Orbán op winst na 'gevaarlijke' campagne tegen migratie en Soros

In Hongarije wordt er nauwelijks aan getwijfeld dat Viktor Orbán na de verkiezingen van vandaag kan blijven doorregeren. Zijn rechts-nationalistische partij Fidesz staat op flinke winst in de peilingen. En dat allemaal na een campagne met maar twee grote thema's: migratie en George Soros. Critici spreken van een gevaarlijke campagne vol haat.

Op iedere straathoek duikt het gezicht op van de bekende Hongaars-Amerikaanse filantroop en multimiljonair George Soros. Op billboards langs de snelweg, in bushokjes en zelfs langs de toeristische kade langs de rivier de Donau in het centrum van Boedapest. Soros is op die posters gephotoshopt in een plaatje met oppositieleiders, heggenscharen en prikkeldraad. Alsof ze op het punt staan het door Orbán geplaatste hek langs de grens door te knippen.

De boodschap: Soros en de oppositiepartijen werken samen aan een groot plan om massa's migranten Europa binnen te laten.

"Soros wil Europa overstromen met migranten!", roept een oudere man die zich voorstelt als Kornél, bij een door Fidesz georganiseerd rockconcert in een buitenwijk van Boedapest. "Ze willen het hier cultureel gemengd maken, maar daar moeten wij niets van hebben", zegt de man naast hem. "Wij zijn christenen. Zij zijn niet zoals wij."

Anti-migratiecampagne

Soros is het mikpunt van een anti-migratiecampagne die begon in 2015, toen de vluchtelingencrisis op het hoogtepunt was. Duizenden migranten en vluchtelingen reisden dagelijks door Hongarije, onderweg naar West-Europa. Orbán reageerde met harde maatregelen en de bouw van een dubbel grenshek aan de zuidgrens. Inmiddels zijn er nauwelijks migranten en vluchtelingen meer in Hongarije.

Volgens de regering-Orbán gebruikt Soros zijn miljarden om de politieke besluitvorming te beïnvloeden. In Hongarije, maar vooral ook in Brussel. De vrees heerst dat er een zogenaamd Soros-plan bestaat, een plan voor een Europa zonder grenzen en vol migranten.

"Hij heeft duidelijk uiteengezet hoe hij wil dat de migratieproblematiek wordt behandeld", zegt Zoltan Kovacs, de woordvoerder van de regering, vanuit zijn kantoor in Boedapest. "We zien zijn visies al terug in verscheidene voorstellen in Brussel", zegt hij, duidend op het EU-beleid voor het verdelen van asielzoekers over alle EU-lidstaten. "We moeten de plannen en konkelarij van Soros en zijn organisatie een halt toeroepen."

De George Soros' Open Society Foundation steunt wereldwijd non-gouvernementele organisaties die opkomen voor minderheden en kritisch zijn op autoritaire regimes. In zijn geboorteland Hongarije richtte Soros ook een internationale universiteit op. De Centraal Europese Universiteit (CEU) werd vorig jaar met sluiting bedreigd, waarna in Boedapest grote anti-regeringsprotesten uitbraken.

Politicoloog en CEU-professor Zoltan Miklosi zegt dat het Soros-plan waar de hele Fidesz-campagne om draait, niet bestaat. "Soros heeft een mening over het vluchtelingenvraagstuk. Hij gelooft dat Europa de plicht heeft grote aantallen migranten en vluchtelingen op te nemen. Niet iedereen is het daarmee eens, en dat is prima", zegt Miklosi. "Soros heeft daar ten tijde van de migratiecrisis een aantal artikelen over geschreven, maar er is absoluut geen plan of samenzwering om miljoenen migranten naar Hongarije te halen."

Non-gouvernementele organisaties die migranten helpen én geld krijgen van Soros' stichting, zoals het Hongaarse Helsinki Committee, moeten het ontgelden in campagnespotjes. "Als je een gewone Hongaar bent, zonder toegang tot andere bronnen van informatie dan die overheidskanalen, dan hoor je maar één verhaal: vluchtelingen zijn terroristen", zegt Helsinki Committee's migratiespecialist András Léderer. "In dat verhaal ben je als organisatie die met asielzoekers werkt, al gauw een bedreiging voor de nationale veiligheid."

Hij vindt Orbáns campagne buitensporig en gevaarlijk. "Als je bedenkt hoeveel geld er de afgelopen jaren is gestoken in haatcampagnes. Dat geld is daardoor niet besteed aan onderwijs en gezondheidszorg", verzucht Léderer.

Haatdragende campagnetaal

Terwijl Orbáns anti-Soros- en anti-migratiecampagne vruchten afwerpt in de peilingen, is er ook bezorgdheid over de invloed ervan op de jongste generatie Hongaren. "Kinderen kopiëren wat ze horen, ze zeggen dat Soros de duivel is en dat migranten gevaarlijk zijn, zonder dat ze weten wat het betekent, of wie Soros is", zegt Szilvi Gyurkó, kinderrechtenexpert, die een pamflet schreef om politici bewust te maken van de effecten van haatdragende campagnetaal op kinderen.

Omdat Orbán een stevige grip heeft op de media met het grootste bereik in Hongarije, krijgt de campagne van zijn partij de meeste ruimte op radio, televisie en in kranten. "Het is gevaarlijk als kinderen maar één kant van het verhaal horen over thema's als migratie", aldus Gyurkó. "Vooral als de toon alleen maar negatief is en vol zit met stereotypen en haat."