Noorse politie zoekt op water naar vermiste Kamphuis, vragen blijven
De Noorse politie zoekt op het water naar de vermiste Arjen Kamphuis, in het fjord waar eerder zijn kajak en andere spullen zijn gevonden. Dat meldt de Noorse politie aan de NOS.
Dat de Noorse politie op het water zoekt, wijst erop dat ze ernstig rekening houden met het scenario dat hij door een ongeluk is omgekomen. Toch vindt zijn omgeving dat niet het meest waarschijnlijke scenario. Er zijn namelijk nog veel vragen onbeantwoord.
Het ongeluk-scenario
De 46-jarige cybersecurity-specialist verdween van de radar nadat hij op 20 augustus had uitgecheckt in zijn hotel in Bodø, in het noorden van Noorwegen. Hij droeg volgens de politie twee zware tassen, waarvan een waarschijnlijk de tas met de opvouwbare kajak was. Deze week werden in een fjord niet ver van Bodø zijn kajak en andere 'spullen' gevonden. Wat die spullen zijn, en of zijn identiteitskaart bij die spullen zat, wil de Noorse politie niet zeggen. Wel zeggen te weten dat het zijn spullen zijn.
"Het ongeluk-scenario zit vol met vraagtekens", zegt Marco Visser. Hij werkt sinds vier jaar met Kamphuis samen bij data-analysebedrijf Pretty Good Knowledge en raakte met hem bevriend. "Arjen heeft namelijk veel ervaring met expedities in onherbergzame gebieden, zoals de Himalaya. Hij zou nooit alleen aan een gevaarlijke onderneming beginnen."
Bovendien is tien dagen nadat Kamphuis was uitgecheckt in het hotel in Bodo zijn telefoon aan geweest. Het duurde minder dan een uur, waarbij volgens de politie een Nederlandse simkaart van Kamphuis werd verwisseld voor een Duitse simkaart van Kamphuis. Nog merkwaardiger is dat dit gebeurde in Vikeså, een plaatsje 1700 kilometer ten zuiden van de plek waar Kamphuis voor het laatst was gezien.
Volgens de politie heeft zich in dezelfde plaats ook een getuige gemeld die Kamphuis na 20 augustus nog zou hebben gezien. Ook in het Deense Esbjerg zou Kamphuis begin september nog gesignaleerd zijn, meldt de politie.
Zelfgekozen verdwijning
Een ander scenario is dat van de zelfgekozen verdwijning. Zo is het opvallend dat Arjen Kamphuis tegen zijn omgeving heeft gezegd dat hij op vakantie ging naar Spitsbergen, maar daar volgens de Noorse politie nooit is geweest.
"Ook het scenario dat hij opzettelijk verdwenen is, is onrealistisch" zegt Visser. "Hij had sowieso iemand in vertrouwen genomen om de media-aandacht te temperen." Ook vindt hij het "niets voor Kamphuis".
Kamphuis had vlak voor zijn vertrek nog contact met enkele goede vrienden. "We vonden het vreemd dat hij daarna niet op onze berichten reageerde", zegt Ancilla van de Leest, voorvechter van digitale rechten en goede vriendin van Kamphuis. "Ik had zelf ook lange tijd niets van hem gehoord. Toen hij ook niet op zijn werk kwam opdagen hebben we de politie ingeschakeld."
Een dag later is er door zijn omgeving ook formeel aangifte gedaan van vermissing. Hierdoor is het voor de politie mogelijk om de woning van Kamphuis te doorzoeken en op zoek te gaan naar dna-sporen in zijn woning. Of dat gebeurd is wil de politie Amsterdam niet zeggen. "We maken gebruik van alle mogelijkheden die er zijn in vermissingszaken," aldus een woordvoerder.
Misdrijf
Een derde mogelijkheid is dat er sprake is van een misdrijf. Buitenlandse media als The Guardian en The New York Times leggen de nadruk op Kamphuis' werk voor WikiLeaks. Wat dat werk precies inhoudt of in welke periode het plaatsvond, is niet bekend. De klokkenluiderswebsite volgt de vermissingszaak op de voet, blijkt uit tweets.
Voor zover Van de Leest weet, heeft Kamphuis geen persoonlijke vijanden. "Maar hij steekt zijn mening nooit onder stoelen of banken." Dat Kamphuis daardoor in de problemen is gekomen, kan Van de Leest "niet uitsluiten".
Volgens onderzoeksjournalist Sanne Terlingen, die ook bevriend is met Kamphuis, is het vanzelfsprekend dat Kamphuis "meer vijanden heeft dan de bloemist op de hoek" vanwege de aard van zijn werk. "Als je de strijd aangaat en over veel informatie beschikt, dan maak je vijanden." Toch kan ze zich weinig voorstellen bij het scenario waarbij iemand naar Noorwegen is gereisd om hem om het leven te brengen.
Terlingen en Van de Leest benadrukken bovendien dat Kamphuis' werk voor WikiLeaks maar een klein deel vormt van de bijdrage die hij levert aan het verbeteren van cybersecurity.
"Hij strijdt vooral tegen het gebrek aan kennis op plaatsen waar belangrijke beslissingen worden genomen", zegt Van de Leest. "Je kunt je voorstellen dat het gevaarlijk kan zijn als je niet over de juiste IT-kennis beschikt en toch over IT-beveiliging moet beslissen."
Het lijkt Visser onwaarschijnlijk dat Kamphuis' verdwijning iets met zijn werk voor WikiLeaks te maken heeft. "Als dat zo is had hij al veel eerder een probleem gehad. Hij heeft zijn activistische kant juist al jaren achter zich gelaten."
