Britse bedrijven moeten nu met de billen bloot over loonkloof
Namen en shamen om de loonkloof tussen mannen en vrouwen te verkleinen. Dat is het doel van een nieuwe Britse wet, die bedrijven met 250 of meer werknemers verplicht om het verschil openbaar te maken tussen wat mannen en vrouwen verdienen. Om middernacht verloopt de deadline. Bedrijven die niet naar buiten zijn getreden met hun salarissen, riskeren dan een boete.
Premier May wil met de wet het volgens haar onrechtvaardige verschil in beloning tussen mannen en vrouwen aanpakken.
Al weken is de wet een veelbesproken onderwerp in Groot-Brittannië. Het doel is uiteindelijk gelijke betaling van mannen en vrouwen, maar er is veel discussie over de manier waarop het beloningsverschil berekend wordt.
"De cijfers zijn niet gecorrigeerd voor verschillen in functie en of je parttime of fulltime werkt", zegt NOS-correspondent Tim de Wit. "Dat maakt het appels met peren vergelijken."
Volgens het Britse nationale bureau voor de statistiek (ONS) was de loonkloof tussen mannen en vrouwen in 2017 17,4 procent, als je kijkt naar het gemiddelde loon. Bij de mediaan, dus het middelste van alle salarissen, is het salaris van een vrouw 18,4 procent lager dan dat van een man.
Hierbij is geen rekening gehouden met variabelen zoals ervaring en opleiding.
Vooralsnog gaven ruim 9000 bedrijven gehoor aan de oproep van de Britse regering. En daaruit kwamen opvallende cijfers naar voren.
Zo scoorde de voetbalclub Stoke City een gemiddelde loonkloof van 92,5 procent. Dat hoge percentage wordt mede veroorzaakt door de topsalarissen van enkele voetballers. Want kijk je naar de mediaan, dan is het verschil tussen het uurloon van mannen en vrouwen minder groot: 30,5 procent.
Ook luchtvaartmaatschappij Ryanair rapporteerde een forse loonkloof van gemiddeld 67 procent. Berekend vanuit de mediaan is het verschil nog groter, namelijk 71,8 procent. Volgens de luchtvaartmaatschappij wordt dit verschil met name veroorzaakt door het feit dat veel piloten man zijn en meer verdienen dan de stewardessen.
Volgens Tim de Wit legt dit vooral bloot dat mannen vaker een hoge functie bekleden dan vrouwen. "Maar dat is weer een andere discussie", zegt hij.
Maar ook bedrijven die niet afhankelijk zijn van met name mannelijke spelers en gezagvoerders rapporteren beloningsverschillen. De Britse tak van Walt Disney heeft een gemiddelde loonkloof van 22 procent (mediaan 15,8 procent). En ook lingeriemerk Victoria's Secret meldt een beloningsverschil van gemiddeld 15,1 procent (mediaan 19,4 procent).
Cijfers van meer Britse bedrijven vind je hier.
Een bedrijf krijgt geen boete van de Britse regering bij een grote loonkloof. Het idee is juist om met publieke transparantie de bedrijven onder druk te zetten. De regering hoopt dat de bedrijven zelf actie ondernemen, zonder al te veel overheidsbemoeienis.
"De vraag is of bedrijven er uiteindelijk iets mee gaan doen", zegt De Wit. "Want er komen geen regels die het afdwingen." Het is dus de vraag of het namen en shamen alleen genoeg is.
De discussie lijkt wel al wat effect te sorteren. De ceo van luchtvaartmaatschappij Easyjet leverde in januari een deel van zijn salaris in, waardoor hij nu evenveel verdient als zijn vrouwelijke voorganger.
Ook zes presentatoren van de BBC leverden een deel van hun salaris in, na ophef over de beloningsverschillen tussen mannelijke en vrouwelijke werknemers.
Meer landen
Het verkleinen van de loonkloof tussen mannen en vrouwen staat in veel Europese landen hoog op de agenda. Begin dit jaar zijn in IJsland en Duitsland wetten aangenomen die gelijke beloning moeten bevorderen.
In Nederland dienden oppositiepartijen GroenLinks, PvdA, SP en 50Plus recent een initiatiefwet in. De partijen willen dat bedrijven met meer dan vijftig werknemers verplicht worden aan te tonen dat mannen en vrouwen hetzelfde salaris krijgen voor hetzelfde werk.
"Dat is in de praktijk mogelijk" zegt hoogleraar arbeidsmarkt Ton Wilthagen. Maar dan moet de regelgeving volgens hem wel heel specifiek zijn, duidelijke grenzen hebben en makkelijk zijn om mee te werken. "Anders wordt het een grote administratieve last voor bedrijven."
Wilthagen verwacht niet dat de salarissen ooit tot in detail openbaar gemaakt zullen worden. "Het schiet dan aan zijn doel - dezelfde beloning voor hetzelfde werk - voorbij. Bovendien is het in strijd met privacywetgeving."
