Meeste dierproeven hebben geen nut door onnodige herhaling

Dierproeven leiden in de meeste gevallen niet tot een succesvolle behandeling van zieke mensen. Bovendien worden veel proeven vanwege tijdsdruk niet goed uitgevoerd en worden proeven die al eens zijn uitgevoerd, herhaald.

Die conclusies trekken onderzoekers van het Radboudumc Nijmegen, het UMC Utrecht en het Netherlands Heart Institute. Volgens hen worden gegevens over mislukte dierproeven nauwelijks openbaar gemaakt. "Onderzoek wordt dan onnodig herhaald, waardoor nog meer dieren lijden en sterven", zegt onderzoekster Mira van der Naald in het AD. Volgens haar is er sprake van een vicieuze cirkel.

De onderzoekster zei in het NOS Radio 1 Journaal dat dierproeven in het algemeen wel nuttig zijn. Ze benadrukt dat de proeven waarbij dieren het niet overleven, heel belangrijk zijn voor het ontwikkelen van medicijnen. "Wij hebben bijvoorbeeld een studie gedaan naar een veelbelovend medicijn, maar in het diermodel leek het medicijn toch niet te werken", zegt Van der Naald. Het medicijn is daarom niet meer ontwikkeld voor mensen.

De onderzoekers denken dat er weinig over mislukte dierproeven wordt gedocumenteerd vanwege prestatiedruk in de wetenschap. Als een proef niets of weinig oplevert, zijn de gegevens niet interessant en wordt er niet over geschreven. Verder zijn wetenschappers waarschijnlijk terughoudend met het opschrijven dat tientallen of honderden dieren hebben geleden, zonder dat dat iets heeft opgeleverd, denken de onderzoekers.

Het Radboudumc, UMC Utrecht en Netherlands Hearth Institute hebben een website gemaakt met een register waar wetenschappers uit de hele wereld hun bevindingen na dierproeven kunnen vastleggen. Dat kan ook anoniem.

Dierproefvrij?

Vorig jaar najaar werd bekend dat Nederland in 2025 wil vooroplopen met dierproefvrij onderzoek. Wetenschappers zeiden in de Tweede Kamer dat dat met een enorme inspanning kan lukken.

Daarbij wordt gedacht aan alternatieven als een kunsthuid of gebruik van computermodellen. Toch vertrouwen veel onderzoekers nog niet de uitkomsten van een medicijn op niet-levende organismen.