Vertrouwen in Poetin daalt: 'Hij moet iets ingrijpends doen'
Jarenlang zagen verreweg de meeste Russen Vladimir Poetin als de vader des vaderlands. Het vertrouwen in de man die de touwtjes sinds 2000 in handen heeft was bijna onbeperkt. Maar de glans is eraf. Uit onderzoek van opiniepeiler VTsIOM blijkt dat nog maar een op de drie Russen vertrouwen heeft in de president.
Op de vraag 'welke politici vertrouwt u?' antwoordde 33,4 procent Poetin, het laagste percentage sinds 2006.
Het gaat dan ook niet echt goed in Rusland. De reële inkomens dalen al vijf jaar. Ook nadat er in het najaar van 2016 een einde was gekomen aan de economische crisis gingen ze niet omhoog. Het is een gevolg van bijvoorbeeld verhoging van de btw en de benzineprijzen. Indexatie van lonen en pensioenen kan de prijsstijgingen niet bijhouden. Russen voelen dat heel sterk in hun portemonnee.
Bekijk hieronder de reportage van David Jan Godfroid over het dalend vertrouwen in Poetin:
Daar komt nog eens bij dat de boost die de annexatie van de Krim Poetin in 2014 gaf - hereniging met het moederland, volgens veel Russen - zo langzamerhand is uitgewerkt. Maar volgens de directeur van het VTsIOM, Valeri Fjodorov, is de grootste oorzaak voor het dalende vertrouwen een andere.
"De belangrijkste reden is de verhoging van de pensioenleeftijden van afgelopen zomer," zegt hij. "Die is heel zwaar opgevat door bijna de hele bevolking." De pensioenleeftijd van mannen ging om van 60 naar 65 jaar, die van vrouwen van 55 naar 60. Poetin gooide zijn volle gewicht in de strijd om die stap te verdedigen en dat dragen veel Russen hem nu na.
Vandaag de dag zien we het effect van de zwarte bril.
Tot voor de pensioenhervorming was de Russische bevolking bereid om heel veel van Poetin te accepteren. Ze geloofden dat hij alles deed in het belang van het land en zijn inwoners. "Maar daarna is het land in het pessimisme gestort", zegt Fjodorov.
"We noemen dat het effect van de brillen. Als mensen hopen dat hun leven beter zal worden, dan kijken ze door een roze bril. Dat heeft geruime tijd gewerkt in Rusland. Maar nu is dat effect verdwenen. Vandaag de dag zien we het effect van de zwarte bril."
Russen willen in hun portemonnee voelen dat de economie weer groeit, zij het bescheiden. En met het verhogen van de pensioenleeftijd is de hoop verdwenen dat het binnen afzienbare tijd beter zal gaan. Het resultaat: er worden minder gezinnen gesticht, minder kinderen geboren, er wordt minder geïnvesteerd en minder geleend voor grote aankopen.
Poetins positie
Fjodorov: "Er moet iets groots gebeuren, iets ingrijpends, iets waarvan je het effect kunt vergelijken met dat van de hereniging van de Krim. Maar deze keer moet het in Rusland zelf gebeuren, op sociaaleconomisch gebied. Mensen willen domweg meer te besteden hebben. Daar ligt momenteel het grootste probleem."
Desondanks hoeft Poetin nog niet direct te vrezen voor zijn positie. Er zijn in de politieke arena geen alternatieven. In de peiling van het VTsIOM liet hij de nummers twee en drie, defensieminister Sjoigoe (13,7 procent) en minister van buitenlandse zaken Lavrov (9,3 procent), ver achter zich. Verder steunt een meerderheid van de Russische bevolking nog steeds het beleid van Poetin, hoewel ook dat percentage flink is gedaald.
Fjodorov geeft Poetin nog een jaar om een konijn uit de hoge hoed te toveren. Iets groots en ingrijpends dus. "Een serieuze actie die het vertrouwen in een betere toekomst en het enthousiasme terugbrengen, waardoor de steun wordt teruggewonnen die verloren is gegaan."