Eiersector belooft meer controles na fipronilaffaire

Meer controles, een nieuw meldpunt voor misstanden en onafhankelijk toezicht op het keurmerk voor kippenbedrijven. Dat zijn enkele van de 22 aanbevelingen die de pluimveesector zelf doet in een rapport dat vanmorgen is aangeboden aan minister Schouten. Aanleiding is de grote gifaffaire van vorig jaar, waarbij het bestrijdingsmiddel fipronil in eieren terechtkwam.

Die crisis is bijna een jaar later nog altijd niet helemaal bezworen: nog steeds zijn tien bedrijven helemaal geblokkeerd en 115 bedrijven met in totaal 205 stallen gedeeltelijk. Voornamelijk omdat kippen daar nog steeds mest met fipronil produceren.

Ook liggen er duizenden tonnen vervuilde mest op boerenerven, waar onvoldoende destructiecapaciteit voor is. Dat probleem is extra groot omdat de verbrandingsoven BMC in Moerdijk afgelopen weekend voor enkele weken is dichtgegaan voor onderhoud.

Hoe zat het ook alweer met de Fipronil-crisis in de zomer van 2017? Hieronder zetten we de belangrijkste cijfers op een rij:

Het fipronilschandaal was aanleiding voor de sector om, op aandringen van de toenmalige staatssecretaris Van Dam, kritisch naar zichzelf te kijken. Fipronil kwam in de stallen terecht na een bloedluisbehandeling door het Barneveldse bedrijf Chickfriend. Dat had niet de juiste diploma's om ongedierte te bestrijden en stond daarvoor ook niet geregistreerd. Desondanks lieten pluimveehouders Chickfriend toe op hun bedrijf en greep ook de keurmerkverlener van de eierbranche niet in.

De zelfanalyse is uitgevoerd door een werkgroep waarin ook vertegenwoordigers van de overheid zitting hebben. Een van de conclusies is dat er adequate certificaten en regels moeten komen voor alles dat een kippenboer op zijn bedrijf doet of laat doen. Eieren en eierproducten moeten in ieder stadium van de route van kip naar de consument worden gecontroleerd op giftige stoffen.

Meldpunt

Komen er onregelmatigheden aan het licht, dan kunnen die worden doorgegeven aan een nieuw op te richten meldpunt in Nieuwegein. Het huidige meldpunt bij toezichthouder NVWA is volgens onafhankelijk voorzitter Bart Jan Krouwel van de werkgroep onbekend bij kippenboeren. En zover zij het kennen, vrezen zij dat een melding bij de NVWA kan leiden tot een blokkade van hun bedrijf, ook als er achteraf niet zo veel aan de hand blijkt te zijn.

Het nieuwe meldpunt gaat tevens dienen als servicepunt, waar pluimveehouders een beroep op kunnen doen als zij vragen hebben over de geldende regels of die te ingewikkeld vinden.

Het keurmerk IKB Ei blijft bestaan, maar krijgt een onafhankelijke Raad van Beheer. Daarin komen drie mensen zonder directe binding met de sector. Bij het uitbreken van de crisis was zo'n 90 procent van de pluimveebedrijven bij het keurmerk aangesloten.

De kosten van deelname, nu zo'n 800 euro per stal, worden door de voorgestelde maatregelen verdubbeld. Maar volgens de sector is dat het waard als de kans op een nieuwe fipronilaffaire kan worden verkleind. Daarvoor is het volgens brancheorganisatie OVONED wel nodig dat de overheid het keurmerk algemeen bindend verklaart. Nu kunnen kippenboeren zich nog vrij makkelijk aan de eisen van het keurmerk onttrekken.

NVWA

De pluimveesector wil ook betere afspraken met de NVWA. Met name over vroegtijdige informatie-uitwisseling met de branche. De kritiek op de NVWA is dat die in de aanloop naar het schandaal eerder aan de bel had kunnen trekken. "Gelukkig is de NVWA bereid om dit punt op te pakken", zegt werkgroep-voorzitter Krouwel.

De NVWA zelf wil geen commentaar geven voordat - waarschijnlijk volgende maand - het rapport verschijnt van oud-minister Sorgdrager, die het eierschandaal onderzoekt. Ook Minister Schouten reageert tot die tijd niet.