Nederland onderzoekt terughalen vrouwelijke Syriëgangers en kinderen
Minister Grapperhaus van Justitie onderzoekt of het mogelijk is om samen met de Koerdische autoriteiten Nederlandse vrouwelijke Syriëgangers en kinderen naar veilig gebied te brengen. Dat zegt de minister in reactie op vragen van de NOS. Als ze in veilig gebied gebracht zijn, zouden de vrouwen zich bij een Nederlands consulaat moeten melden, zodat ze naar Nederland gebracht kunnen worden.
Tot nu toe stond Nederland op het standpunt dat Nederlandse vrouwen zelf naar een consulaat moeten reizen, maar omdat ze gevangenzitten in Koerdische kampen is dat voor deze vrouwen niet mogelijk.
De minister zegt al geruime tijd in overleg te zijn met de Koerden. Hij wil uitzoeken of Nederland "met behulp van de mensen die de macht hebben over de kampen, ze naar veilig gebied kan krijgen." De vrouwen moeten zich vervolgens melden bij een consulaat in veilig gebied, zoals Turkije of Irak.
Aanleiding voor het gesprek met de minister was de dood van een Nederlandse vrouw. Die overleed twee weken geleden in een Syrisch kamp en laat twee kinderen achter. Grapperhaus zegt niet op de situatie van deze kinderen in te kunnen gaan.
Naar schatting dertig Nederlandse vrouwen en kinderen bevinden zich op dit moment in drie kampen in de Noord-Syrische regio, die bestuurd wordt door een Koerdische meerderheid. De vrouwen worden vastgehouden omdat ze zijn overgelopen uit IS-gebied.
De Koerdische autoriteiten in Noord-Syrië hebben meerdere keren herhaald bereid te zijn de vrouwen en kinderen naar de grens te brengen. Grapperhaus lijkt nu dus voor die optie open te staan.
"Wij hebben met de organisaties die de kampen beheren gesproken. We hebben vastgesteld dat als zij ze daadwerkelijk overbrengen naar veilig gebied en dan naar een Nederlands consulaat, we ze dan kunnen opnemen. Moeders worden dan natuurlijk door de marechaussee aangehouden en kinderen kunnen door de Kinderbescherming worden opgevangen. "
Vorig jaar mei zei Grapperhaus in het televisieprogramma Pauw ook al dat Nederland onderzocht of het mogelijk was de vrouwen en kinderen op te halen, maar later trok hij die woorden weer in, nadat de Tweede Kamer vond dat hij verwarring had gezaaid met zijn uitspraken.
Radicale ideeën
De afgelopen maanden werd van alle kanten druk op het kabinet uitgeoefend om toch te proberen de vrouwen naar Nederland te halen. Het Openbaar Ministerie wil hen graag vervolgen, en heeft via een rechterlijke uitspraak afgedwongen dat Nederland arrestatiebevelen aan de Koerden overhandigt. De kinderombudsman heeft het kabinet tweemaal opgeroepen in te grijpen, omdat ze vindt dat rechten van de kinderen geschonden worden.
Ook de Franse regering liet deze week weten te overwegen om Franse Syriëgangers uit de kampen op te halen en ze in Frankrijk te vervolgen. Volgens de Koerden in Noord-Syrië zou het inderdaad verstandig zijn als Nederland hetzelfde zou doen.
"We zijn vooral bezorgd over de kinderen. Ze worden met radicale ideeën opgevoed. Ze moeten opnieuw integreren. Zonder steun zullen ze een gevaar vormen van de gemeenschap waar ze vandaan komen," aldus Abdel Karim Omar, die fungeert als minister van Buitenlandse Zaken van de Koerden in Noord-Syrië. Hij zegt te willen voorkomen dat de kampen "broedplaatsen voor terroristen" worden.
Humanitaire zaak
De Koerden zeggen bereid te zijn de vrouwen en kinderen naar veilig gebied te brengen. "We zijn helemaal voorbereid om de IS-strijders, de vrouwen en de kinderen, over te dragen aan Nederlandse of andere overheden bij de grensovergang. We hebben daar geen problemen mee zolang de overheden het papierwerk regelen. We stellen geen voorwaarden, dit is een humanitaire zaak."
Overigens kleven er volgens minister Grapperhaus nog wel risico's aan het plan. "We moeten zeker weten dat de moeders in het land waar ze komen - u moet denken aan Irak, Turkije - niet ineens alsnog worden opgepakt voor berechting met alle risico's van dien", aldus de minister.
