Groepsmisbruikers Pamplona mogen voorlopig naar huis; woede alom

• Rop Zoutberg

  correspondent Spanje

In veel Spaanse steden gaan mensen vandaag de straat op om te protesteren tegen de vrijlating van de vijf mannen die een 18-jarige vrouw insloten en langdurig seksueel misbruikten. De rechtbank in Pamplona besloot gisteren dat het vijftal, dat bekend staat als 'de roedel', thuis het hoger beroep mag afwachten. Wel moeten ze hun paspoort inleveren en een borgsom van 6000 euro betalen.

De demonstraties zijn aangekondigd in onder meer Valencia, Barcelona, Alicante en Zaragoza, naast een dozijn andere steden. Ook in Sevilla, waar de veroordeelden vandaan komen, is een betoging aangekondigd. In Madrid gaan vrouwengroepen bij het ministerie van Justitie de straat op.

'Geslaagd seksfeest'

Eerder dit jaar werd het vijftal, een groep mannen tussen 26 en 30 jaar oud, veroordeeld tot negen jaar gevangenis. Volgens rechters was bewezen dat de vijf tijdens de stierenfeesten in Pamplona in de zomer van 2016 een 18-jarige vrouw insloten in een portiek, haar uitkleedden en op allerlei manieren groepsgewijs seksueel misbruikten. De mannen beroofden de vrouw van haar telefoon en lieten haar in het huizenblok achter.

In een besloten WhatsApp-groep met als naam 'de roedel' deelde en becommentarieerde het vijftal filmpjes van hun "geslaagde seksfeest". Aanvankelijk wisten de mannen deze opnames, maar later lukte het politieonderzoekers de filmpjes uit het trappenhuis terug te halen.

Na het zien van deze beelden oordeelden rechters in april dat van verkrachting geen sprake was geweest, waarna de mannen negen jaar cel kregen opgelegd voor alleen seksueel misbruik. De mannen zouden namelijk geen geweld hebben gebruikt.

Het vonnis was in Spanje aanleiding voor hevige protesten in tal van steden. Volgens de rechtbank kunnen de mannen echter voorlopig naar huis om hun hoger beroep af te wachten. Daarbij speelt mee dat het vijftal op grote afstand van het slachtoffer woont en ook dat de veroordeling nog niet definitief is.

De mannen wacht naast de zaak in Pamplona ook nog vervolging voor het misbruiken van een andere vrouw, in een rijdende auto in Cordoba in mei 2016. Ook van dat vergrijp bestaan filmbeelden die gedeeld werden via sociale media.

Alle politieke partijen in Spanje ageren tegen de voorlopige invrijheidstelling van de groep mannen, met onder anderen een militair en een politieagent. "Een belediging voor vrouwen en van onze democratie", meent Podemos-woordvoerster Irene Montero. Een zegsman van de conservatieve Partido Popular zegt "woedend en verbijsterd" te zijn.

Volgens de nieuwe minister van Justitie Dolores Delgado wordt het zaak dat Spaanse rechters en openbare aanklagers beter geïnformeerd raken over seksuele misdaden. "We moeten ook wetsartikelen aanpassen. Rechters moeten beter opgeleid worden, beter in staat zijn dit soort zedenzaken te beoordelen en behandelen", zegt ze.

Ook vakbonden hebben opgeroepen massaal gehoor te geven aan de nieuwe protesten tegen 'de roedel'.