Controverse of niet, 'koninklijke' Rubens gaat onder de hamer
"Kijk, hier zie je hoe Rubens te werk gaat, en dat maakt deze tekening meteen ook zo uniek", vertelt Albert Elen, hoofdconservator van Boijmans van Beuningen. Elen wijst naar een tekening van kunstenaar Peter Paul Rubens uit 1608, die wordt tentoongesteld in veilinghuis Sotheby's in New York. Vanmiddag wordt het topstuk van de collectie geveild, wat tot onvrede én ergernis heeft geleid bij musea in Nederland. Want is het niet zonde als de Rubens straks in buitenlandse handen komt?
Het gaat namelijk om een 'koninklijke' tekening, zo valt te lezen in de veilingcatalogus. En dat heeft alles te maken met de huidige eigenaar: prinses Christina, de jongste zus van prinses Beatrix.
"Die zou heel goed bij onze collectie van Rubens passen", lacht Elens, gevraagd naar de tekening. Maar de kans dat Boijmans hem op de veiling in handen krijgt, lijkt klein.
De houtskooltekening van Rubens, een tekening van een jonge man met uitgestrekte armen, is een voorstudie voor een van zijn bekendste werken: Kruisoprichting, het altaarstuk van de kathedraal in Antwerpen. Volgens de veilingcatalogus moet het stuk tussen de 2 en 3 miljoen euro opbrengen, maar kenners sluiten niet uit dat het veel meer wordt.
Verslaggever Kysia Hekster bezocht Sotheby's in New York, waar de tekening voorafgaand aan de velling is tentoongesteld:
Nederlandse musea zijn verontwaardigd en noemen de gang van zaken, anoniem, "ronduit schandalig". Ze zeggen dat de prinses misschien niet formeel, maar wel moreel de verplichting heeft het werk eerst aan Nederlandse musea aan te bieden. Volgens de musea hoort Rubens' tekening tot het Nederlands cultureel erfgoed. Het stuk werd in 1838 aangekocht door de latere koning Willem II. Samen met zijn vrouw Anna Paulowna legde hij een grote kunstcollectie aan.
Maar de tekening staat niet in het register van beschermde cultuurgoederen, waar kunstvoorwerpen in staan die alleen met toestemming van de regering aan het buitenland mogen worden verkocht.
Particuliere verzamelaars draaien hun hand niet om voor een miljoen meer of minder. En dan is zo'n tekening zo verdwenen.
De drukbezochte veiling lijkt ondanks de controverse gewoon door te gaan. Veel Nederlanders, onder wie kopstukken uit de museumwereld, kunsthandelaren en verzamelaars, zijn speciaal voor de veiling van de oude meesters naar de Verenigde Staten gereisd.
De veiling vindt vanmiddag plaats om 16.00 uur (lokale tijd).
