Kenners verwachten sanering bij Blokker, bedrijf ziet daarvoor 'geen enkele reden'

• Nina Bogosavac en Jeroen Schutijser

  redacteuren Economie

Na jaren restylen, verbouwen en sluiten van Blokker-filialen, wil de familie Blokker het bedrijf verkopen. Wie de zaak na 122 jaar gaat overnemen, is nog onduidelijk. De vraag is daarom wat dit betekent voor de toekomst van de ruim 900 winkels van de Holding in binnen- en buitenland en de bijna 9000 personeelsleden. Retaildeskundigen verwachten dat met de verkoop flink gaat worden gesneden in de Blokker-formule.

"Er zullen minder Blokker-winkels komen, wijzigingen in het assortiment en mogelijk een andere kostenstructuur", verwacht retaildeskundige Kitty Koelemeijer van Nyenrode University. "De nieuwe eigenaar zal misschien niet weten hoe met franchisenemers om te gaan. Hoe dan ook zal deze stap grote gevolgen hebben voor het personeel van Blokker."

De Holding bestaat uit meer dan 500 Blokker-winkels en daarnaast nog Big Bazar, Marskramer en Maxi Toys. Eerder maakte het bedrijf al bekend alle andere merken dan Blokker te verkopen en het aantal Blokker-winkels terug te brengen tot ruim 400.

President-commissaris Michiel Witteveen van Blokker Holding noemt het klinkklare onzin dat er in het bestand van winkels gesneden gaat worden. De sanering heeft volgens hem juist de afgelopen jaren al plaatsgevonden, samen met een flinke investering in de ombouw van de winkels. Hij wijst erop dat de keten 800 vacatures heeft open staan op het moment. "Ik zie geen enkele reden dat dit gevolgen zou hebben voor het personeelsbestand."

'Onhoudbare situatie'

Toch verwachten meer retailexperts dat er bij Blokker gesneden zal worden. Koelemeijer vindt de verkoop van de winkels en de bijbehorende formules Big Bazar en Maxi Toys jammer, maar kijkt er niet van op. "Het heeft even geduurd, maar dat is begrijpelijk: het bedrijf draagt de naam van de familie, er zit daardoor veel emotie in de zaak." Tegelijkertijd moet het besef zijn binnengedrongen dat dit niet houdbaar is, denkt ze. "Velen zagen dit aankomen, en de president-commissaris hint er nu ook op dat de familie eindelijk zover is."

Wil Blokker het met de nieuwe eigenaar redden, dan zal het zich volgens haar moeten gaan richten op een exclusiever aanbod en bijvoorbeeld meer servicegerichte winkels. "Blokker maakt nog steeds 850 miljoen euro omzet. Maar de manier waarop ze die omzet maken, zal moeten veranderen. Het idee was altijd dat er in elke plaats een winkel zit en het bedrijf sterk aanwezig is in de markt. Dat systeem gaat onderuit, zeker met zoveel concurrenten."

Volgens retailkenner Rupert Parker Brady gooit de familie Blokker daarom de handdoek in de ring. "Ze hebben de strijd verloren van Action", is zijn slotconclusie. "De familie is er eindelijk achtergekomen dat die zelf onvoldoende beschikt over ondernemerschap en frisse ideeën." Schrijnend, vindt hij.

Parker Brady denkt dat er uiteindelijk door een nieuwe eigenaar met een meerderheidsbelang in de winkelketen toch het mes wordt gezet in het aantal locaties. "Ik denk toch dat er 100 à 150 winkels dicht zullen gaan, de minst rendabele vestigingen eerst natuurlijk. En wat betekent dat voor de franchisers die 90 vestigingen exploiteren?"

'Achteraf makkelijk gezegd'

"Met huishoudspullen is natuurlijk best geld te verdienen, maar of een nieuwe eigenaar belangstelling heeft voor de huidige Blokker-formule of voor al die locaties, is zeer de vraag. Misschien dat zo'n partij een meerderheidsbelang koopt met de garantie dat de naam Blokker nog drie tot vijf jaar op de gevels prijkt. Maar ja, drie tot vijf jaar is in de huidige markt ook al heel lang."

Misschien had het concern na de dood van Jaap Blokker moeten besluiten om Blokker om te bouwen tot discountketen Big Bazar om beter met Action te kunnen concurreren, zegt Parker Brady. "Maar dat hebben ze kennelijk niet overwogen of aangedurfd. Dat is natuurlijk ook makkelijk gezegd, achteraf."

Martijn den Heijer van CNV Vakmensen werd vanochtend verrast door het Blokker-nieuws via de radio te moeten vernemen. "Normaal gesproken worden wij geïnformeerd over dat soort zaken. Ik vind het niet chic", zegt hij enigszins kribbig.

De vakbondsbestuurder verwacht van de Blokker-directie zo snel mogelijk een uitnodiging voor een gesprek: "We willen feiten horen. Hoe zit dit allemaal, is het concern al in gesprek met kandidaten? Zijn er al concrete plannen? Wij krijgen ook vragen van leden. Erg vervelend dat wij daar geen antwoord op kunnen geven."

Den Heijer maakt zich zorgen om de werkgelegenheid. "Dit raakt een hele grote groep mensen. De onzekerheid onder het winkelpersoneel en de filiaalhouders is enorm. De enige zekerheid is dat we een sociaal plan hebben afgesloten dat geldt tot 1 februari 2020. Maar voor wie? En voor wie niet? Fijne feestdagen, denk ik dan cynisch."

'Totale verrassing'

Het nieuws van de verkoopplannen is ook een verrassing voor het personeel van het Blokker-concern. De medewerkers hebben dit niet zien aankomen, zegt retailexpert Bas Vermond. "Blokker heeft nooit echt uitgeblonken in communicatie. Waarschijnlijk hebben zij het nieuws ook in de krant moeten lezen."

Vermond verwacht eveneens dat veel filialen onder een nieuwe eigenaar zullen sluiten, en dat de verkoop dus banen gaat kosten. Maar, denkt de retailexpert, dit nieuws kan personeelsleden die door eerdere reorganisaties al jaren in spanning zitten, wel een stukje zekerheid geven. "Zij denken nu misschien: 'Kom maar door met dat besluit'. Anderzijds is het bij een nieuwe eigenaar altijd weer afwachten wat er precies gaat gebeuren."

Respect

Hoe die toekomst eruit ziet, is afhankelijk van wie het overneemt, zegt ook Vermond. "De familie Blokker hoopt natuurlijk op een Hema-scenario, waarbij een Nederlandse ondernemer het wil overkopen." De vrees is volgens Vermond echter dat een buitenlandse investeerder aan boord komt die eerder geneigd is om te gaan reorganiseren. "Een verschil met Hema is daarnaast dat dit wel winst draait in het buitenland, en Blokker - met ook vestigingen in België, Luxemburg en Suriname - nergens."

FNV-bestuurder Nico Meijer hoopt dat de koper van Blokker in ieder geval een ondernemer is die fatsoen en respect kan opbrengen voor de werknemers. "Want het personeel heeft tot nu toe alle klappen opgevangen."

Daarover zegt president-commissaris Witteveen: "Wij zoeken een partner die bij het bedrijf past en daar zijn we zelf bij. Wij zijn ervan overtuigd dat de sanering al heeft plaatsgevonden en dat verder snijden in winkels niet nodig is."