Maleisische agent: wel meteen twijfels rondom dood Ivana Smit

Een Maleisische agent die als een van de eersten betrokken was bij het onderzoek naar de dood van het Nederlandse model Ivana Smit heeft tijdens een kruisverhoor in de rechtszaal gezegd dat er in het begin van het onderzoek wel degelijk werd gedacht aan doodslag.

De agent - sergeant Haliza Hamdan - liet die gedachte alleen los op bevel van haar meerdere, inspecteur van Faizal. "Ze verklaarde dit nadat onze advocaat haar had gedreigd met de gevolgen van meineed", zegt advocaat Sébas Diekstra, die de nabestaanden van Smit bijstaat.

Volgens hem is de verklaring van Haliza een "enorme doorbraak" in de zaak.

"Vanaf het begin is de familie voorgehouden dat de dood van Ivana geen misdrijf was, maar een sudden death, veroorzaakt door haar val van het balkon", zegt Diekstra. "Het lijkt er steeds sterker op dat de familie vanaf het begin voor de gek is gehouden door de Maleisische politie. Ik krijg signalen vanuit de rechtbank dat de rechter deze zaak ook steeds eigenaardiger vindt worden."

Fred Agenjo, de oom van Ivana Smit, zegt dat de verklaring van Haliza vooral een bevestiging is van vermoedens. "Maar dan meer voor de buitenwereld dan voor onszelf. We hadden dit gevoel eigenlijk vanaf het begin al."

"Het blijft alleen een flinke stap in de juiste richting. Het wordt steeds moeilijker voor de rechter om dit soort zaken te negeren en geen strafrechtelijk onderzoek te starten. Als dat niet gebeurt, spelen er echt andere dingen een rol waar wij als familie dan ook niet tegen opgewassen zijn."

Agenjo zegt dat de verklaring niet geheel als een verrassing kwam. "De laatste sessies was ze ook veel aan het woord, maar toen werd ze ondervraagd door de aanklager. Toen bleek al dat deze vrouw geen flauw benul had waarmee ze bezig was. Ze werd een beetje als een drone bestuurd door haar meerdere."

Vorige week zorgde Haliza al voor een opmerkelijk moment in de rechtszaal door te stellen dat ze niet wist wat ze moest doen met de kleding van Smit. Ze gaf de kleding daarom weg aan familie, in plaats van aan de politie voor dna-testen.

Tegelijk benadrukt Agenjo dat Haliza ook niet als een naïef persoon moet worden beschouwd. "Dit is dezelfde vrouw die kort na de dood van Ivana hoofdonderzoeker was en met droge ogen tegen tegen de familie na aankomst in Kuala Lumpur zei dat het een ongelukje was en dat ze gewoon door moesten gaan met hun leven."

Volgens Agenjo moeten bij het Nederlands OM inmiddels ook bellen gaan rinkelen als het gaat om het instellen van een strafrechtelijk onderzoek. "Nederland is gewoon voorgelogen." Het OM laat desgevraagd weten dat de mogelijkheid een strafrechtelijk onderzoek te starten nog altijd wordt onderzocht. "Maar we zijn afhankelijk van de informatie van de Maleisische autoriteiten en wachten af wat Maleisië zelf gaat doen in deze zaak. We volgen het proces nauwgezet. Af en toe zit er ook iemand van de ambassade bij."

Verhoor inspecteur Faizal

In juli maakten de Maleisische autoriteiten bekend de doodsoorzaak van het Nederlandse model toch opnieuw te onderzoeken, nadat de zaak in eerste instantie werd afgedaan als een noodlottig ongeval.

De 18-jarige vrouw viel in december uit een flat in de hoofdstad Kuala Lumpur. Op de avond voor haar dood had Ivana Smit op een feest het Amerikaans echtpaar Johnson ontmoet. Ze ging met de man en vrouw mee naar hun appartement op de twintigste verdieping. Het is niet duidelijk wat zich heeft afgespeeld voor ze van het balkon van hun appartement viel.

Het Amerikaanse echtpaar werkt niet mee aan het onderzoek en zit vermoedelijk in de Verenigde Staten.

'Doofpotoperaties'

De familie huurde meteen na de dood van Smit de Britse privédetective Mark Williams-Thomas in. Die sloot in februari niet uit dat er in de zaak sprake was van corruptie. "We hebben vastgesteld dat clubs en personen de politie betalen in ruil voor bescherming", zegt hij. "Het is schokkend dat de politie in de 21ste eeuw meewerkt aan doofpotoperaties."

De uitlatingen van sergeant Haliza tijdens het kruisverhoor kunnen van invloed zijn op het verhoor van inspecteur Faizal, die het onderzoek naar de dood van Smit leidde. Hij moet zich nog verantwoorden in de rechtbank.

Oom Fred Agenjo: "Hij mag dan gaan uitleggen waarom hij de zaak als een sudden death heeft bestempeld. Dat heeft allerlei vervelende consequenties gehad. De Johnsons zijn bijvoorbeeld alleen gehoord als getuigen, niet als verdachten. Daarnaast hebben ze de kans gekregen het land te verlaten en de VS levert nagenoeg nooit staatsburgers uit."