May's brexit-voorstel steeds verder onder vuur
De Britse premier May komt door haar brexit-voorstel steeds verder onder druk te staan. Vandaag haalde de opgestapte minister van Buitenlandse Zaken Boris Johnson keihard uit naar de Britse opstelling in de onderhandelingen. En tegelijkertijd is Brussel niet bereid om May tegemoet te komen.
"Met dit voorstel gaan we de strijd aan met een witte vlag in onze handen", schrijft Johnson in zijn column in de Daily Telegraph. "Het is onvermijdelijk dat de EU zal zegevieren, terwijl het Verenigd Koninkrijk uitgeteld op de grond ligt, terwijl twaalf sterren symbolisch boven het hoofd cirkelen, half bewusteloos."
May kwam twee maanden geleden na ellenlange onderhandelingen en gesprekken met haar eigen ministers tot een concreet voorstel voor onderhandelingen met de EU over de Britse uittreding: de 'Chequers-deal', vernoemd naar haar buitenverblijf.
De Britten willen na de brexit wel het vrije verkeer van goederen behouden, maar het vrije verkeer van personen en diensten niet. Dat moet ervoor zorgen dat de handel tussen Groot-Brittannië en het Europese vasteland zo min mogelijk wordt belemmerd. Tegelijkertijd krijgen de Britten de controle terug over migranten die zich vanuit de EU op het Britse eiland willen vestigen.
Het akkoord leidde ertoe dat de prominente ministers Davis en Johnson opstapten; zij vonden dat de Britten nog steeds veel te veel EU-regels moesten blijven volgen.
Vandaag was er de column van Johnson, zijn eerste frontale aanval op het plan van May nadat hij zijn ministerschap had neergelegd. Als 'backbencher' zal hij zich nu achter de harde brexiteers in de Conservatieve fractie scharen, die de brexit-koers van May te soft vinden.
Het probleem is dat May een uiteindelijke deal door het Lagerhuis moet zien te krijgen en dat er op dit moment geen meerderheid lijkt te zijn voor de door haar ingeslagen weg. May heeft in het Lagerhuis op papier een meerderheid van dertien zetels, maar het aantal tegenstanders in haar eigen Conservatieve partij loopt al in de tientallen.
Barnier
Daar komt bij dat ook Brussel haar compromis niet accepteert. In de eerste dagen na de presentatie hield hoofdonderhandelaar Michel Barnier zich nog enigszins op de vlakte. Dit weekend maakte hij duidelijk dat het opknippen van de vier vrijheden (vrij verkeer van personen, kapitaal, goederen en diensten) binnen de Europese interne markt de integriteit van de totale interne markt in gevaar brengt.
"Het zou het einde zijn van de interne markt en het Europese project", zei hij gisteren in een interview met de Frankfurter Allgemeine Zeitung.
Immense druk
Dat betekent dat May dus nog verder zal moeten toegeven, wil ze de komende twee maanden een brexit-deal kunnen sluiten met de EU. Iets wat tot nog meer tegenstand in haar eigen partij zal leiden.
Tegelijk weet ook Brussel dat de kans dat May ten val komt groter wordt naarmate ze meer aan de wensen van Brussel tegemoetkomt.
Daarmee staan de onderhandelingen de komende maanden onder een immense druk. Eind dit jaar moet er immers een akkoord zijn om ervoor te zorgen dat alles voor het definitieve vertrek van Groot-Brittannië uit de EU, eind maart 2019, geregeld is.
BBC-verslaggever Laura Kuenssberg refereerde op Twitter aan een uitspraak van Margaret Thatcher: "In het midden van de weg staan is levensgevaarlijk. Dan kun je overreden worden door verkeer van beide kanten."
Het is onduidelijk wat er gaat gebeuren als de EU en de Britse regering het eens worden en het Britse parlement het uiteindelijke akkoord wegstemt. Valt de regering dan automatisch? Komen er nieuwe verkiezingen? En wat gebeurt er met de brexit? Komt er dan helemaal geen deal? Of wordt dan de roep om een nieuw referendum luider? Geen enkele mogelijkheid valt op dit moment uit te sluiten.
