De Amerikaanse parlementsverkiezingen: wat staat er op het spel?
Amerikaanse politici en media spreken graag in superlatieven. "De tussentijdse Congresverkiezingen in november zijn de belangrijkste uit mijn leven", zei oud-president Obama in een toespraak in Illinois. Is dat ook zo? Laten we zeggen dat er deze editie, komende dinsdag, meer op het spel staat dan bij de laatste tussentijdse verkiezingen in 2014.
Een belangrijke reden daarvan is president Trump. Die heeft zich nadrukkelijk in het campagnegewoel gestort. Hij reist kriskras door het land en heeft de verkiezingen tot een referendum over zichzelf gemaakt. "Ik sta niet op het stembiljet, maar eigenlijk weer wel, want dit is ook een referendum over mij", zei de president een paar weken geleden nog.
Democraten in het offensief
Kunnen de Democraten de impopulariteit van Trump uitbuiten en een vuist maken tegen zijn beleid? Als de oppositie de meerderheid in een van de huizen van het Congres pakt, wordt het in ieder geval een stuk moeilijker voor de president om zijn agenda uit te voeren. Dan dreigt het Amerikaanse overheidsapparaat tot stilstand te komen, zoals ook in de tweede termijn van Obama gebeurde.
De Republikeinen hechten veel waarde aan het behoud van hun meerderheid in de Senaat. De Grand Old Party heeft zich voorgenomen de gehele rechterlijke macht te hervormen. De partij die zowel de Senaat als het Witte Huis in handen heeft, heeft min of meer vrij spel bij de benoeming van federale rechters. Immers, de president draagt rechters voor en de Senaat keurt ze goed.
De Republikeinen hebben al grote vorderingen gemaakt in hun project, maar als ze de Senaat verliezen, dan komt daar een abrupt einde aan. Vandaar dat Republikeinen miljoenen pompen in de Senaatsverkiezingen.
Afzettingsprocedure
Dan is er nog de specifieke dreiging voor Trump. Als de Democraten de meerderheid in het Huis van Afgevaardigden veroveren, dan kunnen ze een impeachment beginnen tegen de president. De kans is klein dat een afzettingsprocedure succesvol is, omdat ze niet genoeg stemmen hebben in de Senaat. Om een president af te zetten is immers een tweederdemeerderheid in de Senaat vereist.
Een impeachmentprocedure zal hoe dan ook een enorme afleiding betekenen voor de president. Bovendien krijgt een Democratische meerderheid het voor het zeggen in alle parlementscommissies die het Huis van Afgevaardigden rijk is. Democraten bereiden zich nu al voor op het openen van een hele reeks onderzoeken naar de schandalen rond Trump.