Holocaust Namenmonument wordt veel duurder, Rijk betaalt verschil

Het nog te bouwen nationaal Holocaust Namenmonument, een gedenkplaats voor de ruim 102.000 Nederlandse slachtoffers van de Holocaust, wordt ruim twee keer zo duur als verwacht. Dat verschil wordt bijna in zijn geheel betaald door het Rijk, schrijft staatssecretaris Blokhuis in een brief aan de Tweede Kamer.

Blokhuis noemt het herdenken van de Holocaust van essentieel belang. Het Namenmonument is bovendien "een concrete bijdrage tegen discriminatie, zoals racisme en antisemitisme".

Kosten verdubbeld

Aanvankelijk werden de kosten van het monument, een gangenstelsel van namen langs de Amsterdamse Weesperstraat, geschat op 7 miljoen euro. Die kosten zijn inmiddels ruim verdubbeld tot 14,6 miljoen euro.

De staat zou in eerste instantie 2,3 miljoen euro meebetalen. Dat bedrag wordt verhoogd naar 8,3 miljoen euro. Voor de overige benodigde 1,7 miljoen euro staat de Rijksoverheid garant. Als dat bedrag niet wordt opgehaald via fondsenwerving, betaalt de overheid het alsnog.

De resterende 4,6 miljoen euro wordt betaald door de gemeente Amsterdam, bedrijven en particulieren. Hoe die kostenverdeling is, staat niet in de brief. Volgens Het Parool trekt Amsterdam 3 miljoen euro uit voor de bouw en het onderhoud.

Locatie

Het monument is ontworpen door de Amerikaans-Pools-Joodse architect Daniel Libeskind. Het initiatief komt van het Nederlands Auschwitz Comité, dat zich al sinds 2007 hardmaakt voor een gedenkplaats met de namen van alle vermoorde Nederlandse Joden, Roma en Sinti.

Er is veel te doen geweest over de gedenkplaats. De oorspronkelijke locatie, het Wertheimpark in Amsterdam, werd geschrapt na protesten van buurtbewoners. Zij vonden het park te klein voor een monument van ruim 1000 vierkante meter. Daarnaast staat er al een Holocaustmonument van Jan Wolkers in het park. "Zijn weduwe heeft bezwaar tegen de komst van het nieuwe monument", zegt staatssecretaris Blokhuis.

Enorme logistieke uitdaging

Voor de gestegen kosten heeft het Auschwitz Comité wel een verklaring. "De eerste begroting was een ruwe schatting", zegt voorzitter Jacques Grishaver. "Er moeten meer dan honderdduizend stenen worden gelaserd en op de juiste volgorde gemetseld worden. Dat is een enorme logistieke uitdaging."

De stalen letters op de gedenkplaats vallen ook duurder uit, zegt Grishaver. Bovendien moeten er voorzieningen worden getroffen omdat het monument dicht bij de metro komt te staan.

Verder speelt de krapte op de bouwmarkt mee. Omdat bewoners de bouw tegenhouden - er loopt nu nog een procedure tegen de kap van bomen voor het monument - stijgen de bouwkosten, zegt Grishaver. "Dat kost ook nog eens 1,5 miljoen euro, exclusief btw. We hebben twee jaar geleden ook nog bomen gekocht, en die worden ook duurder zolang ze nog bij de kweker staan."

Trots

Grishaver verwelkomt het besluit van Blokhuis, dat hij "een lot uit de loterij" noemt. Door de stijgende kosten was de komst van het monument geruime tijd onzeker. "Ik ben heel blij dat het is gelukt. Er komt iets unieks, waar we met z'n allen trots op mogen zijn."

Blokhuis zegt dat hij er geen moment over getwijfeld heeft toen bekend werd dat het monument duurder zou worden. "Het heeft al 75 jaar geduurd. Dit jaar is een mooi moment. Nederland doet zichzelf tekort als het dit monument niet gaat bouwen."