Gibraltar wacht gelaten op de komst van de brexit

• Rop Zoutberg

  correspondent Spanje

Brexit of niet, Gibraltar wil vooral Brits blijven. Het kleine stukje grond in het uiterste zuiden van Spanje werd een breekpunt in de onderhandelingen tussen Engeland en de EU. Nog altijd ligt er geen akkoord met Spanje dat na de brexit zeggenschap over de kroonkolonie wil houden.

Het lijkt op Gibraltar allemaal een uitvergroting van Engeland. Een rode gietijzeren telefooncel is het eerste dat een bezoeker ziet na de controlepost bij de rots van Gibraltar. Even verderop wacht een rode dubbeldekker met een lekkend dak op passagiers voor het ritje naar het centrum. De chauffeur rijdt keurig rechts, dat wel.

Het is het eind van de werkdag en een stroom van zeker tienduizend arbeiders zoekt de weg naar de omliggende Spaanse gemeentes. Voorlopig zijn er afspraken gemaakt om de rechten van groepen arbeiders te garanderen. Zij het tot 2020, het jaar waarin de overgangsperiode na de brexit eindigt. Hoe het daarna verder gaat, weet niemand.

Spanjaarden lachen

"Ach, ik denk dat er uiteindelijk helemaal niets verandert. Wat politici ook roepen", roept een wat oudere man met een grote grijze baard, schuilend voor de regen in de Main Street van de kroonkolonie.

De Spanjaarden lachen zich suf op dit moment, gelooft hij. "Ze krijgen de controle over de grens weer terug. Spanje heeft snel begrepen dat wat er allemaal voor Ierland in het brexitakkoord staat, perfect toepasbaar is voor Gibraltar. Een deel van Ierland werd destijds bezet door de Engelsen. Net zo goed als de Engelsen een deel van Spanje innamen."

En nu is er twee jaar gewerkt door de Britse regering aan een plan dat niemand wil, bromt hij. "Uiteindelijk tellen gewone mensen niet bij dit soort grote politieke beslissingen. Het was om te beginnen al verkeerd dat ze de beslissing over dit onderwerp aan het volk gaven in een referendum. Dit is zo'n belangrijk onderwerp. Hoe haal je het in je hoofd om dit aan een referendum te onderwerpen?" Krankzinnig is het, zegt hij hoofdschuddend.

Bekijk hier de reportage die correspondent Rop Zoutberg maakte op Gibraltar:

De winkelstraat is een lange reeks van dutyfree tabakswinkels, elektronica- en drankzaken. Het is er laat in de middag alweer uitgestorven, nu de dagjesmensen allang weer zijn vertrokken. Een vrouw met een natgeregend hondje vertelt hoe op Gibraltar destijds 96 procent van de inwoners stemde om binnen de EU te blijven. "Maar nu gaat het toch gebeuren. Het onbekende dat nu wacht, zal goed voor niemand zijn. Het gaat allemaal om geld."

Een andere vrouw, ook met een klein blaffend hondje, vindt de brexit juist een goed idee. Het gaat helpen om veel beter te controleren wie ons land binnenkomt, meent ze. "Ik verwacht ook dat als Engeland eenmaal de EU uit is, de rest met de overige landen al snel in elkaar valt. Meer landen gaan vertrekken, hoezeer Frankrijk en Duitsland nu ook proberen de boel bij elkaar te houden."

Hard lachen

De eerste vrouw valt haar bij. "Maar ik vertrouw ook de Spanjaarden niet. Ze willen koste wat het kost Gibraltar terug krijgen. Maar Engeland geeft deze plek nooit op. Vergeet ook niet dat dit een militaire basis is en verder gaat het hier goed omdat dit Brits is. Als Gibraltar Spaans was, konden we aansluiten in de rijen bij de uitkeringsdiensten."

In een fish-and-chipszaak aan het grote plein na de verdedigingsmuren van Gibraltar moet een man hard lachen als het onderwerp op de brexit komt. Hij schudt het hoofd, en roept dan hard: "Nothing will happen. Echt. Er gaat helemaal niets veranderen. Maak je geen zorgen." Dan krijg ik een bak patat met een vis mee. Daar is nog flink azijn overheen gegooid. Zoals het hoort.