'Herkozen Hongaarse premier Orbán is vijand én vriend in Brussel'

De felicitaties van medestanders stromen binnen voor Viktor Orbán. Eurosceptici als Marine Le Pen, Geert Wilders en de Poolse premier Mateusz Morawiecki feliciteerden de Hongaarse premier met zijn klinkende overwinning van gisteren. Maar er zijn toch ook felicitaties van EU-commissievoorzitter Junker en de Duitse bondskanselier Merkel, ondanks hun meningsverschillen uit het verleden.

Het is een voorschot op wat we in Europa kunnen verwachten van Orbán, denkt Europa-correspondent Arjan Noorlander. "Het is een man die in Brussel zowel vijand is, als vriend. Dat spel zal blijven."

Orbáns partij Fidezs kreeg voor de derde achtereenvolgende keer een tweederdemeerderheid bij de parlementsverkiezingen. Daarmee heeft hij een mandaat om in het binnenland controversiële besluiten door te voeren en kan hij een vuist maken in Brussel.

"We krijgen de kans Hongarije te verdedigen", hield hij zijn publiek voor in een overwinningstoespraak. "Het was een zware strijd, maar we hebben overtuigend gewonnen."

"Het zal een spannende tijd worden", voorspelt Midden-Europa-correspondent Nazar. "De relatie was al niet al te best en zal nog slechter worden."

Orbán voerde campagne met een uitgesproken anti-immigratiestandpunt. Hij herinnerde de Hongaren eraan dat hij tijdens de vluchtelingencrisis van 2015 de grenzen hermetisch gesloten hield. Ook voerde hij complottheorieën op rond miljardair George Soros: die zou met de VN en de EU samenspannen om het land te overspoelen met moslims.

Om zijn agenda uit te voeren benoemde Orbán getrouwen op sleutelposities in het land, beknotte hij de persvrijheid en ging het gevecht aan met dwarsliggende rechters en kritische ngo's. Nu hij almachtig blijft in het parlement is de kans klein dan Orbán zal inbinden - en dus zal hij opnieuw met Brussel in de clinch raken.

"Orbán zal niet stoppen met zijn anti-Brussel-opmerkingen. Hij wil dat de EU veel strenger optreedt tegen migratie", verwacht Nazar. "Brussel heeft op zijn beurt met Orbán nog een appeltje te schillen over corruptie, misbruik van EU-fondsen en verschillende wetten die hij wil invoeren die tornen aan de democratische beginselen van lidstaten."

Versplinterde oppositie

Tegengas zal hij in eigen land nauwelijks krijgen. De tweede partij van het land werd het extreem-rechtse Jobbik, met bijna 20 procent van de stemmen (waarschijnlijk 27 zetels). Een coalitie van linkse partijen kwam niet verder dan twintig zetels.

"Een aanzienlijk deel van de bevolking is het niet eens met zijn koers en wil af van Orbán", weet Nazar. "Maar de oppositie is versplinterd. Het is niet gelukt een blok tegen hem te vormen."

"Dat betekent dat Orbán kan afmaken waar hij aan is begonnen: Hongarije nog steviger onder de duim houden, wetten doorvoeren om het ngo's moeilijker te maken en het anti-immigratiebeleid strenger maken. Hij zal dus nog feller tekeergaan tegen Brussel, is de verwachting."

"Het wordt een heel ingewikkeld dubbelspel in Brussel", denkt Noorlander. "Het is een van de belangrijkste leiders in de oostflank van Europa, Hongarije is een van de grootste landen. Orbán is een heel slimme politicus die altijd binnen de lijntjes kleurt, zodat men niet heel erg boos op hem wordt."

Bovendien, meent Noorlander, zullen de Europese leiders moeten erkennen dat Orbáns aanpak van de vluchtelingencrisis resultaat had. "Uiteindelijk heeft heel Europa de grenzen gesloten. Duitsland, Oostenrijk, Zweden. In die zin heeft hij gelijk gekregen. Harde woorden tegen hem hoor je daarom tegenwoordig iets minder in Brussel. Tandenknarsend moeten ze toegeven dat zijn oplossing de beste was."