Na tumultueuze week blijft de vraag: hoe zelfstandig blijft KLM op termijn?

Een hand is er niet op geschud, maar ze konden in ieder geval weer samen lachen: KLM-topman Pieter Elbers en zijn baas, Air France-KLM-topman Ben Smith. Na geruchten dat Smith van Elbers af wilde, kwam gisteren het verlossende woord dat hij mag aanblijven als baas van de Nederlandse tak van het luchtvaartbedrijf. Ook zijn er nu in Parijs afspraken gemaakt met als doel het hele bedrijf verder te stroomlijnen. Wat betekent dit voor de positie van KLM?

Deskundigen twijfelen er niet aan dat Air France en KLM in de toekomst meer en meer gaan samensmelten. Op papier zijn de luchtvaartmaatschappijen al sinds 2003 één bedrijf, maar op een aantal gebieden werken ze nog redelijk los van elkaar. Zo gaan ze nog altijd over de eigen financiën en over het eigen personeel. Op andere vlakken wordt wel samengewerkt: zo bepalen ze samen de ticketprijzen en zijn er gezamenlijk nieuwe toestellen aangeschaft.

Één bedrijf

Volgens luchtvaartdeskundige Hans Heerkens van de Universiteit Twente gaan we zulke constructies in de toekomst vaker zien. "Momenteel is er nog steeds een fleet development-afdeling in Amstelveen en een in Parijs. Ik kan me voorstellen dat dat in de toekomst één afdeling zal worden." Dat betekent dat er namens één luchtvaartmaatschappij toestellen gekocht zullen worden: Air France-KLM.

Ben Smith beloofde de Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers (VNV) dat KLM over haar eigen kaspositie zal blijven gaan - iets dat in Nederland gevoelig ligt. Ook zullen er geen ingrijpende veranderingen komen in het routenetwerk van KLM, zo is toegezegd.

Toch kunnen er in de toekomst wel afdelingen verdwijnen op het KLM-hoofdkantoor. "Maar dat wil niet zeggen dat dat impact zal hebben op de werkgelegenheid", zegt Joost van Doesburg van de VNV. "In theorie zouden er ook afdelingen naar Nederland kunnen komen."

Tijdens de presentatie van de jaarcijfers van de holding Air France-KLM werd het vizier gericht op de toekomst. De hoogste baas Smith wil met een nieuw ceo-team, waar Elbers en Smith allebei inzitten, het bedrijf een versimpelde structuur geven.

Volgens luchtvaartdeskundige Hans Heerkens is het duidelijk dat Smith uiteindelijk één bedrijf wil maken van de luchtvaartmaatschappij. Dat KLM daarbij de onafhankelijkheid zal verliezen, is een zekerheid. "Het was altijd al de bedoeling om van de verschillende bedrijven één grote luchtvaartmaatschappij te maken."

Toch hoeft dit niet te betekenen dat de 'blauwe zwaan' in de toekomst van Schiphol verdwijnt. "Unilever verkocht in het verleden ook verschillende merken margarine, maar het is toch echt één bedrijf", zegt Heerkens. "De merken KLM en Air France spreken verschillende klantengroepen aan. Die wil je als luchtvaartmaatschappij behouden."