Sloop Bijlmerbajes voor nieuwe, duurzame woonwijk Bajes Kwartier
Vandaag is begonnen met de sloop van de Bijlmerbajes. De voormalige gevangenis in Amsterdam Overamstel moet plaatsmaken voor een woonwijk met 1350 woningen, die Bajes Kwartier gaat heten. Veel materiaal uit de gevangenis, zoals celdeuren, worden in de nieuwe wijk hergebruikt. Het sloopwerk begon met het maken van een doorgang in de oude gevangenismuur.
De Bijlmerbajes was van 1978 tot en met 2016 in gebruik als gevangenis. Na de sluiting woonden er asielzoekers en studenten. De gevangenis sloot omdat er een nieuw gebouw kwam, het Justitieel Complex Zaanstad. Ook de Koepel in Haarlem en een andere penitentiaire inrichting in Amsterdam gingen om die reden dicht.
Het gebouw werd ontworpen als een "humane gevangenis", zonder tralies voor de ramen, maar toen bleek dat het glas toch kapot kon, werden er alsnog tralies aangebracht. Die werden lamellen genoemd.
De Kalverstraat
Het complex bestond uit zes torens en bood plaats aan zo'n 600 gedetineerden. De torens waren met elkaar verbonden door een lange gang, die door de gevangenen De Kalverstraat werd genoemd.
De naam Bijlmerbajes werd in 1974 voor het eerst gebruikt in de kop boven een artikel van Vrij Nederland-journalist Hans Smits, die zijn afschuw uitte over de te bouwen gevangenistorens. De torens kwamen zelf niet in de Bijlmer, maar de gevangenen zouden wel kunnen 'genieten' van het uitzicht op de nieuwe wijk, aldus Smits. Doordat de naam lekker bekte, raakte hij algauw ingeburgerd.
Proeftuin
De grond is vorig jaar voor 84 miljoen euro verkocht aan een consortium, dat de wijk gaat bouwen. Alle woningen, waaronder 400 sociale huurwoningen, en andere gebouwen worden energieneutraal. Ook komen er scholen, winkels, horecagelegenheden en ruimte voor kunst en design, openbare tuinen, een gezondheidscentrum, kinderopvang en een hotel.
De wijk wil een proeftuin zijn voor duurzame energieopwekking, met zonnepanelen, windenergie en hergebruik van warmte.
Niet alle gebouwen van de gevangenis worden afgebroken, sommige worden verbouwd tot ruimtes voor Dutch Design. De voormalige vrouwentoren wordt een plek voor stadslandbouw.
