Italië stevent af op historisch lage opkomst bij verkiezingen

Italië lijkt ondanks lange rijen bij een aantal stembureaus af te stevenen op een historisch lage opkomst bij de verkiezingen. Tot vanavond 23.00 uur kan worden gestemd, maar het slechte weer en onvrede over de huidige politieke situatie houden veel Italianen tegen.

"Dat is iets wat je in het hele land ziet", zegt correspondent Mustafa Marghadi. Hij sprak mensen bij een stembureau in Rome. "Het komt gedeeltelijk door de regen, maar ook door het gebrek aan vertrouwen in de politiek. De verwachte opkomst ligt tussen de 67 en 71 procent, vorige keer was dat nog 75 procent."

Na de Tweede Wereldoorlog lag de opkomst in Italië steevast rond de 90 procent omdat stemmen verplicht was. Toen in de jaren 90 de stemplicht werd opgeheven, bleef de opkomst lange tijd boven de 80 procent. In 2006 was het 83 procent, in 2008 ruim 80 procent.

Om 12.00 uur, vijf uur nadat de stembureaus werden geopend, was de opkomst 19,3 procent. Vijf jaar geleden was dat 15 procent, maar toen mocht er twee dagen worden gestemd. Er wordt gestemd voor zowel de Italiaanse Tweede Kamer als de Senaat. Na 23.00 uur, als de stembureaus sluiten, volgt een eerste exitpoll.

Italië heeft te kampen met een zwakke economie, hoge werkloosheidscijfers en een migrantenstroom, waartegen veel weerstand is ontstaan.

"Iedereen heeft hoop op verandering, maar weinigen denken dat het gebeurt", zegt een man die zijn stem uitbrengt in het centrum van de hoofdstad. Volgens Marghadi kunnen anti-establishment- en anti-migrantenpartijen van dat gebrek aan vertrouwen profiteren.

Toch staan er bij sommige stembureaus wél lange rijen. Bij stemlokalen in Rome, Milaan en andere steden moesten mensen soms meer dan een uur wachten. Volgens de gemeenten had dat grotendeels te maken met nieuwe anti-fraudemaatregelen, waardoor de stemprocedure wordt vertraagd.

Burgemeester Viriginia Raggi van Rome riep inwoners op niet tot het laatste moment te wachten met het uitbrengen van een stem. In Palermo gingen stembureaus twee uur later open omdat stembiljetten opnieuw gedrukt en bezorgd moesten worden.

Oud-premier Silvio Berlusconi, leider van Forza Italia, werd bij het uitbrengen van zijn stem belaagd door een activiste van vrouwenrechtenbeweging Femen. Ze had op haar ontblote bovenlichaam de tekst 'Berlusconi je bent verleden tijd' aangebracht.

Ook bij de verkiezingen van 2013 werd Berlusconi aangevallen toen hij zijn stem uitbracht. De oud-premier lag geregeld onder vuur vanwege seksschandalen. De Italiaanse actrice Asia Argento, bekend van haar onthullingen over Harvey Weinstein, opende onlangs publiekelijk de aanval op de 81-jarige miljardair.

Berlusconi kan overigens zelf geen premier worden, mocht Forza Italia de grootste partij worden. Hij is in het verleden veroordeeld voor belastingfraude en mag tot 2019 geen publiek ambt bekleden.

De centrumrechtse coalitie met Forza Italia geldt als een belangrijke kanshebber om aan de macht te komen. De eurosceptische Vijfsterrenbeweging maakt volgens experts een grote kans om de grootste partij te worden.