Turkije zet Nederlandse journalist uit

De Nederlandse journalist Ans Boersma is vanmorgen Turkije uit gezet. Zij zit op dit moment in het vliegtuig naar Nederland. Boersma, werkzaam voor onder meer Het Financieele Dagblad (FD), is een door de Turkse regering geaccrediteerde correspondent en woont in Istanbul.

Boersma ging gisterochtend naar de immigratiedienst om papieren in te leveren voor de reguliere verlenging van haar verblijfsvergunning. Ze werd opgepakt en naar een politiebureau gebracht. Daar kreeg ze te horen dat ze werd uitgezet. Een advocaat en bemoeienis van Nederlandse diplomaten hebben de uitzetting niet kunnen voorkomen.

Boersma kreeg niet meer de gelegenheid om thuis nog wat spullen op te halen. Alles wat ze bij zich heeft, is de rugzak die ze gisteren mee had naar de immigratiedienst en de kleren die ze aan heeft.

Veiligheidsrisico

De Turkse autoriteiten willen geen reden geven voor haar uitzetting. Boersma's papieren zijn in orde. Ze heeft een Turkse perskaart voor 2019. Die was zoals gebruikelijk vorige week afgegeven. Volgens de immigratiedienst is haar uitzetting dan ook geen administratieve kwestie.

NOS-correspondent Lucas Waagmeester hoorde van bronnen dat Boersma als een veiligheidsrisico wordt beschouwd. "Dat kan in Turkije van alles betekenen. Het is een soort gemene deler geworden om ook journalisten aan de kant te zetten."

Boersma schrijft ook voor Trouw en het tijdschrift One World. Waagmeester kent haar als een gedegen journalist, die haar bronnen checkt en hoor en wederhoor toepast. "Een vakvrouw die nooit te betrappen is op een bepaalde voorkeur of vooringenomenheid. Ze is de laatste tijd ook niet met gevoelige onderwerpen bezig geweest, zoals de Koerdische PKK of de Gülen-beweging."

Boersma heeft gisteren in de loop van de dag assistentie gehad van een advocaat en de Nederlandse consul-generaal in Istanbul. Dat heeft niets kunnen veranderen aan haar situatie. Ook een laatste poging van de Nederlandse ambassade in Ankara om de uitzetting te voorkomen, gisteravond, heeft geen effect gehad.

Geschokt

Hoofdredacteur Jan Bonjer van Het Financieele Dagblad zegt diep geschokt te zijn over de uitzetting. "Ans deed haar werk verstandig en verantwoord. Deze maatregel is een flagrante schending van de persvrijheid. Het is buitengewoon triest dat journalisten in Turkije niet ongestoord hun werk kunnen doen." Bonjer en Boersma willen de uitzetting juridisch aanvechten.

Ook het Genootschap van Hoofdredacteuren toont zich geschokt. "Het is onaanvaardbaar dat Turkije een journalist van het ene op het andere moment aanhoudt, een nacht vastzet en zonder enige verklaring het land uitzet", zegt de voorzitter,hoofdredacteur Marcel Gelauff van NOS Nieuws. "Dit is een nieuwe, pijnlijke en trieste illustratie van hoe in Turkije met de journalistiek en persvrijheid wordt omgegaan. Vooral voor Boersma zelf moet dit een schokkende ervaring zijn."

Het Genootschap roept de Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken op protest aan te tekenen bij de Turkse autoriteiten en zo snel mogelijk opheldering te vragen.

Algemeen-secretaris Thomas Bruning van de journalistenvereniging NVJ noemt de uitzetting ook een nieuw dieptepunt in het persvijandige beleid van Turkije en roept de politiek in Nederland en de Europese Unie op tot actie. "Na Fréderike Geerdink en Ebru Umar wordt weer een Nederlandse journalist uitgezet. Maar voor Turkse journalisten is de situatie nog veel grimmiger. Er zitten er tientallen in gevangenissen en er zijn er ook heel veel uitgewezen. Het land laat zich als een soort dictatuur kennen. Heel griezelig."

NOS-correspondent Lucas Waagmeester sluit niet uit dat de Turkse overheid met de uitzetting buitenlandse journalisten wil intimideren. "Sommige mensen denken echt dat wij hier zijn om Turkije te ondermijnen, zoals president Erdogan dat gewoon hardop zegt. Maar Turkije en Nederland hebben net een heel heftige ruzie bijgelegd. Juist de Turkse regering wilde heel graag die relatie weer aanhalen. Dus het is moeilijk te verklaren waarom dit nu gebeurt."

Hoe dan ook, de uitzetting zal hard aankomen bij de buitenlandse journalisten in Turkije. "Mensen hebben hier een huis, een gezin, hun werk, hun hele leven is hier. Natuurlijk vreet dat aan de zenuwen en dat maakt het ook lastig om rustig en gefocust je werk te doen. Maar dat blijven we wel doen, want je ziet aan dit verhaal ook weer dat dat hier in Turkije heel erg hard nodig is."