Hitte en droogte: kans op smog en watermanagers in actie
De droogte in Nederland houdt aan en de temperatuur loopt verder op. Dat levert veel nieuws op. In dit artikel vertellen we je wat er vandaag allemaal gebeurde.
Brand in Appelscha
In de bossen in de buurt van Appelscha is vanavond brand uitgebroken. Vanwege de droogte werd direct opgeschaald. Het vuur was snel onder controle. Volgens de brandweer waren er twee brandhaarden. Daarom werd in eerste instantie gedacht aan brandstichting, maar daar is geen bewijs voor gevonden.
Zoet water van oost naar west gebracht
De droogte vraagt ook het uiterste van de watermanagers. Door het enorme neerslagtekort daalt het waterpeil in de rivieren en komt er meer zout water vanuit de zee het binnenland in. De hoeveelheid rivierwater die normaal voor tegendruk zorgt, is er nu niet en dus moet er aan de knoppen worden gedraaid. Verslaggever Lex Runderkamp laat zien wat er gebeurt:
'Afbrandscenario' in Friesland
In Friesland loopt de brandweer tegen een probleem aan: in sloten, plassen en meertjes is er minder bluswater beschikbaar. Hierdoor komt het afbrandscenario in beeld, laat Veiligheidsregio Fryslân aan de Leeuwarder Courant weten.
Als er op een locatie niet genoeg water beschikbaar is om een brand te blussen kan de brandweer er voor kiezen om een pand gecontroleerd af te laten branden. Ook kan er voor gekozen worden om met het beschikbare bluswater naastgelegen panden te behouden.
Kans op smog
Tot en met vrijdag is er kans op smog door ozon, waarschuwt het RIVM. Dat ontstaat bij ophoping van luchtvervuiling op zonnige dagen als er weinig wind staat.
Vandaag zal lokaal de luchtkwaliteit in het midden en oosten van het land al "slecht" zijn. Smog door ozon kan leiden tot een toename van luchtwegklachten, verergering van astmaklachten en afname van de longfunctie. Het RIVM adviseert mensen die gevoelig zijn voor smog om binnen te blijven en zware lichamelijke inspanning te beperken.
NVWA controleert extra op veetransport
Inspecteurs van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) houden veetransport met dit warme weer meer in de gaten. Er worden extra controles uitgevoerd om te bekijken of bedrijven zich aan de regels houden bij extreme temperaturen.
Bij hoge temperaturen mogen er minder dieren per wagen vervoerd worden en moet er extra aandacht worden besteed aan voldoende ventilatie. Zodra de temperatuur boven de 35 graden uitkomt, mogen er helemaal geen dieren meer op transport. Bij controles die tot nu toe uitgevoerd zijn blijkt dat bedrijven zich goed aan de regels houden.
Brand bij Nationaal Park De Hoge Veluwe
Bij Nationaal Park De Hoge Veluwe woedt ter hoogte van Otterlo een natuurbrand. Acht brandweerwagens zijn bij de brand aanwezig. De Veiligheidsregio Gelderland-Midden meldt dat er waarschijnlijk snel meer voertuigen worden ingezet.
Meerdere bomen in het park staan in brand. De rookwolken zijn in de verre omgeving te zien, waaronder bij GelreDome in Arnhem en Doorwerth.
Meer bruggen dicht
De bruggen op de zogenoemde Oostroute in Amsterdam gingen gisteren al dicht, vandaag is besloten om de bruggen op de Westroute ook te sluiten. Dat betekent dat de scheepvaart in de hoofdstad grotendeels gestremd is.
De bruggen worden continu in de gaten gehouden en gekoeld met water. "Zodra het openen geen schade aan de brug meer oplevert wordt dit weer gedaan. Hoelang de bruggen dicht blijven hangt dus af van het aanhouden van de warmte", zegt een woordvoerder van de gemeente tegen AT5.
Om ervoor te zorgen dat wachtende schepen de stad nog door kunnen, wordt er vanavond en vannacht gekoeld en gaan de bruggen op de Westroute vannacht tussen 4.00 uur en 5.00 uur open, als dat kan zonder schade te veroorzaken.
Minder waterdruk in het noorden
De waterdruk in de provincie Groningen gaat naar beneden. Met die maatregel probeert Waterbedrijf Groningen om aan de vraag naar water te kunnen blijven voldoen. Vooralsnog merken de mensen er weinig van.
Gisteren steeg het verbruik van water in Groningen tot recordhoogte. Er werd veertig procent meer water gebruikt dan op dezelfde dag vorig jaar. Daardoor kan de waterdruk wegvallen. Het gevolg is dat er geen water of bruin water uit de kraan komt.
Echt tropisch
Bij het KNMI in De Bilt is het rond 12.30 uur 30 graden geworden. Daarmee is het de eerste landelijke tropische dag van deze zomer. Op 29 mei, laat in de lente, was er ook al een landelijke tropische dag. In het zuiden en zuidoosten heeft de aanhoudende warmte in de zomer al meerdere malen tot 30 graden geleid, maar in De Bilt tot vandaag nog niet.
Morgen en donderdag wordt het ook tropisch warm, dan is een officiële landelijke hittegolf een feit. Weerplaza verwacht donderdag lokaal 36 graden en vrijdag zelfs lokaal 37 graden. Het zijn daarmee de heetste zomerdagen sinds 2015.
Vooralsnog zijn er geen aanwijzingen dat de temperatuur ergens in de buurt komt van het landelijk hitterecord, dat is 38,6 graden gemeten op 23 augustus 1944 in het Gelderse Warnsveld.
Droogterecord
Het neerslagtekort in Nederland is nu gemiddeld 256 mm en staat daarmee op gelijke hoogte met recordjaar 1976, voor beide jaren gerekend t/m 23 juli. Voorlopig blijft het tekort nog oplopen, ondanks de kans op enkele regen- of onweersbuien op zaterdag.
Naar verwachting gaat het tekort tot bijna 300 mm. Het absolute record staat op 344,5 mm, wat werd bereikt in het voorgenoemde jaar 1976, in de tweede helft van augustus.
6900 liter Utrechts water per seconde naar het westen
Een deel van het westen van Nederland krijgt vanaf vanmiddag zoet water uit Utrecht. Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden stuurt daarvoor water uit het Amsterdam-Rijnkanaal en de Lek naar hoogheemraadschap Rijnland in Leiden.
Rijnland kan het extra water zo nodig doorsturen naar omliggende waterschappen. De maatregel is genomen omdat er sprake is van verzilting door zout water bij Gouda.
Het hoogheemraadschap zet om 14.00 uur gemaal De Aanvoerder in de Leidsche Rijn bij Utrecht aan. Dit gemaal is speciaal gebouwd om verzilting door grote droogte tegen te gaan. Het is voor het laatst in 2011 gebruikt. Als het gemaal gaat werken, draait de stroomrichting in de Leidsche Rijn om. Via De Aanvoerder krijgt West-Nederland 6900 liter water per seconde.
Hitteplan is overdreven
Het RIVM overdrijft door na een paar warme zomerdagen meteen een hitteplan uit de kast te halen, zegt seniorenorganisatie ANBO. "Al die paniekverhalen. Het is toch logisch dat je vandaag geen winterjas aantrekt?", zegt een woordvoerder.
Het gezondheidsinstituut activeerde gisteren het Nationaal Hitteplan, met tips en adviezen om koel te blijven tijdens de tropische dagen. "Maar wat staat er nou eigenlijk in dat je nog niet wist? Dat je voldoende water moet drinken, goed smeren, de schaduw moet opzoeken en goed zorgen voor kwetsbare ouderen? Professionals in verzorgingstehuizen doen dat natuurlijk allang. En ouderen hebben ook wel vaker warme zomers meegemaakt."
De woordvoerder vindt het ook overbodig dat het Rode Kruis bij bejaardentehuizen langsgaat om ouderen te wijzen op de risico's van de hitte. "Ik hoop dat ze mijn ouders van in de tachtig overslaan. Die gaan er vandaag lekker met de fiets op uit."
Tropenrooster in de magazijnen
Logistieke bedrijven moeten zorgen voor een tropenrooster. Dat zegt brancheorganisatie evofenedex. Magazijnen hebben vaak platte daken, waardoor de temperatuur er al snel oploopt. Daardoor bestaat er kans op gezondheidsklachten. Evofenedex zegt dat werkgevers wettelijk verplicht zijn om medewerkers daartegen te beschermen.
Bedrijven zouden vroeger moeten beginnen, zodat werknemers eerder naar huis kunnen. In Nederland werken ongeveer 600.000 mensen in magazijnen. Het gaat onder meer om heftruckchauffeurs, orderpickers en logistiek managers.
LTO Glaskracht Nederland vindt dat er ook een tropenrooster moet worden ingesteld in de glastuinbouw.
Bruggen dicht
Twaalf bruggen in Amsterdam blijven dicht. Door de warmte is het metaal uitgezet, waardoor de bruggen "op slot zitten", zegt een woordvoerder van de gemeente. De scheepvaart wordt vanaf vandaag tijdelijk omgeleid.
Volgens de gemeente zijn de problemen ontstaan doordat het langdurig extreem warm is. De bruggen werden gekoeld met water uit de gracht, maar dat helpt niet meer. Om ervoor te zorgen dat het wegverkeer niet stil komt te staan, wordt ervoor gekozen de bruggen dicht te houden.
Droogteschade
Bij landbouwverzekeraar Vereinigte Hagel uit Smilde zijn tientallen schademeldingen binnengekomen wegens de droogte, meldt RTV Drenthe. Boeren doen zo'n melding als ze schade hebben, maar nog niet weten hoeveel.
De meldingen komen uit de Achterhoek, de Hoge Veluwe, Zeeland en Limburg. De verzekering keert uit vanaf een neerslagtekort van 250 mm. Op veel plaatsen in Nederland is dat al bereikt. Vooral telers van aardappelen, uien of bieten verwachten schade.
Hittegolf onderweg (de 25ste officiële)
Nederland staat aan het begin van een officiële hittegolf. Daarvan is sprake bij vijf opeenvolgende dagen met een maximumtemperatuur van 25 graden of hoger, waarvan het op drie dagen minimaal 30 graden is.
De 30 graden wordt de komende drie dagen naar alle waarschijnlijkheid gehaald in De Bilt. Als het tot een hittegolf komt, is het de 25ste sinds 1901. In dat jaar begon het KNMI met het bijhouden van weerstatistieken.
Dit jaar was er al twee keer eerder een regionale hittegolf: vorige week in Twente en eind juni, begin juli in het Limburgse Arcen.
Waarom is De Bilt nou altijd de graadmeter voor het weer in Nederland? NOS-weerman Gerrit Hiemstra legt het uit:
Heet avondje Ajax
Bij de wedstrijd van Ajax tegen Sturm Graz morgen in de Arena is het warmteprotocol van kracht. De buitendeuren en de vier hoeken van het stadion blijven open tijdens de wedstrijd. Ook mogen bezoekers plastic flesjes water meenemen en er worden bekertjes water uitgedeeld.
De Amsterdammers spelen tegen het Oostenrijkse Sturm Graz in de tweede kwalificatieronde van de Champions League.
Brak water weren
Op veel plekken zijn waterschappen bezig om de gevolgen van de droogte aan te pakken. Zo mag er vanaf vandaag niet meer gevaren worden op de Leidsche Rijn, tussen Harmelen en het Amsterdam-Rijnkanaal.
De Leidsche Rijn wordt namelijk gebruikt om zoet water richting Rijnland te krijgen. "We hebben in West-Nederland een probleem", legt Sjaak Langeslag van het hoogheemraadschap Rijnland uit. "De Rijnafvoer wordt steeds minder en daardoor dringt via de Nieuwe Waterweg zout water door in het rivierenstelsel. De tegendruk ontbreekt."
"En als dat zoute water in de Hollandse IJssel komt, dan gaan we bij Gouda brak water innemen, terwijl we daar zoet water nodig hebben." Dat is nadelig voor de tuinbouw en natuurgebieden in die regio. "Brak water kan daar erg schadelijk voor zijn."
Het vaarverbod wordt ingesteld omdat de waterschappen het peil van de Leidsche Rijn omhoog gaan brengen. "Een hoger waterpeil betekent dat golfslag erg schadelijk kan zijn voor de waterkeringen. Bovendien heb je minder doorvaarthoogte bij allerlei viaducten, dat geeft een risico op schade."