Italië oogst kritiek, maar ook lof voor het weigeren van de Aquarius

Het besluit van Rome om het migrantenschip Aquarius te weren uit de Italiaanse havens, leidt tot uiteenlopende reacties. De felste kritiek komt van hulporganisaties en uit Parijs, maar de Hongaarse premier Orbán juicht de nieuwe Italiaanse koers toe.

Intussen heeft Italië twee schepen naar de Aquarius gestuurd, die 400 van de 629 opvarenden overnemen. De twee schepen van de Italiaanse marine en kustwacht zullen de Aquarius de komende dagen begeleiden naar Spanje, dat bereid is de migranten op te vangen nu ze niet welkom zijn in Italië en Malta.

'Cynisch en onverantwoordelijk'

De Franse president Macron noemt het beleid van de nieuwe Italiaanse regering "cynisch en onverantwoordelijk". Als de Aquarius voor de Franse kust had gelegen, was het schip volgens Macron vanzelfsprekend welkom geweest. De president prees Spanje voor zijn aanbod de Aquarius op te vangen.

Volgens Frankrijk heeft Italië met het weren van de Aquarius zijn internationale verplichtingen geschonden. Premier Philippe zegt dat geen enkel land zo veel heeft gedaan om de Europese migratiecrisis te beteugelen als Frankrijk, met zijn militaire interventie in de Sahel-regio en zijn pogingen om een politieke oplossing te vinden voor de crisis in Libië.

Doodsangsten

Ook Artsen zonder Grenzen - een van de hulporganisaties achter de Aquarius - heeft geen goed woord over voor Italië. De Aquarius kan pas over drie of vier dagen in Spanje zijn en dat vergt te veel van de opvarenden, zegt de hulporganisatie. Aan boord zijn zwangere vrouwen, mensen met brandwonden en mensen die na hun redding uit zee gereanimeerd moesten worden.

"De spanning aan boord loopt hoog op", zegt Artsen zonder Grenzen. "Veel mensen hebben doodsangsten uitgestaan en zijn aan het eind van hun latijn." De komende dagen wordt bovendien slecht weer verwacht, wat de zeereis extra zwaar maakt. De hulporganisatie roept Italië en Malta op de Aquarius alsnog toe te laten en de opvarenden op te vangen of op een andere manier naar Spanje te laten reizen.

Wilskracht

Maar er klinkt ook lof voor Rome, vooral vanuit Hongarije. Dat land probeert asielzoekers al jaren zo veel mogelijk te weren. "Italië heeft zijn wilskracht hervonden", zei premier Orbán tijdens een persconferentie met zijn Slowaakse ambtgenoot Pellegrini. Hij spreekt van een omwenteling, waarbij Italië op zijn volle steun kan rekenen.

Ook Pelligrini reageert instemmend op het Italiaanse beleid, zij het iets minder uitbundig. Hij hoopt dat de EU-landen nu gedwongen worden om hun buitengrenzen effectief te bewaken "en niet meer uitsluitend te denken in termen van kostbare reddingsacties".

Volgende schip in aantocht

Terwijl de Aquarius koers lijkt te zetten naar Spanje, is een volgend schip vol migranten op weg naar Italië. Het gaat om een schip van de Italiaanse kustwacht, dat bij zeven reddingsoperaties voor de Libische kust in totaal 937 migranten aan boord heeft genomen. Het schip wordt morgen op Sicilië verwacht.

Het is de vraag wat de Italiaanse regering daarmee gaat doen. Een verschil is dat het hier gaat om een schip van de Italiaanse kustwacht, terwijl de Aquarius van particuliere hulporganisaties is. De Italiaanse minister van Binnenlandse Zaken, Matteo Salvini, heeft zich er nog niet over uitgelaten.

En waarschijnlijk zijn er nog meer migranten in aantocht. Het Amerikaanse marineschip Trenton heeft bij Libië 41 migranten gered van een zinkende rubberboot, meldt de Duitse hulporganisatie Sea Watch. Die is met een reddingsschip onderweg naar de Trenton. Volgens de Amerikanen zijn er twaalf lichamen geborgen.

'Ciao ciao'

"Dat is dus wat er gebeurt als er niet genoeg reddingsschepen in de buurt zijn", zegt een woordvoerder van Sea Watch. Hij wijst erop dat de Aquarius langere tijd niet voor de Libische kust actief kan zijn nu het schip eerst nog op en neer naar Spanje moet.

Salvini is trots op zijn weigering om de Aquarius toe te laten. "We hebben de afgelopen jaren 650.000 migranten opgevangen, die allemaal langs Malta zijn gereisd, ook een EU-land. En de regering daar zegt: 'Ciao, ciao, ga maar naar Italië.' Ik ben blij dat ik een kleine, eerste stap heb kunnen zetten."