Brussel wil boetes als techplatforms te weinig doen tegen terreurcontent

Als het aan de Europese Commissie ligt, kunnen techplatforms straks een boete opgelegd krijgen als ze consequent te langzaam actie ondernemen tegen terroristische content. Dat heeft commissievoorzitter Juncker bekendgemaakt tijdens zijn laatste 'State of the Union'.

Van de bedrijven wordt verwacht dat ze, zodra er een melding binnenkomt, binnen een uur de content offline halen. Gebeurt dat "structureel" niet, dan kunnen de lidstaten een boete opleggen. Die zijn maximaal vier procent van de wereldwijde omzet van het jaar ervoor.

Het voorstel kan flinke gevolgen hebben voor techbedrijven. In Duitsland is er sinds begin dit jaar een nieuwe wet van kracht, die voorschrijft dat content die de wet overtreedt binnen 24 uur moet worden verwijderd. Anders kan er een milljoenenboete volgen. Het leidde daar tot veel kritiek en angst voor wat men 'meningenpolitie' noemt.

Meer druk op techplatforms

Als zo'n soort wet Europabreed wordt ingezet zal de druk op techbedrijven om sneller actie te ondernemen alleen maar toenemen. Als techbedrijven in de ogen van lidstaten structureel fouten maken, kan dat ze een miljoenen- of zelfs miljardenboete opleveren.

Nu moet worden gezegd dat terroristische content zich waarschijnlijk duidelijker laat herkennen dan bijvoorbeeld haatzaaien, maar het is wel de vraag hoe de bedrijven hiermee zullen omgaan. Platforms als Facebook, YouTube en Twitter worstelen daarnaast al jaren met het maken van de juiste verwijderkeuzes. Ook chat-app Telegram, waar bijvoorbeeld terroristen van IS veel gebruik van maken, zal de druk voelen toenemen.

In reactie op het voorstel van commissievoorzitter van Juncker laten zowel Facebook als Google weten dat ze het met de commissie eens zijn dat dit soort content zo snel mogelijk moet worden verwijderd. Daarbij benadrukken de bedrijven ook dat ze al allerlei maatregelen hebben genomen, zoals het gebruiken van computersystemen die content vinden voordat die door een gebruiker of de politie wordt gemeld.

Dat neemt niet weg dat de techbedrijven wel tegen deze maatregelen lobbyen in Brussel. Zij willen dat dit liever gebeurt op basis van vrijwilligheid.

"De plannen zijn een eerste aanzet", zegt Europa-correspondent Thomas Spekschoor. "Juncker houdt ze expres vaag. In feite zegt de commissie: we willen hier meer op focussen, laten we erover praten. Vervolgens zal er met de lidstaten en het Europees Parlement hier verder over moeten worden onderhandeld." Het kan dus zijn dat de uiteindelijke plannen er anders uitzien.

Dataschandaal Cambridge Analytica

Daarnaast heeft Juncker ook voorstellen gedaan om de verkiezingen beter te beschermen. Zo wil hij sancties kunnen opleggen bij het illegale gebruik van persoonlijke data van mensen. De vrees hierbij is dat dergelijke data kan worden gebruikt om hun stemgedrag te manipuleren en daarmee de uitslag te beïnvloeden.

In maart van dit jaar kwam naar buiten dat Cambridge Analytica van miljoenen Facebookgebruikers persoonlijke data had verzameld, zonder hiervoor toestemming te vragen. Volgens onderzoek van The London Observer en The New York Times werden deze data vervolgens gebruikt bij de Amerikaanse presidentsverkiezingen in 2016, in een poging het stemgedrag van kiezers te sturen. Het bedrijf heeft dat altijd ontkend.