Minder gas uit Groningen, maar wat gebeurt er met de andere velden?
Het kabinet is niet van plan meer gas te gaan winnen in de honderden kleine gasvelden die Nederland rijk is, ook niet nu er minder gas in Groningen kan worden gewonnen. Dat zegt minister Wiebes van Economische Zaken in reactie op de onrust in verschillende gemeenten met kleine gasvelden.
Ook worden er geen opsporingsvergunningen meer afgegeven voor nieuwe gasvelden op land. Winningsvergunningen die in het verleden zijn verstrekt, worden niet ingetrokken. Wel zal kritisch gekeken worden naar de vereiste winningsplannen voor de gebieden. In die plannen moeten de veiligheidsrisico's voor de omgeving worden meegenomen.
Protesten
In diverse gemeenten zijn mensen bezorgd over gaswinning. Zo protesteren natuurorganisaties en inwoners van Schiermonnikoog fel tegen proefboringen in een gasveld ten noorden van het eiland.
Morgen gaan actiegroepen en inwoners in Woerden de straat op om te betogen tegen gaswinning onder een nieuwbouwwijk. Het ministerie van Economische Zaken benadrukt dat er geen voornemen is om in Woerden gas te winnen.
Ook in de Friese plaatsen Heerenveen en Ternaard is zorg over nieuwe plannen met kleine gasvelden. De vergunning voor gaswinning in deze velden is in het verleden al gegeven.
Het gasveld in Groningen is veruit het grootste Nederlandse gasveld. Maar daarnaast zijn er nog allemaal kleine gasvelden. Die in totaal 477 kleine velden liggen vooral in de Noordzee en het noorden van het land, maar ook in Zuid-Holland. Het gas in die kleine velden heeft niet dezelfde samenstelling als het gas uit het Groningenveld. Om het geschikt te maken voor Nederlandse huishoudens en de industrie wordt dat vermengd met het Groningen-gas of aangevuld met stikstof.
Uit gegevens van TNO en het ministerie van Economische Zaken blijkt dat op veel plekken al winningsvergunningen of vergunningen voor proefboringen zijn verstrekt. Dat is al jaren geleden gebeurd.
Maar lang niet op al die plekken zijn ook daadwerkelijk concrete plannen om gas te winnen. Dat is afhankelijk van de verwachte hoeveelheid gas die er in de grond zit en van wat ermee verdiend kan worden. En dat is steeds minder, blijkt uit gegevens van het ministerie van Economische Zaken.
De grafiek hieronder laat zien hoe de winning van gas uit de kleine gasvelden al fors is afgenomen. Dat zal de komende jaren alleen maar verder dalen, zelfs als de verwachte gasvoorraden worden meegeteld die nog niet zijn ontdekt (de gele balken) of waarvan de commerciële winbaarheid nog niet zeker is (de oranje balken).
Het lijkt alsof door de beperking van de gaswinning in Groningen er meer haast wordt gemaakt met het ontginnen van andere kleine gasvelden. Maar volgens Energie Beheer Nederland (EBN), verantwoordelijk voor de opsporing van gasvelden, neemt de productie uit kleine velden de laatste jaren juist af.
In de nieuwe Mijnbouwwet, die inging op 1 januari 2017, worden aanvullende eisen gesteld aan winningsplannen. In die plannen moesten gaswinningsbedrijven aangeven hoeveel gas zij uit de grond willen halen en hoe.
Een van de belangrijkste veranderingen in die nieuwe Mijnbouwwet is dat gemeente- en provinciebesturen adviesrecht hebben in de procedure. Bovendien moet de omgeving bóven de grond nu ook in een veiligheidsrisico worden meegenomen. In afwachting van de nieuwe wet zijn winningsplannen op de plank blijven liggen. Die plannen zijn in 2017 alsnog ingediend.
Schiermonnikoog
Het gasveld boven Schiermonnikoog is in vergelijking met de andere kleine velden groot. Er zit net als in Groningen laagcalorisch gas in. Hoeveel dat is, moet een tweede proefboring uitwijzen.
"De eerste proefboring in de zomer van 2017, op 20 kilometer ten noorden van Schiermonnikoog, toonde de aanwezigheid van aardgas aan, maar om definitief vast te stellen of het om een winbare hoeveelheid gas gaat is een tweede proefboring nodig", aldus een woordvoerder van gasbedrijf Hansa. Die proefboring zou vandaag beginnen, maar ging door protesten van activisten niet door.
Onder de Waddenzee ligt ook een relatief grote hoeveelheid gas (naar schatting 200 miljard kuub) in kleine gasvelden. Hiermee kunnen volgens de NAM alle huishoudens van Nederland tien jaar vooruit met gas.
Aardbevingen
Inwoners van Schiermonnikoog maken zich zorgen over bodemdaling door gaswinning bij het eiland. Maar volgens het Staatstoezocht op de Mijnen is dat niet te verwachten, omdat het gasveld daarvoor te ver van het eiland ligt.
Voor Woerden, Ternaard en Heerenveen kan dat anders zijn. Deze velden liggen op het vasteland en er kan dus bodemdaling direct boven het gasveld plaatsvinden. De daling kan variëren van millimeters tot enkele centimeters.
Behalve in Groningen zijn er ook in Drenthe en waren er in het verleden ook in Noord-Holland aardbevingen als gevolg van gaswinning. Bedrijven die willen gaan winnen op het vasteland of in zee binnen de 12-mijlszone moeten volgens de Mijnbouwwet een seismische risicoanalyse maken.
