R. Kelly leek jarenlang onaantastbaar, komt daar nu een einde aan?

• Wim Kopinga

  redacteur Online

Al meer dan 25 jaar zijn beschuldigingen van seksueel wangedrag, kinderporno en seks met minderjarigen onlosmakelijk met R. Kelly verbonden. De zanger heeft altijd ontkend en is nog nooit schuldig bevonden, maar sinds vrijdagavond zit Kelly vast. Hij is aangehouden voor het seksueel misbruiken van vier vrouwen. Het ziet er wederom niet goed uit voor de zanger, maar hij heeft vaker in deze situatie gezeten, en kwam er áltijd weer uit.

"Hij kreeg vaak het voordeel van de twijfel van de fans, de muziekindustrie én de Amerikaanse bevolking", zegt correspondent Ryan Hermelijn. "Vaak was dat ook tegen beter weten in, want veel mensen wisten wat hij deed."

R. Kelly is de artiestennaam van Robert Kelly. De nu 52-jarige Amerikaan maakt en produceert muziek en was een tijdje professioneel basketballer. Hij begon zijn solocarrière in de muziek begin jaren 90 en is vooral bekend van de nummers If I could turn back the hands of time, Ignition en I believe I can fly. Voor dat laatste nummer won hij drie Grammy Awards. Kelly's albums en singles zijn tientallen miljoenen keren verkocht, wat hem tot een van de best verkopende Amerikaanse artiesten maakt.

Geruchten over de voorkeur van Kelly voor jonge meisjes zijn er al sinds het begin van zijn carrière. In 1994 trouwde hij als 27-jarige met de toen 15 jaar oude zangeres Aaliyah. Het huwelijk werd ongeldig verklaard, omdat de zangeres over haar leeftijd gelogen had. Sindsdien bleven de beschuldigingen zich opstapelen tegen hem.

Wanneer veranderde dat?

In 2002 dook er een video op waarin te zien zou zijn dat Kelly seks heeft met een 14-jarig meisje. Er volgde een rechtszaak waarin de zanger beschuldigd werd van het maken van kinderporno. Tijdens de zaak sprak hij tegen dat hij de man in de video was en uiteindelijk werd hij door een jury onschuldig bevonden.

Bekijk hier de beschuldigingen en aanklachten van 1994 tot 2018:

Toch twijfelen veel mensen er niet aan dat hij de man in de video is. Het is langer bekend dat hij vaker in zijn woonplaats Chicago zoekt naar jonge meisjes. "Iedereen wist het, maar niemand deed iets", zegt muziekjournalist Jim DeRogatis tegen radiostation NPR.

Hij schrijft al sinds 2000 over de misdragingen van de zanger. Vorig jaar publiceerde hij op Buzzfeed News een verhaal over een sekssekte die Kelly in zijn huizen runt. Vrouwen moesten de zanger met 'daddy' aanspreken en zelfs voor een toiletbezoek of eten toestemming vragen.

Hoe kon hij zolang doorgaan?

Volgens DeRogatis is het bovendien algemeen bekend dat Kelly al jarenlang bij een McDonald's en bij zijn oude middelbare school naar jonge meisjes zocht. Volgens DeRogatis werd er weinig tegen de misdragingen van Kelly gedaan omdat zijn slachtoffers zwarte meisjes waren. "Dit zijn niet de slachtoffers die we kennen van Harvey Weinstein. Dat zijn inmiddels beroemde actrices die we kennen. Dit zijn slachtoffers waarvan het lijkt dat niemand om ze geeft."

Dat beeld kwam dit jaar opnieuw naar voren door de documentaireserie Surviving R. Kelly, die begin januari op de Amerikaanse televisie werd uitgezonden. In de documentaire wordt in detail gesproken over het seksueel misbruik door de zanger. Miljoenen Amerikanen keken naar de reeks waarin meerdere vrouwen hun ervaringen met de zanger delen.

De trailer van Surviving R. Kelly:

Gevraagd naar waarom Kelly zo lang z'n gang kon gaan, zegt de maker van de documentaire, Dream Hampton, dat de huidskleur van de zanger en zijn slachtoffers "er zeker iets mee te maken had". "Zwarte vrouwen worden bijna nooit geloofd. Niet alleen binnen ons rechtssysteem, maar ook binnen onze gemeenschap."

Ze denkt dat hij in de eerdere rechtszaak mede daarom vrijgesproken is. Die vrijspraak zorgde er voor veel mensen vervolgens voor dat ze konden legitimeren dat ze met hem werkten.

Sinds haar documentaire is uitgezonden "gingen bij veel Amerikanen de ogen definitief open", zegt correspondent Hermelijn. "Die film is echt ingeslagen als een bom, met heel veel media-aandacht."

Betekent dit het einde van zijn carrière?

Gevolg was dat er bij de politie meerdere nieuwe aanklachten tegen Kelly kwamen. Zangeres Lady Gaga zei dat ze er spijt van had dat ze in 2013 een duet met de zanger opgenomen had. Andere artiesten als Chance The Rapper en Celine Dion haalden hun nummers met de zanger van streamingdiensten, de Amerikaanse staat Georgia begon een nieuw strafrechtelijk onderzoek en platenmaatschappij Sony Music stopte de samenwerking met de zanger.

Vrijdagavond werd Kelly in Chicago aangehouden voor het seksueel misbruiken van vier vrouwen. Drie van hen waren ten tijde van het misbruik, dat tussen 1998 en 2010 zou hebben plaatsgevonden, minderjarig.

De advocaat van een van de slachtoffers, Michael Avenatti, zei vrijdag tegen journalisten dat hij over een belastende video beschikt. "Deze laat er geen twijfel over bestaan of R. Kelly zich schuldig gemaakt heeft aan meerdere seksuele en illegale handelingen met een 14-jarig meisje." Gisteren legde de rechter hem een borgsom van 1 miljoen dollar op.

Met deze nieuwe aanklachten ziet het er voor Kelly slechter uit dan ooit. Correspondent Ryan Hermelijn ziet dat het beeld van de zanger nu zo gedraaid is dat veel mensen betwijfelen of hij dit keer weer kan ontsnappen. "Het verschil tussen nu en 2008 is dat de tijdgeest enorm veranderd is. We leven in het #MeToo- en Time's Up-tijdperk. Door Surviving R. Kelly hebben mensen bovendien gezien dat er te lang de andere kant op gekeken is."