Burgemeestersbenoeming gaat uit de grondwet

De manier waarop burgemeesters worden aangesteld, wordt uit de grondwet gehaald. De Eerste Kamer gaat volgende week voor een voorstel daartoe van D66-fractievoorzitter in de Tweede Kamer Jetten stemmen. Na het debat dat de senaat de hele dag voerde over zijn voorstel om de procedure te schrappen bleek er de vereiste twee derde meerderheid te zijn.

D66, PVV, SP, GroenLinks, 50Plus, PvdD, ChristenUnie en CDA zijn voor. Regeringspartij VVD twijfelt nog en is verdeeld, maar de grondwetswijziging komt er hoe dan ook dankzij de steun van regeringspartij CDA.

Vanmiddag had regeringspartij CDA nog zijn bedenkingen en leek het nog maar de vraag of de vereiste meerderheid er zou komen. Later op de avond zei CDA-senator Rombouts dat zijn partij wel meegaat met de zogenoemde 'deconstitutionalisering' van de burgemeestersbenoeming.

"In de praktijk is er al lang geen sprake meer van een benoeming, omdat de burgemeester wordt gekozen door de gemeenteraad. Het politieke landschap is ook veranderd en het CDA is van inzicht veranderd", motiveerde hij zijn besluit. Wel wil het CDA de garantie dat de burgemeester "relatief onafhankelijk en een verbindende figuur voor alle burgers blijft".

Niet democratisch

De partij is bang dat het schrappen van de huidige procedure meteen de weg effent voor een rechtstreeks gekozen burgemeester. Dat is een van de kroonjuwelen van D66. "Maar angst is een slechte raadgever", zei CDA-senator Rombouts. Tegelijkertijd benadrukte hij dat de wetswijziging voor hem persoonlijk niet had gehoeven.

PvdA en SGP toonden zich het meest kritisch over het plan. "Wij zien niet de urgentie", zei PvdA-senator Vlietstra.

D66-fractievoorzitter Jetten probeerde de Eerste Kamer gerust te stellen in het debat. Hij zei de benoeming van de burgemeester per koninklijk besluit, zoals dat nu gaat, ouderwets en niet democratisch te vinden. Toch is hij niet van plan om snel een wetsvoorstel in te dienen om een volgende stap vast te leggen. Hij wil eerst een brede discussie over de positie van de burgemeester.

Met het voorstel van D66 wordt niet alleen de benoeming van de burgemeester uit de Grondwet geschrapt, maar ook die van de commissaris van de koning in de provincies.