetzelfde aanbod.

Landbouwgrond is in trek en Hopman snapt wel waarom: "Je kunt in één keer veel meters maken. Het bouwen en onderhouden van zo'n park is veel makkelijker dan wanneer het op een heleboel daken van bedrijfspanden ligt. Bovendien heb je meestal met maar één eigenaar te maken."

10.000 euro per hectare

Het stuk land van Hopman waar mogelijk binnenkort een zonnepark komt, is vorig najaar ingezaaid met gras. Het ziet er nogal troosteloos uit. Achter een bomenrij zie je de bebouwing van Nijmegen. Als het gras alsnog gaat groeien, levert het zo'n 5000 euro op per hectare (100x100 meter). Het energiebedrijf betaalt Hopman het dubbele voor het gebruik van zijn grond. En daar hoeft hij dan ook nog eens niets voor te doen.

Martien Nillesen van landbouworganisatie LTO maakt zich zorgen over de 'landhonger' van al die energiebedrijven. "Het is eigenlijk heel erg zonde dat deze goede landbouwgrond op deze manier gebruikt gaat worden. De grote vraag naar land heeft ook nog eens een prijsopdrijvend effect. Dat is heel erg lastig voor beginnende boeren of voor bedrijven die willen uitbreiden."

Verkiezingsthema

Veel partijen die meedoen aan de Provinciale Staten-verkiezingen in Gelderland vinden dat je landbouwgrond pas in laatste instantie mag inzetten voor de productie van duurzame energie.

GroenLinks ziet dat anders: vroeger was het noodzakelijk dat er op landbouwgrond huizen en bedrijven werden gebouwd, nu hebben we dringend behoefte aan zonne-energie. D66 vindt dat boeren naast tarwe en maïs ook "gemakkelijker de zon moeten kunnen oogsten", op voorwaarde dat de zonnepanelen goed ingepast zijn in het landschap.

Frictie met omwonenden

De snelle groei van het aantal zonneparken leidt al op allerlei plekken tot frictie met omwonenden. Nico van der Horst heeft als vicevoorzitter van de dorpsraad van Wenum-Wiesel te maken met de plannen voor een zonnepark even buiten Apeldoorn. "Wat ons stoort is dat je er uiteindelijk niks over te zeggen hebt. Het is een soort schijninspraak. En wat ons ook steekt is dat eigenlijk iedereen eraan verdient, behalve de inwoners van Wenum-Wiesel."

De partijen die volgens Van der Horst wel van de aanleg profiteren zijn de eigenaar van de grond (pikant genoeg is dat het koningshuis, aangezien dit perceel onderdeel is van de Kroondomeinen), een kantoor aan de Zuidas dat het papierwerk voor zijn rekening neemt, een Noorse energiemaatschappij en Nuon, dat de groene stroom duurder kan verkopen.

Gelderland fossielvrij

Gelderland wil in 2050 van fossiele brandstoffen af zijn. Een pittige opgave, vooral als je bedenkt dat de rol van de provincie beperkt is. Bij de aanleg van zonneparken bijvoorbeeld gaat de gemeente over het verlenen van de vergunning.

Petra Sauerbren van de Gelderse Natuur- en Milieufederatie (GNMF) wil dat de provincie Gelderland meer regie neemt. "Er gebeurt buiten heel veel en voor je het weet zitten we opgescheept met situaties waar we voor 25 of 30 jaar aan vastzitten, want zo lang is de afschrijvingstermijn van zo'n zonnepark. De provincie zou wat ons betreft aan gemeenten moeten opleggen dat zij hun beleid baseren op een duidelijke visie en dat ze niet in zee gaan met de eerste de beste investeerder die langskomt."